PARA RÖPORTAJ/ ÜRÜN DİRİER PayTR, arka arkaya dört kez Deloitte Teknoloji Fast 50 listesinde yer almayı başarmış bir ödeme şirketi. Şimdilerde tüm ödeme yöntemlerini PayTR çatısı altında toplayıp, üye işyerlerinin ödeme süreçlerini tek noktadan yöneterek, zamandan ve maliyetten tasarruf etmelerini sağlayacak bir altyapı oluşturmaya hazırlanıyor. Dijital banka lisanslarının gelmesiyle beraber geleneksel yapıdan fintek yapısına geçişin çok hızlanacağını ifade eden PayTR Genel Müdürü Tarık Tombul, "Özellikle Z kuşağının gün geçtikçe daha etkin olarak sistem içerisinde yer alması, geleneksel yapıda hareket eden yapıları bu değişime ayak uydurma konusunda baskılıyor. Birçok bankada artık ekosistem ve platform bankacılığı adıyla yeni birimler kuruluyor" diyor. Tombul ile hem sektörü, hem devreye alacakları yeni hizmetleri, hem de fintek girişimlerinin başarılı olma matematiği üzerine konuştuk…
Sizin gibi hızlı büyüyen fintek firmalarının bir başarı matematiği var mıdır?
PayTR'ın yolculuğunda onu daima yukarı taşıyan değerler ve stratejiler mevcut. Belirsizliğin zirvede yaşandığı bu son üç yılda gösterdiğimiz değerli gelişimi bir formüle oturtmak, değişkenlerin hızından dolayı çok kolay değil. Ancak mevcut ihtiyaçların doğru tespitinin ve bu ihtiyaçlara inovasyonla cevap vermenin, başarıya giden yolun temel stratejisi olduğunu söyleyebilirim. Mesela, 2019'un son günlerinden itibaren Çin'i takip etmeye başlamıştık. Pandeminin Türkiye ve dünyaya yayılacağını öngörerek, satışı düşen ürünler, artış gösteren ürünler, sektörler, kargo/tedarik süreçleri gibi 360 derece analizler yapmaya başladık. Pandemi ilan edilmeden ve ülkemizde önlemler alınmaya başlanmadan yol haritamızı hazırladık.
Yeni fintek girişimlerine bu çerçevede tavsiyeleriniz neler olur? Siz bu başarı için neler yapıyorsunuz ve neler yaptınız?
2009 yılında faaliyetlerine başlamış bir ödeme kuruluşu olarak sektörün en köklü ödeme kuruluşlarından birisiyiz diyebilirim. Lisans sürecimiz 2013 yılında yayımlanan 6493 Sayılı Kanun ve 2014 yılında yayımlanan yönetmelik ve tebliğlerle birlikte başladı. Yasal düzenlemelerden önce kurulmuş bir ödeme kuruluşu olarak mevzuat gereği faaliyetimize devam ettik ve Mayıs 2015'te lisans başvurumuzu tamamladık. Böylece 26 Nisan 2016 tarihinde ilk lisans alan kuruluşlardan biri olduk.
Fintek girişimlerine tavsiyelere gelecek olursak, hedef kitlelerini geniş tutsunlar. Örneğin PayTR, Türkiye'de kurulmuş bir finansal teknoloji şirketi olarak Türkiye'de yerleşik işletmelere ödeme ve ödeme ile ilgili diğer hizmetleri sunmakla beraber, aslında tüm dünyadaki tüketicilere de hizmet sunan bir yapıya sahip. Öte yandan büyük bir hızla değişen bir dünyada yaşıyoruz; her gün yeni teknolojiler, gelişmeler hayatımıza giriyor. Dolayısıyla bu hızı ve dönüşümü yakalamalı, dünyayı ve gündemi yakından takip etmeliler. Sonrasında verimli çalışma yöntemleri geliştirmeli ve doğru yatırımlara yönelmeliler.
Paytr şu an daha çok B2B tarafında hizmet veriyor ama cüzdan gibi B2C tarafında da hizmet vermeye hazırlandığınızı biliyoruz. 2022'de devreye alacağınız yeni hizmetleriniz neler?
Çok yönlü bir fintek şirketi olarak, yeni ürün ve hizmetlerimizle 2022'de de hızla büyümeye, sektördeki etkimizi artırmaya ve hayatları kolaylaştırmaya devam edeceğiz. Bununla birlikte yazılım ve donanımsal yatırımlarımızı da artıracağız. Yakın zamanda çok yönlü fintek stratejimiz doğrultusunda işletmeler ve tüketicilerin hayatlarını kolaylaştıracak yeni ürün ve hizmetlerimizi de hayata geçireceğiz. Tüm ödeme yöntemlerini PayTR çatısı altında toplayarak, üye işyerlerimizin ödeme süreçlerini tek noktadan yöneterek, zamandan ve maliyetlerinden tasarruf etmelerini sağlayacak altyapıyı oluşturmaya hazırlanıyoruz.
İnsanlar neden bankalar dururken fintek şirketlerinin hizmetlerini kullanıyor? Veya neden kullansın?
Fintek şirketleri, işletmelerin ihtiyacına özel çözümler sunabilme ve hızlı aksiyon kabiliyeti sayesinde işletmelerin beklentilerini çok daha kolay karşılayabiliyor. Örneğin, PayTR Sanal POS sayesinde e-ticaret firmaları tüm bankalara ayrı ayrı sanal POS başvurusu yapmalarına gerek kalmadan, tek sözleşme ve tek entegrasyonla yerli ve yabancı tüm kartlardan ödeme alabiliyor. Giriş ücreti, kurulum ücreti, aylık/yıllık aidat, işlem başına ücret ve gizli ek maliyetler olmadan web sitemiz üzerinden online olarak sanal POS başvurularını yapmalarını ve 2 saatte sanal POS sahibi olmalarını sağlıyoruz. Bankaların yaptığı kredi kartıyla tek çekim ve taksitli ödeme almanın yanı sıra, banka kartları, ön ödemeli kartlar ve BKM Express, Troy, American Express, Visa Card on File, Tosla gibi PayTR'ın alternatif ödeme kanalları üzerinden de ödeme alabiliyorlar. PayTR'lı üye iş yerleri sadece Türkiye'ye değil web site satışlarını dünyanın her noktasına açarak e-ihracat da yapabiliyor ve ödemelerini farklı para birimleriyle, kur dönüşüm kaybı yaşamadan alabiliyorlar. B2B ve B2C'de faaliyet gösteren ancak web sitesi olmayan işletmeler de PayTR'ın linkle ödeme yöntemi sayesinde oluşturdukları ödeme linkini SMS, e-posta ya da WhatsApp üzerinden bayileri ve müşterileriyle paylaşarak ödeme alabiliyorlar. Android tabanlı telefon ve tabletleri POS cihazına çeviren PayTR NeoPOS ürünümüzle işletmeler mağazadan satışlarda ilave bir POS cihazına ihtiyaç duymadan ödeme alabiliyorlar.
E-ticaret sitelerinin müşterilerine banka ve kredi kartı dışında da alternatif ödeme çözümleri sunuyor olması satış dönüşümlerini ve müşteri bağlılığını artırmaları açısından çok önemli. Biz de üzerimize düşeni yapıyor alternatif ödeme çözümlerimiz ile işletmelerin hayatını kolaylaştırarak daha fazla kazanmalarını sağlıyoruz.
Geleceğin bankaları fintekler olacak diyebilir miyiz?
Dünya hızlı bir değişim içerisinde. Özellikle Z kuşağının gün geçtikçe daha etkin olarak sistem içerisinde yer alması, geleneksel yapıda hareket eden yapıları bu değişime ayak uydurma konusunda baskılıyor. Geleneksel finans dünyası da bu genel çerçevenin içerisinde finteklerin de etkisiyle hızlı bir değişime doğru ilerliyor. Gerek müşteri tanıma esaslarının kolaylaştırılması (dijital onboarding) gerekse de tüketicilerin beklentileri, rekabetin de etkisiyle finansal paydaşları daha inovatif olmaya, yeni ürün ve hizmetleri bir an önce müşterilerine sunmaya teşvik ediyor.
Sektörde regülasyonların da desteğiyle geleneksel yapıların bir fintek kurmaya, satın almaya ya da bir fintek gibi hareket etmeye yöneldiğini görüyoruz. Birçok bankada artık ekosistem ve platform bankacılığı adıyla birimler kuruluyor, hatta bazılarında bunlar ayrı bir genel müdür yardımcılığıyla temsil ediliyor. 6493 kapsamında lisanslanan Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşlarının bu konuda etkisi oldukça büyük, bunun kazananı elbette müşteri ve sektör. Dijital banka lisanslarının da gelmesiyle geleneksel yapıdan fintek yapısına geçişin daha da hızlanacağını düşünüyorum.
Türkiye'de şu an kaç fintek, ödeme kuruluşu var?
Türkiye'de şu an TCMB'de kayıtlı olan 27 ödeme kuruluşu, 29 elektronik para kuruluşu mevcut. KPMG Türkiye'nin 2021 yılındaki fintek sektörü raporuna göre ise Türkiye'de Mart 2021 itibarıyla var olan 441 fintek şirketinin yüzde 80'inden fazlası varlığını sürdürüyor.
Regülasyonlar yeterli mi? Beklediğiniz regülasyonlar var mıdır?
Gerek 6493 sayılı Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşları hakkındaki mevzuat, gerekse de Dijital Bankacılık ile ilgili BDDK tarafından yayımlanan regülasyonlar, sektördeki oyuncuların güvenli bir ortamda faaliyet göstermesini destekleyici nitelikte. Her ne kadar bazı geliştirme yapılması gereken unsurlar bulunsa da ülkemizde regülasyonların sektörü destekleyici bir misyonu olduğunu rahatlıkla söyleyebilirim.
