PARA ARAŞTIRMA/ ÜRÜN DİRİER THODEX'in Kurucusu Faruk Fatih Özer, geçtiğimiz ay Arnavutluk'ta yakalandı. 356 milyonluk vurgunda yaklaşık 2 bin kişiyi dolandırılmıştı. Şimdi mağdurların kayıplarını geri alıp alamayacağı tartışılıyor. Her dönem güncel yatırım araçlarını kullanacak dolandırıcılar çıkmış ve çıkmaya da devam edecek. Önemli olan akıntıya kapılmadan ve büyük vaadlerden kaçarak yatırım yapmak.
Kripto paralar, sadece 14 yıl gibi kısa bir süre içinde finansal piyasalarda tüm kuralları yıktı. Yatırımcıların gözdesi haline geldi. Birçok ülkede ödeme aracı olarak kabul edildi. Para transferinin en uygun koşullarda yapılabildiği finansal enstrüman olarak da işlev görüyorlar. Kripto paralara olan ilginin her geçen gün artması ve sürekli bir para giriş çıkışı olmasının doğal sonucu olarak bu piyasalarda fiyat oynaklığı yüksek. Bu nedenle yüksek oranda kazanç sağlanabildiği gibi eğer yeterli araştırma yapılmazsa ve dikkatli olunmazsa istenmeyen sonuçlarla da karşı karşıya kalınabiliyor.
Özellikle 2020 yılından itibaren yatırımcıların odak noktası haline gelen kripto paralar ülkemizde de büyük ilgi görüyor. Türkiye, kripto para kullanımı ve adaptasyonu konusunda dünyanın önde gelen ülkeleri arasında yer alıyor. Bir boğa döngüsü içerisindeyken birçok yatırımcı neredeyse tüm kripto para yatırımlarından kazanç elde edebilirken, işler tersine döndüğünde yani ayı piyasası içine girildiğinde kazanç sağlamaları güçleşiyor, hatta büyük kayıplar yaşayanlar da oluyor. Piyasada koşullar ne durumda olursa olsun yatırımcıların kripto paralara yatırım yaparken dikkat etmesi gereken dört konu olduğunu ifade eden KuCoin Türkiye Ülke Müdürü Mete Umut Elmas, bunları şu başlıklar altında özetliyor;
YATIRIM MİKTARINI DOĞRU TESPİT EDİN
Bir yatırımcı kripto para piyasası veya herhangi bir küresel piyasada yatırım yapmak istiyor ise ilk olarak yatırım yapacağı meblağı belirlemeli ve bu meblağın komple kaybedilmesi durumunda da yatırımcıyı olumsuz etkilemeyecek bir miktar olduğundan emin olunmalı. Birçok yatırımcı yüksek getiri beklentisiyle tüm birikimini bir varlığa yatırabiliyor veya daha da ötesinde borçlanarak yatırım yapabiliyor. Ancak bu tarz adımlar atmak piyasada yaşanan ani bir dalgalanma ile paranın kaybına yol açabilir. Bu sebeple yatırımcı daima kendini zora sokmayacak meblağ ile yatırım yapmalıdır.
KRİPTO PARAYI VE PROJESİNİ ARAŞTIRIN
Yatırım yapılacak miktarı belirlemenin yanı sıra en önemli konulardan biri de yatırım yapılacak kripto paranın araştırılmasıdır. Yatırımcılar çevreden duydukları ama hakkında hiçbir fikir sahibi olmadıkları projelere yatırım yapabiliyor. Bu şekilde atılan adımlar, kimi zaman projenin zaten artık yukarı yönlü hareketini tamamlamış olması ve/veya projede sonradan ortaya çıkan aksi bir gelişme ile yatırımcıları zarara uğratabiliyor. Bu noktada yatırımcıların bir kripto paraya yatırım yapmadan önce o kripto parayı araştırması, kendi yatırım kararını yatırımcının kendi profiline uygun bir biçimde verebilmesi için oldukça önemli. Günümüzde artan kripto para adaptasyonu ile birçok scam proje (dolandırıcılık amacıyla üretilmiş coin projeleri) de ortaya çıkmıştır. Bu projeleri ayırt edebilmenin yolu, projeyi derinlemesine araştırmaktan geçiyor. Yatırımcı; yatırım yapmak istediği kripto para projesinin vizyon ve misyonu, kurucuları, teknik makalesi, geliştirme adımları, partnerlik çalışmaları gibi birçok veriyi göz önünde bulundurması gerekiyor. Borsa iş birliklerini inceleyerek de projelerin altyapısı ve güvenilirliği ile ilgili fikir sahibi olmak mümkün. Bunun yanı sıra piyasadaki güncel haber akışını takip ederek yatırım yapmak istediği kripto para ile ilgili olumlu veya olumsuz haber akışı var mı incelemeli ve mümkünse teknik analiz ile bu bilgileri harmanlayarak kendisine bir yatırım stratejisi oluşturmalı.
FOMO'YA KAPILMADAN STRATEJİ BELİRLEYİN
Ne kadar bir meblağ ile yatırım yapacağını ve hangi kripto paraya yatırım yapacağını belirleyen yatırımcılar için işin en zorlu kısımlarından biri, duygularını yöneterek işlem yapabilmesidir. Yatırım yaparken duyguları yönetmenin en önemli başlangıç noktası, bir strateji ile işleme başlamak ve bitirmektir. Yatırımcı, ne kadar bir meblağ ile yatırım yapacağını doğru belirlemeli ve yatırım yapacağı kripto para için giriş ve çıkış stratejisi belirlemelidir. Eğer belirli bir strateji doğrultusunda yatırım yapılmaz ise olası düşüşlerde panik havasına kapılıp satış yapmak veya bir yükselişte FOMO'ya (güncel fırsatı kaçırma korkusu) kapılıp zamanında pozisyonu kapatmamak mümkündür. Bu sebeple yatırımcı pozisyona hangi noktadan gireceğini, nerede zararı durduracağını ve nerede kar alacağını önceden belirlemeli.
BORSA SEÇİMİ VE GÜVENLİK KRİTERLERİ ÖNEMLİ
Kripto para piyasasının hızla gelişmesiyle birlikte birçok yatırımcı, borsa seçimi konusunda zorlanmaktadır. Yatırım yapılan borsanın güvenli bir altyapısı olduğundan ve kesintisiz hizmet verdiğinden emin olmak gerekir. Bunun yanı sıra işlem yapılacak kripto para borsasında hem kripto para çeşitliliği olması hem de ürün çeşitliliği açısından yatırımcılara farklı alternatifler sunar ve kripto para sektöründeki deneyiminizi geliştirir. Gem (yüksek kazanç potansiyeli barındıran) projelere erişim sağlayabileceğiniz ve proje listelemesi konusunda uzman bir borsada işlemlerinizi güvenle yapmak oldukça önemlidir.
BU 10 KURALI UNUTMAYIN
Kripto paraların yatırımcıya astronomik kazançlar sağladığı biliniyor. Ancak doğru adımlar atılmadığı zaman tam tersine büyük kayıplar da olabiliyor. Global kripto para borsası Bitay'ın CEO'su Niyazi Yılmaz, yatırım yapacakların bilinçli ve emin adımlarla ilerlemesinin önemine vurgu yaparak, "Türkiye'de kripto okuryazarlığını artırmaya yönelik çalışmalarımızı sürdürmeye devam ediyoruz. Buna bağlı olarak global büyüme yolculuğumuz ve operasyonlarımız kadar Bitay Akademi oluşumunu da aynı şekilde önemsiyoruz. Kullanıcılarımızı, kripto para dünyasını öğrenmek isteyenleri ve blok zinciri teknolojisine giriş yapmak isteyenleri de Bitay Akademi sayfasını ziyaret etmeye bekliyoruz. Burada kripto para, NFT ve metaverse dünyasına dair merak ettiğiniz her şeyi tek platform altında bulabilirsiniz" diyor. Yılmaz, kripto para yatırımı yapan veya yapmayı planlayanların asla unutmaması gereken 10 kuralı şöyle sıralıyor:
1-Piyasa nasıl işliyor, videoları izleyin: Kripto para yatırımı yapmadan önce bu piyasanın mekanizmasını ve işleyişini anlayın. Alım, satım, değiştirme, transfer gibi temel ama son derece kritik işlemlerle ilgili kısa bir araştırma yapın. Bunları anlatan videoları izlemekte büyük fayda bulunuyor.
2-Sakin olun: Kripto para piyasasında psikoloji çok önemli bir yer tutuyor. Yatırımcıların yaptığı yatırımın veya işlemin başarı şansı o anki karar verme mekanizmalarıyla ve ruh halleriyle son derece doğru orantılı. Yatırım psikolojisi gelişmiş bireylerin daha mantıklı ve daha karlı işlemler gerçekleştirdiği yapılan araştırmalar arasında yer alıyor.
3-Günlük fırsata değil, konjonktüre odaklanın: Günlük kazançlardan ziyade uzun vadeli yatırımcı olmak daha önemli. Kripto paraların volatil olmasını avantaja çevirmek ve gün içinde birçok işleme girmeyi tercih eden yatırımcı grubu genellikle zarar eden kesim oluyor. Genel konjonktürü iyi takip edip doğru yatırımı uzun vadeli yapan bireyler, bu piyasada daha iyi kazanma şansı elde ediyor.
4-Ekosisteme faydalı projeyi tercih edin: Temel analiz yapmayı öğrenin. Projesi iyi olan, teknik altyapısı ve ekibi sağlam projelerin ara ara uğradığı satışlar aslında bir alım fırsatıdır. Uzun vadede ekosisteme fayda sağlayacak yararlı projelere yatırım yapmak gerçek bir yatırım tercihi olacaktır.
5-Treni kaçırma duygusu, paniğe yol açmasın: Türkçesi "fırsatı kaçırma korkusu" olarak adlandırılan FOMO (Fear Of Missing Out), fiyatlar yükselirken yaşanan fırsatı kaçırma korkusuna verilen duygudur. Kripto para piyasasında çok sayıda altcoin olduğu için hemen hemen her gün yeni fırsatlar ortaya çıkıyor. Yatırımcıların büyük bir bölümünün en çok yaptığı hata, FOMO'ya kapılmak oluyor. FOMO duygusuna kapılan yatırımcılar, satın alma dürtüsüne karşı koymakta zorlansalar bile bunu başarabildikleri takdirde kazançlı çıkmaları daha mümkün. Bu konuda endişenmeyin, fırsatlar her zaman karşınıza tekrar gelecek.
6-Biraz ondan biraz bundan alın: Tek bir finansal araca tüm birikimlerinizi bağlamayın. Portföyünüzü mutlaka çeşitlendirin. Çünkü çeşitlendirilmiş bir portföy, uzun süreli kazancın anahtarı. Riski ne kadar aza indirir ve matematiği ne kadar iyi kullanırsanız, rakiplerinizin stratejisinin önüne geçer ve yatırımlarınızın değerini yakalayabilirsiniz.
7-Zararı kes noktanız olsun: STOP'lu (zarar kes) işlem açmak son derece önemli. Kripto para piyasası için 24 saat oldukça uzun bir zaman ve piyasa ile ilgilenmediğiniz iki saatte bile çok volatil hareketler gerçekleşebilir. Yükselişin sert olduğu gibi düşüşlerin de oldukça sert olabildiği kripto para piyasasında zararı kes seviyesi kullanmak size katkı sağlayacak.
8-Stratejiyle hareket edin: Bir stratejiniz olsun. Bir trade planı olmayan yatırımcılar piyasada tansiyonun arttığı ve karar almanın zorlaştığı anlarda genellikle yanlış psikolojiyle yanlış tercihte bulunarak para kaybetmeye eğilimli oluyor. Yatırım planı olan bireyler ise ne zaman alım-satım yapacağı konusunda daha rahat karar verebilir hale geliyor.
9-Başlangıç seviyesinde de olsa teknik analiz öğrenin: Finansal piyasalara adım atmış hemen herkesin görmüş olduğu çizgiler, şekiller ve terimler aslında göründüğünden çok daha fazla işinize yarayabilir. Çünkü teknik analiz sayesinde yatırımcılar hangi noktada işleme girilmesi ve hangi noktada çıkılması gerektiğini tahmin edebilir ve potansiyel bir zararı önleyebilir.
10-Kazanmaya değil, kaybetmemeye odaklanın: En önemli kural, piyasa denilen şey fiyatların oluştuğu değil, doğru fiyatların itibar gördüğü yerdir. Bu yüzden piyasada yatırım yaparken en önemli şey para kazanmak değil, para kaybetmemektir.
SAHTE BORSALARA DİKKAT
Yatırımcıların sahte borsalara ve kripto para dolandırıcılığına karşı dikkatli olması gerektiğine işaret eden AztecGoldHero Kurucusu ve kripto para uzmanı Ferruh Danacı, "Kısa sürede küresel çapta büyük bir topluluk tarafından benimsenen kripto paralar, kötü niyetli kişilerin yeni odağına dönüştü. Blokzinciri üzerinde gerçekleştirilen kripto para işlemlerinin düzenlemelere tabi olmaması ve takip edilememesi, dolandırıcıların da dikkatinden kaçmadı. Kripto sektörüne ilişkin veri platformu Chainanalysis'in bu yılın başında paylaştığı verilerde kripto para dolandırıcılarının 14 milyar dolarlık vurgun yaptığı görüldü. Kriptoyla ilgili suçlardan kaynaklanan kayıpların 2020'ye kıyasla yüzde 79 arttığı bilinirken, kripto para hırsızlığı da yüzde 516 artış yaşadı" diyor. Kripto paraların birçok amatör yatırımcının dikkatini çekmesinin dolandırıcıların işini kolaylaştırdığına değinen Danacı'nın aktardıklarına göre, ABD Federal Ticaret Komisyonu'nun yaz başında yayımladığı verilerde 2021'de kripto para kaynaklı dolandırıcılıkların sebep olduğu kayıpların 2018'deki rakamın 60 katı olduğuna dikkat çekildi. Dolandırıcılık ve hırsızlık faaliyetlerinden yalnızca ABD'de 46 bin kişinin etkilendiğine dikkat çeken Danacı, "Şüpheli işlemleri tespit edecek, araştıracak ve dolandırıcılığı gerçekleşmeden durdurmaya çalışacak merkezi otoritelerin olmaması kripto para gibi güçlü bir yatırım aracını kötüye kullanıma açık hale getiriyor. Zira çok sayıda kripto para borsası kuruluyor. Ülkemizde de Thodex, Vebitcoin, Bitexnova, Sistemkoin gibi sahte borsaların sebep olduğu olaylar yaşandı ve yüzlerce yatırımcı mağdur oldu. Yatırımcıların bu noktada işlem yapmak için seçtikleri borsa hakkında dikkatli olması gerekiyor. Hesap açmadan önce ayrıntılı araştırma yapmak, farklı kullanıcıların deneyimlerini öğrenmek, seçilen borsanın Türkiye'de yerleşik olup olmadığını kontrol etmek, hukuki bir durumda karşı tarafta yasal bir muhatap bulabilmek açısından önem arz ediyor. Gerçek yatırımlara başlamadan önce küçük meblağlarla test niteliğinde işlemler yapmak, bu süreçte destek ekiplerinin performansını değerlendirmek, kripto para borsasıyla güven ilişkisi kurmak açısından tercih edilebilir" diye konuştu.
"SÖZDE KRİPTO UZMANLARI ORTAYA ÇIKTI"
Yalnızca kripto para borsalarının değil, kripto para konusunda doğru veya yanlış olduğunu bilmeden içerik üreten çok sayıda sözde kripto para uzmanının da ortaya çıktığını ifade eden Danacı, değerlendirmelerini şu ifadelerle sonlandırdı: "Kendini kripto para analisti olarak tanıtan birçok kişi, kısa zamanda kâr etmeye odaklanıyor ve bireysel yatırımcıları da bu şekilde yönlendiriyor. Anonim hesaplarla temelsiz argümanlar üreten bu gibi sözde uzmanlara karşı dikkatli olunması gerekiyor. Tıpkı borsa seçiminde olduğu gibi, takip edilecek kripto para analistlerinin seçiminde de araştırma yapmak önemli hale geliyor. Yatırımcılar, gerçek hesaplarıyla kripto para piyasalarındaki gelişmeleri değerlendiren, bunların yatırım danışmanlığı kapsamında olmadığını açıkça belirten ve bir topluluk oluşturmayı başarmış uzmanları takip etmeli. AztecGoldHero olarak piyasadaki 10 yıla yakın deneyimimizle, piyasanın trendlerine uygun yorumlarımızı YouTube ve Twitter gibi kanallardan binlerce bireysel yatırımcıya ulaştırıyoruz. Yatırımcıları kararlarını daima rasyonel bir süreç sonunda almalarını sıkça hatırlatıyoruz. Kripto para dünyasında dolandırıcılık vakalarının doğru bilgi paylaşımı ve bilinçli yatırımcılarla mümkün olduğunca inançla, ekosistemin ileri gitmesi için çalışmaya devam edeceğiz."
PARALAR BULUNAMAYABİLİR
Faruk Fatih Özer'in Türkiye'ye iadesini değerlendiren Avukat Cem Duman, Arnavutluk ile Türkiye arasında 15 Mart 1995 tarihinde imzalanan 'Türkiye Cumhuriyeti ile Arnavutluk Cumhuriyeti Arasında Hukuki, Ticari ve Cezai Konularda Adli Yardımlaşma Sözleşmesi'nin halen geçerliliğini koruduğunu belirtiyor. "İş bu sözleşmenin 34. maddesi ve devamında suçluların iadesi konusuna yer verilmiştir" diyor.
Peki mağdurlar kaybettikleri paralarını geri alabilecekler mi? Duman, bu konuda şunları paylaşıyor: "Şayet mağdurlara ait paralar Faruk Fatih Özer'in elinde olması ya da takip edilebilir nitelikte aktarım olması halinde iş bu paralara devlet tarafından el konulabilecektir. Ancak genellikle suçtan elde edilen gelir kaçırılmakta ve el konulmasını engelleyecek çeşitli aktarımlar gerçekleştirildiğinden mağdurların paraları bulunamamaktadır."
ZARARI GİDERİRSE CEZASI DÜŞER
Mağdurların izlemesi gereken yollar hakkında da bilgi veren Duman, "Thodex mağdurları öncelikle Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunmalıdır. Şayet Faruk Fatih Özer, Türk Ceza Kanunu'nda düzenlenen etkin pişmanlık hükümlerinden faydalanmak isterse mağdurların zararını gidererek cezasında 1/2'den 2/3'e kadar indirim alabilecektir" diyor.
DAVA AÇABİLİRSİNİZ
Faruk Fatih Özer'in hakkında ceza davası açılması ve hapis cezası alması halinde mağdurların alacaklarına kavuşamayacaklarına dikkat çeken Duman, şunları söylüyor: "Tahsil kabiliyeti olacağını düşünmemekle birlikte mağdurlar paralarını geri alabilmek için suç duyurusunda bulunabilir, alacak miktarına göre Tüketici Hakem Heyetlerine başvurabilirler veya Tüketici Mahkemelerinde dava açabilirler. Bir diğer yol ise Thodex aleyhine icra takibi başlatmaktır. Şayet şirket tarafından icra takibine itiraz edilirse yine dava yoluna gitmek gereklidir."
BİR DAHA DOLANDIRILMAYIN
Mağdurların tekrar dolandırılmaması için de uyarılarda bulunan Duman, sözlerini şu şekilde tamamlıyor: "Daha önce defalarca kez gördüğümüz üzere mağdurlar paralarını alabilmek adına hiçbir vasfı olmayan kişilere başvurmakta ve tekrar dolandırılmaktadırlar. Dolayısıyla mağdurlar mağduriyetlerini gidermek için şahsen yahut avukat vesilesiyle hukuki işlemlere başlamalarını ve üçüncü kişilere güvenmemelerini tavsiye etmekteyiz."
"Kısa vadeli yüksek kazançlar peşinde koşmayın"
Mustafa ALPAY/ Bitlo CEO'su
Kripto para dünyasına ilk yatırımını yapacak kişiler için Bitcoin ve altcoin ayrımını yapmak, ilk temel kuraldır. Eğer finansal okuryazarlığınız yok, ama kripto paraya yatırım yapmak istiyorsanız Bitcoin ile başlamanız en doğru karar olacaktır. Bitcoin'i bir dijital altın olarak değerlendirebilirsiniz. Finansal okuryazarlığınız sınırlı, ama altcoinlere yatırım yapmak da istiyorsanız temelde dikkat etmeniz gereken konular şunlar:
-Yatırım yapacağınız kripto paranın ne tür bir teknolojiye sahip olduğunu, hangi konu veya konulara çözüm getirmek istediğine bakmalısınız. Bahsedilen teknolojiyi veya çözüm önerisini derinlemesine anlamak ya da o konuda uzman olmanız şart değil. Önemli olan ayakları yere basan ve vizyonu olan bir proje olmasıdır. Eğer teknoloji ve çözüm önerisi hoşunuza gittiyse, kripto paranın arkasındaki şirket veya kuruluşun ve geliştirici ekibin niteliklerine bakmanız önemli. Vaat ettikleri çözüm önerisini hayata geçirip geçiremeyeceklerini bu şekilde yorumlayabilirsiniz.
-Kripto paralarda fiyat hareketliliği çok fazla olduğu için yatırım yaptığınızda, inandığınız projeye yatırım yapmanız daha sakin aksiyon almanızı sağlayacaktır. Yatırım yapacağınız kripto para ile ilgili temel araştırmanızı yaptıktan sonra mevcut piyasa değerinin ne olduğuna bakmanız çok önemlidir.
-Birçok yatırımcı fiyatı düşük olduğu için kripto paralara yatırım yapıyor, fakat arz miktarına bakmayı unutuyor. Piyasa değerini Bitlo'nun rehber bölümlerinde yayınlıyoruz. Kendiniz de hesaplamak isterseniz mevcut fiyatı ile toplam miktarını çarpmanız size piyasa değerini verecektir. Örneğin 1 Bitcoin 370 bin TL ve 1 Shiba 0,0002244 TL fiyatlarına sahiptir, fiyatlar arasında milyon kat fark olmasına rağmen piyasa değerleri arasında sadece 54 kat fark vardır.
-Sosyal medyadaki veya çevrenizdeki insanların buna yatırım yap çok kazanırsın, dediği kripto paralara kendi araştırmanızı yapmadan kesinlikle yatırım yapmayın.
-Kripto para yatırımları da diğer tüm yatırımlarda yapılması gerektiği gibi uzun vadeli yatırım olarak değerlendirilmeli ve uzman değilseniz kısa vadeli yüksek kazançlar peşinde koşmamalısınız.
-Yatırım yaptığınızda kazanmak istediğiniz getiri ilk günden itibaren net olmalı ve ona ulaştığınızda yatırımda kalma ya da çekilme kararı vermelisiniz.
"Belli bir finansal okur-yazarlık seviyesinde olmak gerekiyor"
Savaş DİVANLIOĞLU/ Kriptrade CEO'su
Öncelikle kripto para piyasasının dinamiklerinin iyi bilinmesi gerekiyor. Piyasa oldukça yüksek dalgalanmalara konu olan riskli bir piyasa. Bu sebeple yatırımcının riske olan tutumu, yani riskten kaçınan mı yoksa 'risk nötr' mü veya 'risk sever' bir yapıda olup olmadığı önemli. Eğer riskten kaçınan ve yüksek fiyat hareketlerine tahammülü olmayan bir yatırımcı özelliklerine sahipseniz kripto piyasasına yatırım yapmadan önce bir kez daha düşünmekte fayda var. İkinci husus ise yatırıma konu olan para miktarı. Kesinlikle ihtiyacınızın olmayacağı, gündelik işlemlerinizde gerek duymadığınız bir tutarla yatırım yapılmalı. Medyada da çokça duyulan tüm varlığıyla girip ters bir fiyat hareketi ile iflas eden yatırımcıların düştükleri en büyük hata bu. Diğer bir husus ise yatırım ufku. Yatırım yaparken ne kadar bir süre planlandığı önemli. Yatırım süresi yeterince uzunsa eğer birçok yatırımda, eğer yatırım yaptığınız varlık batmadıysa veya iflas etmediyse, zarar etme ihtimaliniz ciddi oranda düşüyor. Bu sebeple yatırım vadenizi özellikle kripto piyasasında iyi belirlemek önemli. Ayrıca yatırım şekline dikkat çekmekte fayda var. Zira birçok yatırımcı, bir varlığı alır veya satarken tek bir fiyat seviyesinden bu işlemi gerçekleştiriyor. Halbuki parçalı alım-satım yapıldığında yüksek dalgalanmaya konu olan fiyat hareketlerinden doğabilecek zarar, asgari düzeye indirilebilir. Buna ek olarak yatırım yapacağınız varlığın geçmiş fiyat hareketleri, temel makro ekonomik verilerden ne derece etkilendiği, teknik destek-direnç fiyat seviyeleri gibi birçok unsuru da göz önünde bulundurmak ve belli bir finansal okur-yazarlık seviyesinde olmak gerekiyor. Son olarak ise varlığı alacağınız platform veya borsanın güvenilir olması gerekiyor. Sermayedar yapısı güçlü, sistem açığı olmayan ve olası sorunlarda rahat erişim sağlanan borsaların tercih edilmesi ise en az yukarıda sayılan kriterler kadar önemli. Zira, son dönemde kripto piyasasında yaşanan olumsuz gelişmelerin önemini bir kez daha ortaya çıkardığı en büyük faktör güven.
"Spekülatif ve manipülatif çağrılardan uzak durun"
Lily ZHANG / Huobi Global CFO'su
İlk olarak, yatırımcıların zaman zaman akıllarında tutmaları gereken bir konu olan risk kontrolü de dahil olmak üzere kripto para birimleri ve blok zinciri hakkında bilgi edinmektir. Blok zinciri endüstrisinin hızlı gelişimiyle merkezi olmayan teknoloji, piyasa oynaklığının arkasındaki faktörler ve örneğin düşüş veya yükseliş piyasasındaki ticaret stratejileri gibi konular hakkında mümkün olduğunca çok şey öğrenmek her zaman iyidir. Yeni başlayanlar, piyasada değişen performans seviyelerine sahip binlerce token görünce gözleri kamaşabilir. Buna ek olarak, bir gecede kripto milyoneri olan birçok yatırımcı hesabı gerçekçi olmayan getiri beklentilerini körükleyebilir. Kıdemli kripto yatırımcıları, genellikle portföyünüzde birkaç ana akım token'ın bulunmasını savunur. Ana token'ların net bir tanımı olmasa da bunların BTC ve ETH gibi piyasa değerine göre ilk 10 token'a atıfta bulunduğu yaygın olarak kabul edilmektedir. Yatırımcılar, risklerini azaltmak için portföylerinde bu tokenlerle başlaması daha iyidir, çünkü bu ana akım tokenler kamuoyunda tanınırlık kazanmış ve nispeten olgun ve istikrarlıdır. Bununla birlikte güvenilir bir borsa seçilmelidir. Yatırımınızı tek bir token ya da coin'e bağlamayın, spekülatif ve manipülatif çağrılardan uzak durun ve kripto paralara yapılacak yatırımı kolay para kazanma yolu olarak görmeyin. Kripto okur yazarlığı elde etmeden yatırım yapmamaya dikkat edin.
"Merkeziyetsiz olması kuralsız olacağı anlamına gelmiyor"
Onur Altan TAN /Bitci Holding CEO'su
Bu konunun iki boyutu var. En önemli boyutu regülasyonlar. Bitci olarak biz, bu tür mağduriyetlerin yaşanmaması için uzun zamandır regülasyonların önemine dikkat çekiyoruz. Bu alanda yapılacak düzenlemelerin, sektörün ciddi kurumlarının da talep ve görüşleri değerlendirilerek bir an önce gerçekleştirilmesi gerekiyor. Kripto para piyasaları sonuçta merkeziyetsiz bir teknoloji platformu üzerinde yükselse de kuralsız olacağı anlamına gelmiyor. Gözetim, denetim ve düzenleme, en kritik konular. Yatırımcıyı korumak, en büyük öncelik olmalı. Kripto para piyasaları, ancak bu düzenlemelerin hayata geçirilmesi halinde derinleşir ve hacim kazanır. Aksi takdirde her isteyenin borsa kurabildiği bir sistem, bu tür mağduriyetler yaratır. İkinci boyut ise yatırımcılarla ilgili. Yatırımcılar, işlem yaptıkları borsayı iyi araştırmalılar. İşlem yaptıkları borsa kurumsal bir yapı mı, şeffaf mı? Kurucusu veya kurucuları, sözcüleri var mı, varsa tanınıyor ve biliniyorlar mı? Yatırımcının ve piyasanın güven duyacağı, geçmişte veya günümüzde bir iş yaşamları ve ticari itibarları var mı? Yeterli sermayesi ve finansal gücü var mı, teknik veya başkaca herhangi bir sorunda kolay erişilebilir mi, bir muhatap var mı, hızlı ve etkili çözüm sunuyor mu, bunlara çok dikkat etmeliler.
