PARA RÖPORTAJ/ ÜRÜN DİRİER Aktif Bank iştiraki olan UPT, dünya genelinde 176 ülkede, 139 finansal kuruluş ile sağladığı entegrasyonlar sayesinde, 400 binden fazla işlem noktasında hizmet veren bir uluslararası para transferi ve ödeme şirketi. 13 farklı ülkede 40 kuruluş UPT üzerinden tüm dünyaya para transferi gerçekleştiriyor. Türkiye'den yurt dışına, yurt dışından Türkiye'ye gönderilen para transferlerinin yanı sıra, yurt dışındaki bir ülkeden yurt dışında başka bir ülkeye yapılan işlemlere de aracılık eden firma, isme nakit para transferi, hesaba, banka kartlarına, elektronik cüzdanlara gönderim gibi çözümleriyle hızlı büyüyor. UPT Genel Müdürü Hakan Özat, 2022 yazında devreye alacakları yeni çözümleri ile, herkese Avrupa'da bir IBAN numarası vereceklerini aktardı. Özat, yazın hizmete girecek hizmetlerinden Uption Kart hakkında da bilgi verdi. Bu kart ile dünyadaki tüm ATM'lerden para çekmek mümkün olacak. Ayrıca UPT altyapısı yakında e-ihracat işlemlerine de açılacak.
UPT sistemini kaç ülke kullanıyor ve en çok hangi ülkelerde kullanılıyor?
Dünyada 139 finansal kuruluş ile sağladığımız entegrasyonlar sayesinde 176 ülkede, 400 binden fazla noktaya ulaşıyoruz. Faaliyet gösterdiğimiz 13 ülkede müşterilerimiz UPT sistemi ile tüm dünyaya para gönderebiliyor. Her ülkenin dinamikleri farklı olmakla birlikte Türkiye için en yoğun koridorların eski SSCB ülkeleri (CIS) ile Avrupa Birliği ülkeleri olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Yoğun işlem hacmimiz olan Ürdün'e baktığımızda ise Ortadoğu ülkeleri ile işlem hacminin yüksek olduğunu söyleyebiliriz.
Rusya ve Ukrayna'da kullanılıyor mu? Savaştan sonra hala kullanılabiliyor mu?
Rusya ve Ukrayna hem kültürel bağlar hem de ticaret açısından Türkiye için iki önemli ülke. Her iki ülkeye de UPT ile para gönderilebilir durumda. Özellikle Ukrayna'da sistemin çalışır durumda olması için iş ortaklarımız ile yoğun bir şekilde çalışıyoruz.
Bu sistemi en çok kimler, ne tür insanlar kullanıyor?
Her ne kadar yurtiçinde de para transferi hizmeti sağlasak da ağırlıklı olarak yurtdışına para gönderme veya yurtdışından para alma ihtiyacı olan kişiler müşteri tabanımızı oluşturuyor. Avrupa'da 5 milyona yakın vatandaşımız yaşıyor ve hala buradaki yakınlarına para gönderiyorlar. Bankalara göre daha hızlı ve düşük maliyetli para transferi için gurbetçilerimiz Avrupa'daki partnerlerimiz ile gönderdikleri paraları Türkiye'deki yakınları UPT noktalarından teslim alabiliyor. Eğitim için Türkiye'den yurtdışına giden veya yurtdışından Türkiye'ye okumak için gelen öğrenciler de UPT hizmetlerinden yoğun olarak faydalanan bir kitle. Diğer taraftan Türkiye'de çalışma izni ile yaşayan 1 milyonun üzerinde göçmen var. Ağırlık CIS ülkelerinden gelen bu kişilerinde evlerinin, ailelerinim geçimini sağlamak için aylık olarak ülkelerine gönderdikleri paraların transferine UPT olarak aracılık ediyoruz.
Sistemi artık ihracatçılar için de kullanıma sunacağınızı biliyoruz. Nasıl olacak? Nasıl bir katma değer sağlayacak?
Sınır ötesi e-ticaretin 2026 yılına kadar 4 trilyon 820 milyar dolarlık bir hacme ulaşması bekleniyor. Türkiye, e-ihracata verdiği desteklerle bu devasa pazardan aldığı payı artırmak istiyor. Türkiye'nin en fazla mikro ihracat yaptığı ülkeler ABD, İngiltere ve Almanya. En çok satılanlarda ise tekstil, ev eşyaları, aydınlatma cihazları ve otomotiv ürünleri başı çekiyor. Koronavirüs salgını, her ne kadar geleneksel ticareti olumsuz etkilese de sınır ötesi e-ticaret pazarında hızlı bir yükseliş sürecini de başlattı. Uluslararası Danışmanlık Kuruluşu Invesp'in raporuna göre, 2019 yılında 826 milyar dolar olan sınır ötesi e-ticaretin 2020 yılında 1 trilyon dolarlık bir büyüklüğe erişeceği tahmin ediliyordu. Ancak global lojistik şirketlerinin yaptırdığı araştırmalarda, sınır ötesi e-ticaretin 1.5 trilyon dolarlık bir hacme ulaştığı, yani ilave 500 milyar dolarlık bir pazarın daha oluştuğu belirtiliyor. Türkiye, pandemi öncesinde de sınır ötesi e-ticarette en büyük ilerleme göstermesi beklenen ülkeler listesinde hep üst sıralardaydı. Ayrıca Türkiye, 2020-2024 yılları arasında e-ticaretin en yüksek büyüme göstereceği ülkeler listesinde Arjantin, Endonezya ve Hindistan'ın da önünde yer alarak, en fazla büyüme beklenen ülke konumunda bulunuyor. KOBİ'lerin çoğunlukta olduğu bir ülkede yaşıyoruz; nüfusumuz da genç ve üretken. Bu avantajlarımıza ek olarak Ortadoğu ve Avrupa gibi iki büyük pazarla hem mesafe hem ticaret geçmişi açısından oldukça iyi noktadayız. Ayrıca iyi lojistik çözümleriyle en büyük e-ticaret pazarları olan ABD ve Çin'e çok hızlı şekilde ulaşabiliyoruz. E-ihracat son dönemin en popüler alanlarından biri. KOBİ'ler dünyanın ünlü pazaryerlerine ürünlerini satarak, e-ihracat hacimlerini genişletebiliyor. Amazon'dan Aliexpress'e birçok pazaryeri, Türk ürünlerine ayrı bir ilgi gösteriyor. Avrupa, Rusya ve Kuzey Afrika gibi pazarlarda, Türk ürünlerinin kalitesine duyulan güven fazla olduğu için, bu online pazar yerleri, ürünleri tanıtırken 'Made in Turkey', 'Ship from Turkey' gibi ibareler kullanıyor. E-ihracatın yaygınlaşmasıyla beraber güvenli alışveriş ve ödeme kolaylığı konuları gündeme gelmiştir. Güvenilir olmasının yanı sıra sistemler, müşterilerin satın alma tercihlerine göre esneklik göstermeli. Ülkemizde söz konusu alternatiflerdeki eksiklik, diğer ödeme sistemlerindeki (Amazon, Ebay, Etys vb.) komisyon ücretlerinin yüksek olması da süreci zorlaştıran nedenler arasında sayılmakta. Ayrıca yerel ödeme sistemlerinin kullanılmaması ya da tanınmaması, yerel para biriminin seçenek olarak sunulmaması ödeme sistemleri konusunda katılımcıların üzerinde durduğu sorunlar olarak sıralanıyor.
İhracatçılara sunacağımız e-ihracat tahsilat çözümü ile tahsilatlarını UPT sistemi ile anında almalarını sağlayacağız. Kendi sistemlerinde entegre edecekleri bu çözüm ile e-ticaret alışverişinin ödeme anında UPT ile ödeme seçeneği çıkacak. Alıcının bu seçeneği seçmesi durumunda bir referans numarası üretilecek. Bu referans numarası ile dünya üzerindeki anlaşmalı olduğumuz 13 ülkedeki 40 adet finansal kuruluşun tüm şubelerinde/noktalarında, referans numarası ibraz edilerek söz konusu alışverişin ödemesi anında gerçekleşecek. Bu ürünümüz ile ihracatçıya sattığı mal/hizmetin ödemesini anında tahsil edebilmesi kolaylığını sunarak mal/hizmet alan kişilere ile kendi yerel para cinslerinde veya döviz cinsi ödeme yapabilme imkanı sunuyoruz. Mal/hizmet alımında sağlanan bu hız, güven ve ödeme çeşitliliği Türkiye'nin ihracat hacmini arttırarak globaldeki pazar payı arttıracaktır.
Müşterilerinizin geneli kadın mı erkek mi? Ailesine para gönderenler yoğunluktaysa, kadın oranı daha fazladır diye düşünüyorum.
Müşterilerimizin kadın ve erkek dağılımı eşit diyebiliriz, yüzde 53 kadın, yüzde 47 erkek. Evlerde genel olarak kadınlar çalışsa da tekstil ve turizm sektöründe erkeklerin daha ağırlıklı olduğunu görüyoruz.
Uption Kart Nedir? Nasıl kullanılacak?
2021 yılında hayata geçen Uption mobil uygulaması ile kişiye özel IBAN da vererek ciddi bir kolaylık sağladık. Haziran ayında piyasaya çıkaracağımız Uption Kart ile de kullanıcılara tüm dünya üzerinden alışveriş yapma ve ATM'lerden para çekip yatırma hizmetini sunacağız. Uption Kartı müşterilerimiz Uption mobil uygulaması üzerinden dilediği zaman TL, dolar veya Euro hesaplarına bağlayabilecekler. Bu sayede yurt dışında yaptıkları harcamalarda kur çevrim ücretinden kendilerini koruyabilecekler.
Yeni fintek projeleriniz var mı?
2022 yılında mobil uygulamamız olan Uption ön yüzünü yenileyerek Haziran ayında müşterilerimizin karşısında daha kullanıcı dostu bir arayüz ile çıkmayı hedefliyoruz. Bununla birlikte, 2022 yılında müşterilerimize Avrupa bölgesinde bir IBAN verme projemiz bulunuyor. Bu proje ile Avrupa'ya mal veya hizmet satan kişilerin tahsilatlarını bu IBAN'lar ile yapabilmelerini sağlayacağız. Şu anda Türkiye'de bu sorunu yaşayan kişi sayısı bir hayli fazla. Bu ürünümüz ile Türkiye'deki finansal tüketicilerin önemli bir ihtiyacına karşılık vereceğiz. Sonrasında da Uption'ın yurtdışında da kullanıma açılması için çalışmalarımıza devam ediyoruz.
Rusya swift isteminden çıkarıldı. Sizin gibi fintek firmaları Rusya için bir çözüm olabilir mi para alıp verme noktasında?
Rusya'da bazı önemli bankaların Swift sistemine erişiminin kısıtlanması bizim de yakından takip ettiğimiz bir konu. Rusya'daki bankaların tamamının Swift sisteminden çıkarılması durumunda fintekler için de çözüm üretmek zor olacaktır. Bununla birlikte UPT olarak dünya genelinde 140 finansal kuruluş ve birçok ülkenin merkez bankası ile yakın ilişki içerisinde bir firma olarak uluslararası yaptırım kararları bizim için de önem arz ediyor. Böyle bir durumda çözüm üretebilmek bir yana, öncelikle ilgili ülkede faaliyetlerin devam edip etmemesine ilişkin bir karar almak gerekecektir.
İnsanlar bankadan para göndermek yerine neden sizi tercih ediyor? Farkı nedir?
Bankaların kullandığı SWIFT sistemi bankaların muhabirleri üzerinden para transferi gerçekleştirmek için kullandıkları mesajlaşma sistemidir. Süreçte çok fazla partner ve prosedür olduğu için bu sistemde para transferinin süresi uzun ve maliyeti yüksektir. Ayrıca, gizli ücretler dediğimiz yani işlem anında belli olmayan ücretler barındırır ve paranızın alıcısına istediğiniz tutarda ulaşmamasına yol açar. UPT olarak biz uluslararası para transferinde şeffaflık, hız ve maliyet avantajı sunuyoruz. Müşterilerimizin bizim üzerimizden yaptıkları isme gönderim işlemleri anında alıcısına ödenmeye hazır duruma geliyor. Yurt dışı hesaba gönderimlerde ise ortalama 1 iş günü içinde tutar alıcının hesabına ulaşmış oluyor. Bununla birlikte, işlem ücretlerimiz işlem anında bellidir. Yani gönderici para göndermek için ne kadar ücret ödeyeceğini ve karşı taraftaki alıcının eline geçecek tutarı işlem anında tam olarak bilir. Konvansiyonel ürünlerden daha hızlı, daha şeffaf ve daha uygun maliyetli bir ürüne tabi ki müşteri ilgisi giderek artıyor.
Son olarak da kendi özgeçmişinizden bahsedebilir misiniz?
Marmara Üniversitesi İktisat Bölümü'nden mezunuyum. 2005 yılına kadar reel sektörde çalıştıktan sonra 2005 yılında Bankacılığı Finansbank'ta Müfettiş Yardımcısı olarak başladım. 2008 yılında Aktif Bank bünyesine katılarak, 2012 yılına kadar Müfettişlik görevime devam ettim. 2012-2015 yılları arası grup şirketimiz olan Banka Kombetare Tregtare Kosova'da İç Denetim Grup Başkanı olarak çalıştıtım. 2015 yılında Türkiye'ye geri dönerek 2019 yılına kadar Aktif Bank'ta İç Sistemler Genel Müdür Yardımcısı olarak görev yaptım. 2019 Şubat ayı itibariyle de UPT Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para A.Ş.'ye Genel Müdür ve Yönetim Kurulu Üyesi olarak atandım.
