PARA RÖPORTAJ/ ÜRÜN DİRİER Sanat yatırımlarında blockchain teknolojisi kullanarak kullanıcının dilediği miktarda yatırım yapabilmesini sağlayan yerli girişim Artiox, geçtiğimiz hafta Fahrelnisa Zeid'e ait sanat eserini halka arz etti. 2,5 milyon TL'lik eserin yaklaşık 2 milyon TL'lik kısmı yüzlerce kullanıcının ortak olması ile satıldı. Kalan miktarın da satılmasıyla birlikte, 6 Temmuz'da esere ait SUM tokeni Artiox platformunda listelenerek alım-satım'a açılacak. Platform bugüne kadar Picasso, Devrim Erbil, Ergin İnan, Ahmet Güneştekin gibi çok sayıda ünlü sanatçının eserlerini arz etti.
Artiox, Tuncay Dakdevir ve Cemal Doğan tarafından kurulan, kullanıcıların 7/24 anlık olarak eserlerin değerlerini hisse senedi piyasası gibi izleyebilecekleri yeni nesil bir sanat yatırım platformu. 2019 Mayıs ayında Ankaralı iş insanları Mehmet Toprak ve Murat Aksöz'ün yapmış olduğu tohum öncesi yatırım ile faaliyete başlayan Artiox, başlangıçta almış olduğu yatırım ile dört kişilik ekibe ulaşarak ürün geliştirmeye odaklandı. 2020 Ağustos ayına kadar devam eden süreçte ürün geliştirmesine devam eden ekip, 14 ayın sonunda platformu yayına alarak ilk eserlerini arz etmeye başladı. 2021 yılı itibari ile yeni bir yatırım turu ilan ederek 2021 Mart ayında Keiretsu Forum Türkiye ile birlikte Sertaç Özinal ve Alesta'nın da katılımıyla bu turu kapamış oldu. Ardından ekibini daha da güçlendirerek yoluna devam eden Artiox, daha fazla eser arzı ile daha geniş bir kullanıcı kitlesine hitap etmeye başladı. 2021 Eylül ayında Hedef Holding grubu İdeal Finansal Teknolojiler ve Danışmanlık tarafından yeni bir yatırım alan girişim portföyünü büyütmeye odaklandı. Artiox Kurucu Ortağı Tuncay Dakdevir, online sanat ile NFT eserler arasındaki farkı ve hızla büyümekte olan sektörü anlattı.
En son Hedef Holding'den yatırım aldınız. Yollarınız nasıl kesişti?
Bu hikayenin bizim için ayrı bir önemi var çünkü bu tanışma çeşitli iletişim kazalarına rağmen çok sağlam temellere oturdu ve etkili bir sinerji oluşturmamızı sağladı. Şöyle ki; 2021 Ağustos ayında Startup Burada Yatırım Komitesi Üyesi Kerem Özten'in tarafıma bir mesajı ile ilk tanışma gerçekleşti ve mailleşmeler sonucunda teknik bir sıkıntıdan dolayı birbirimize bir süre ulaşamadık. Ardından telefonlaşmalar devreye girerek çok da vakit kaybetmeden Hedef Holding Başkanı değerli iş insanı Namık Kemal Gökalp ile yüz yüze görüşme fırsatı bulduk ve hızlıca aksiyon alarak yatırım turunu tamamladık. Hedef Holding teknoloji ve finans alanlarında doğru yatırımları doğru zamanda keşfeden, geniş iş ağına sahip Türkiye'nin önde gelen yatırım gruplarından biri olduğundan, sonrası zaten Artiox için etkili büyüme metriklerinin ortaya çıkmasıyla sonuçlandı diyebilirim.
Artiox sanat eserlerine yatırım fırsatı sunuyor, şu anda bünyenizde kaç farklı eser var?
Bu soruda önce Artiox'u kısaca özetlemek istiyorum: Artiox, platformunda listelenen sanat eserlerinin eksper onaylı, sigortalı ve her esere özel bir Token'ı bulunduran yeni nesil sanat yatırım platformudur. Kullanıcılar, tek bir sanat eserine yüklü miktarda fon ayırmak yerine kendilerine bir portföy oluşturabildikleri platformumuz, hem web hem mobil uygulamalarıyla 7/24 aktif. Artiox platformunda kullanıcılar sanat yatırımlarını etkili bir şekilde yönetirken, yatırımlarının anlık değerlerini istedikleri zaman gözlemleyebiliyorlar. Bugüne kadar arz değerleri toplamı 1,75 milyon TL olan 12 farklı arz gerçekleştiren Artiox, oluşan ikincil piyasasında ise 30 milyon TL üzerinde bir hacim de gerçekleştirmiş durumda.
Eserler nerede duruyor?
Eserler, zarar görmemeleri için gerekli koşulların sağlandığı, güvenli bir depoda muhafaza ediliyor. Çeşitli sanat fuarlarında ise sergilenerek ziyaretçilerin beğenilerine sunuluyor.
Hangi sanatçılar ile çalışıyorsunuz?
Sunmuş olduğumuz model çerçevesinde aslında sanatçılar ile değil koleksiyonerler ile çalışıyor durumdayız. Sanatçılar tarafında iş birliği konusunda çeşitli geliştirmeler üzerinde de çalışıyoruz.
Sanatçı ve sanat eseri seçimlerindeki kriterleriniz nelerdir?
Öncelikle Artiox'un mottosu "dünyanın en güvenli yatırım araçlarından biri olan sanat eserlerini kitleler ile buluşturmak" olduğu için sanat eseri seçimindeki en öncelikli kriterimiz, seçilen eserin "yatırım sınıfı bir sanat eseri" olması. Arkasında varlık saklayan kripto para üretimine dayanan bu sistemde, sunduğumuz tokenlar, değere dayalı bir yatırım aracı durumunda bulunuyor. Sanat eserini temsil eden tokenlar, blok zincir üzerinde akıllı sözleşmede eşlendiği sanat eserinin değerini temsil ediyor. Bu konuda ikincil piyasası oturmuş, otantikasyonu ve kondisyonu konusunda emin olabildiğimiz ve sigortalanabilir olan sanat eserleri her zaman önceliğimiz. Bu sayede kullanıcılarımız Artiox'ta arz edilen eserlere sanat tarafında derin birikimleri olmasa bile gönül rahatlığıyla yatırım yapabiliyorlar çünkü eserler seçilmeden önce ciddi bir incelemeden geçmiş oluyor.
2022 sizin için nasıl bir yıl oldu? Yılsonu hedefleriniz neler?
2022 Artiox için harika bir yıl olarak ilerliyor. Şöyle ki, son 9 ayda Artiox ciddi bir büyüme kaydederek kullanıcı tarafında yaklaşık 15 kat, arz edilen eserler tarafında 2 kat ve gerçekleşen hacim tarafında ise yaklaşık 5 kat büyüme gerçekleştirmiş durumda.
Online sanat pazarı hakkında bilgi verir misiniz?
Geleneksel sanat pazarında geçtiğimiz yıl 65 milyar dolarlık bir hacim gerçekleşmişti. Bunun online tarafında ise 12 milyar doların üzerinde bir hacim söz konusu. Bu rakama NFT'lerin hacim metriği eklenmemiş durumda.
Onlie sanatın NFT'den farkı nedir?
NFT'lerden en büyük farkı, öncelikle Artiox'ta arz edilen her esere özel ayrı bir token bulunuyor ve bu tokenler ERC20 standardında. Varlığa dayalı token sınıfında bulunan bu tokenler, arkasında kendilerini temsil eden fiziksel sanat eserlerini eksper onaylı ve sigortalı bir şekilde saklıyor durumda
Daha önce hangi sanatçıların eserlerini satışa çıkardınız? Talebi nasıl yorumluyorsunuz?
Bu güne kadar Picasso, Devrim Erbil, Ergin İnan, Ahmet Güneştekin gibi ünlü sanatçıların eserlerini arz eden Artiox, en son 27 Haziran Pazartesi günü Fahrelnissa Zeid'in 2,5 milyon TL değerindeki bir eserini kullanıcılara arz edildi. Arzı gerçekleşen diğer sanat eserleri ise: Burhan Doğançay, Nejad Melih Devrim, Adnan Turani, Nuri Abaç, Adnan Çoker, Ahmet Oran. Talep konusunda ise Artiox olarak bu adaptasyonu sağlayabildiğimiz için çok mutluyuz çünkü bazı arzlarımız 4 saniye gibi kısa sürelerde bile tamamlanıyor. Bu, en güvenli yatırım aracına ulaşım imkanı sınırlı olduğu ve giriş bariyeri yüksek olduğu için kitleler uzak kalırken, Artiox sayesinde çok katılımcılı bir pazar oluşturabiliyor durumdayız.
Yatırımcılar sanat eserlerine nasıl yatırım yapıyor?
Öncelikle kullanıcıların Artiox'a üye olması gerekiyor. Web sitemizden ya da uygulamalarımızdan mail adresleriyle kolayca üye olabilen kullanıcılarımız, Artiox'ta yatırıma başlayabilmek için kimlik doğrulaması yapmaları gerekiyor ve ardından kendilerine ait banka hesaplarından kurallara uygun bir şekilde Artiox cüzdanlarına para transferi gerçekleştirmeleri gerekiyor. Tüm bu işlemler çok hızlı gerçekleşen süreçler ve detaylı açıklamalara uygulamalarımızdan kolayca ulaşabilirler.
Gündeminizde neler var? Gelecek dönemde yenilikler olacak mı?
Fahrelnissa Zeid, Summer arzı ile birlikte arz edilen eser değerini çok daha yukarılara taşımış olduk. Önümüzdeki süreçte farklı Türk isimlerin yine değerde kıymetli eserlerini platformumuzda arz ederek kullanıcılarımız ile buluşturacağız. Ayrıca son aylarda üzerine odaklandığımız bir yatırım turu sürecini de kısa süre içinde sonlandırarak ekibimizi daha güçlü bir duruma getirerek aynı zamanda dünyadan kullanıcılara hizmet verebilmek için kolları sıvayacağız. Artiox'un bu topraklardan çıkarak globalde oyuncu olmuş bir sanat yatırım platformu olması için planlarımızı sırayla gerçekleştiriyor olacağız.
Pablo Picasso'nun 1965 tarihli, imzalı, siyah-kahverengi linocut baskı "Tete D'Histrion (Le Danseur) adlı eseri de Artiox uygulaması üzerinden genel satışa sunulmuştu. Burada nasıl bir ilgi gözlemlediniz?
Dünyada bir ilk olan bu arzımıza kullanıcı tarafında yoğun bir talep ile karşılaştık. Sıkışık takvimimize rağmen yoğun ilgi bizleri çok mutlu etti kullanıcılarımız tarafında farkındalığı arttırdığını düşünüyoruz. Etkili isimlerin eserlerini Artiox'ta arz etmeye devam edeceğimizi de bildirmek istiyorum.
Son olarak FahreInisa Zeid'e ait sanat eserini arz ettiniz. İlgiyi nasıl yorumluyorsunuz?
"Fahrelnissa Zeid, Summer" eserinin halka arzı 27 Haziran saat 19.00'da başladı. Bu geçen bir haftada 2,5 milyon TL'lik eserin yaklaşık 2 milyon TL'lik kısmı yüzlerce kullanıcının katılımı (yatırım yapması, ortak olması) ile satılmış durumda. Kalan miktarın da satılmasıyla birlikte 6 Temmuz saat 14.00'da esere ait SUM tokeni Artiox platformunda listelenerek alım-satım'a açılacak. Başka bir deyişle kullanıcılar almış oldukları tokenler için diledikleri fiyattan satma emri verebiliyor durumda olacak. Aynı zamanda daha düşük fiyatlardan da alım emri verebiliyor olacaklar.
