PARA FİNANS/ AYFER ARSLAN Piyasalar açısından volatilitenin yüksek olduğu bir yılı geride bıraktık. Deprem ve sel gibi doğal afetler ile başlayan, ardından jeopolitik risklerin tırmanmasıyla yükselen petrol fiyatlarının tetiklediği enflasyonist ortam, global ekonomi ve para politikalarına ilişkin belirsizlikler 2023 yılında para piyasalarında en çok konuşulan konular arasındaydı.
Piyasalardaki dalgalı seyir, Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin yapıldığı 30 Mayıs 2023 tarihine kadar devam etti. Yılın ikinci yarısından itibaren ise seçim belirsizliğinin ortadan kalkması, yeni ekonomi yönetiminin netleşmesi, ekonomi politikalarında tekrar rasyonele dönüşün fiyatlanmaya başlaması ve Orta Vadeli Ekonomik Program (OVP) ile bu adımların perçinlenmesi sonucunda gerek yurtiçi gerek yabancı yatırımcı cephesinde beklentiler iyileşti. Ancak yılın son çeyreğinden itibaren Ortadoğu'da artan jeopolitik riskler sonucu piyasalarda işler yeniden tersine dönerken, 'güvenli liman' talebiyle birlikte altına olan talep de arttı. Yurtdışı dinamiklerin yanı sıra enflasyonist ortam da bu ilgiyi daha da tetikledi.
Geçen yıl ocak ayında Kapalıçarşı'da gramı bin 100 liradan işlem gören 24 ayar altın, 2023 sonunda bin 960 liraya yükseldi. Böylece gram altın yüzde 78 getiri sağlayarak geçen yıl en çok kazandıran yatırım araçları arasında ilk sırada yerini aldı. Uluslararası borsalarda işlem gören ons altın da bin 817 dolardan başladığı yılı 2 bin 43 dolardan tamamladı. Geçen yıl gösterdiği bu performansla yatırımcıların gözdesi olan altın, 2024 yılına da hızlı başladı. Ons altın 2024 yılının ilk günlerinde 2 bin 78 dolara kadar yükselirken, gram altın şu sıralarda serbest piyasada 2 bin 50 TL seviyesinde işlem görüyor.
Peki, altın fiyatları 2024 yılında nasıl bir seyir izleyecek? Hızlı yükseliş devam edecek mi? Altın fiyatlarına ilişkin beklentiler neler? Altına yatırım yapmak isteyenler ne alsın? Gram altın mı, çeyrek altın mı? Veya altın fonu veya bankada altın hesabı açmak daha mı avantajlı? İşte bütün bu soruları, PARA okurları için işin uzmanlarına sorduk.
BELİRSİZLİKLER SÜRÜYOR
Altın fiyatlarının bu yılki seyrini, önce uluslararası piyasalardaki dinamiklere ve beklentilere göz atarak inceledik. Çünkü yurtiçi piyasalardaki iniş-çıkışlar büyük ölçüde buna göre şekilleniyor. Geçen yıl altın fiyatlarının yükselmesinde, İsrail-Filistin arasındaki çatışmaların yanı sıra küresel ekonomide yaşanan durgunluk endişeleri ve ABD Merkez Bankası FED'den gelen faiz indirim sinyalleri gibi faktörler etkili oldu. 2024 yılında da yine aynı faktörler altın fiyatları üzerindeki etkisini devam ettirirken, bundan sonraki gidişatı etkileyecek pek çok belirsizlik de söz konusu.
ABD'de enflasyon nasıl bir seyir izleyecek? FED faiz indirimlerine ne zaman başlayacak? Kasım ayında gerçekleşecek ABD Başkanlık seçimleri, altın fiyatlarını nasıl etkileyecek? Bütün bu soruların yanıtları, altın fiyatlarının bundan sonraki seyrini belirleyecek en önemli faktörler arasında. Dolayısıyla 2024 yılı içerisinde altın fiyatları açısından küresel piyasalarda takip edilecek en önemli konu, başta ABD Merkez Bankası FED olmak üzere gelişmiş ülke merkez bankalarının faiz indirim süreçleri olacak. FED'in faiz indirimlerine başlama tarihi ve indirim hızı, bütün varlık gruplarının fiyatlamalarını etkileyecek.
İKİNCİ YARIYA DİKKAT!
İnfo Yatırım Menkul Değerler analisti İbrahim Şişman da piyasaların seyri açısından FED'in, 20 Mart ve 1 Mayıs 2024 tarihlerindeki faiz kararlarının önemli olduğu görüşünde. 20 Mart'ta açıklanacak faiz oranlarında yüzde 43 ihtimalle 25 baz puanlık indirim bekleyen piyasalar, 1 Mayıs'ta ise yüzde 49 oranındaki en yüksek beklentiyle 25 baz puanlık indirim ihtimalini yüksek görüyor. Diğer yandan Avrupa Merkez Bankası'ndan (ECB) 2024 için faiz indirim beklentileri de son dönemde öne çekildi. FED ve ECB'nin indirimlere başlaması ise küresel risk iştahını ve altın fiyatlarını destekleyecek.
Rota Portföy Yatırım Danışmanlığı ve Dağıtım Kanalı Direktörü Kerem Aksoy da altında daha uzun soluklu ve temelleri sağlam bir yükseliş için küresel faiz hadlerinde gevşeme olması gerektiğini düşünüyor. İbrahim Şişman da FED'in olası faiz indirimleriyle bu yıl ons altında 2 bin 200 ile 2 bin 400 seviyelerinin görülebileceğini tahmin ediyor.
ÜÇ TEMEL SENARYO
Dünya Altın Konseyi'ne göre ise ons altın fiyatlarının seyrinde üç temel senaryo etkili olacak. İlk senaryoda, ABD ekonomisinin yumuşak bir iniş gerçekleştirme olasılığı bulunuyor. Bu senaryoda ekonomi resesyondan kaçınabilir ancak buna rağmen beklentinin altında bir ekonomik büyüme görülebilir. Bu aslında, piyasaların en fazla üzerinde uzlaştığı senaryo. İkinci senaryoda ise ABD ekonomisi sert bir inişe geçebilir. Eğer bu senaryo gerçekleşirse ekonominin resesyona girme olasılığı söz konusu. Bu olasılık da FED'in ekonomiyi destekleyebilmek amacıyla agresif bir şekilde faizleri indirmesine yol açacağı için altın piyasasında 'boğa performansı' açığa çıkarabilir. Üçüncü senaryoya göre ise, ABD ekonomisi ne yumuşak iniş ne de sert iniş yapabilir. ABD ekonomisi trendin üzerinde güçlü büyüme göstermeye devam eder. Ancak bu olasılık yüzde 10 olarak değerlendiriliyor.
Yani piyasalardaki ağırlıklı beklenti; zamanlamada gecikme olsa bile merkez bankalarının faiz indirimlerinin bu yıl içerisinde başlamasıyla altın fiyatlarında yukarı doğru ivmelenme devam edecek. Dünya Altın Konseyi Baş Stratejisti John Reade'in geçen yıl katıldığı bir konferansta, 2024 yılı beklentilerine ilişkin paylaştığı hedefler de bu öngörüyü destekliyor:
"FED'in faiz patikasında artık sona gelindi ve faiz indirimleri artık gündeme gelecek. Bu faiz indirimleri ile beraber doların zayıfladığını göreceğiz. Zayıflayan dolar ile beraber ABD, 10 yıllık tahvil faizleri de geri çekilecek. Tüm bunlar altın fiyatlarını destekleyecek. 2024'te ons altın tüm zamanların en yüksek seviyesini aşacak. Altın için 2024 rekor yılı olacak."
ALTIN, DÜŞÜK FAİZ SEVER
Yabancı yatırım bankaları da yayınladıkları raporlarda, altının bu yıl yeni zirveleri test etmeye hazırlandığına dikkat çekiyor. Ukrayna'da ve Ortadoğu'da devam eden savaşın yarattığı 'güvenli liman' alımlarının etkisiyle altının, son yılların en iyi performansını göstermesi bekleniyor. Uzmanlara göre, arzı sınırlı olan ve tarihsel süreç içerisinde paranın tüm fonksiyonlarını yerine getirebilen altın, yatırımcılar açısından cazibesi yüksek bir enstrüman. Savaşın yol açtığı risk primi etkisine ilave olarak 2024 yılında FED başta olmak üzere büyük merkez bankalarından gelebilecek faiz indirimlerini de dikkate alırsak geçen yılki güçlü performansın bu yıl da devam edeceği tahmin ediliyor. Çünkü altın piyasası genelde faiz düşüşlerini seviyor.
JPMorgan'a göre, ABD Merkez Bankası FED yılın ortalarından itibaren faiz oranlarını düşürmeye başlarsa, ons altın 2 bin 300 dolara kadar yükselerek yeni bir zirveye ulaşabilir. Bank of America da FED'in daha erken faiz indirimine gitmesi halinde altın fiyatlarının 2024 yılını ons başına 2 bin 400 dolar seviyelerinde tamamlayabileceğini tahmin ediyor. UOB Küresel Ekonomi ve Piyasalar Araştırma Başkanı Heng Koon How da 2024 yılı boyunca hem ABD dolarında hem de faiz oranlarında beklenen gerilemenin altın için temel olumlu etkenler olduğunun altını çizerken, altın fiyatlarının 2024 yılı sonuna kadar 2 bin 200 dolara ulaşabileceğini öngörüyor.
JEOPOLİTİK RİSKLERİN ETKİSİ
Altın fiyatlarının seyri açısından kritik bir diğer konu ise jeopolitik riskler ve siyasi belirsizlikler. İsrail-Filistin ve Ukrayna-Rusya çatışmaları, küresel ekonomi üzerinde belirsizlik yaratırken, 'güvenli liman' olan altına olan talebi de artırıyor. Ayrıca Kasım 2024 tarihinde yapılacak ABD başkanlık seçimleri de piyasaların yakın takibinde olacak bir diğer önemli global gelişmelerden biri olacak. İş Portföy Yönetimi Araştırma Bölüm Müdürü Hande Şekerci'ye göre, 2022 yılında başlayan Rusya-Ukrayna savaşının devam etmesi, ardından geçen yıl son çeyrekte Ortadoğu'da başlayan gerginlik nedeniyle ons altın uluslararası piyasalarda değer kazandı.
İstanbul Mücevherciler, Kuyumcular ve Sarraflar Derneği Başkan Yardımcısı Mehmet Ali Yıldırımtürk, geçen yılın son çeyreğinde atak yapan altının, İsrail-Filistin savaşının başladığı 11 Ekim tarihine kadar zaman zaman düşük ve stabil bir seyir izlediğini hatırlatıyor. 2023 yılı başında bin 928 dolar seviyelerinde olan ons altının, ekim ayından itibaren ise 2 bin 75 dolara kadar yükseldiğine değinen Yıldırımtürk, şu tespitlerde bulunuyor:
"Altın piyasalarında jeopolitik gerginlikler daha fazla fiyatlanıyor. Biraz da ABD Merkez Bankası FED'in bundan sonra faiz artırmayacağı, hatta yılın ilk çeyreğinin sonu veya ikinci çeyreğinin sonunda faiz indirimlerine başlayacağı beklentisi, piyasalar tarafından satın alınmaya başlayınca altın faiz baskısından kurtulmuş oldu. Bunun üzerine altının onsu 2 bin doları geçti. Aralık ayında 2 bin 148 dolar, ons altında gördüğümüz en yüksek seviyeydi. Önümüzdeki dönem altın faiz baskısından kurtulunca bir taraftan jeopolitik gerginlikleri diğer taraftan da enflasyonu fiyatlamaya devam edecek."
BRICS ÜLKELERİ DE ALTIN ALIYOR
Altın fiyatlarının seyri açısından kritik bir diğer konu ise petrol fiyatları. Mehmet Ali Yıldırımtürk, Kızıldeniz'de petrol tankerlerine ve diğer ticari gemilere yönelik saldırıların küresel ekonomiler açısından yarattığı tedirginliğe işaret ederek, şunları söylüyor:
"Enerji sevkiyatlarındaki aksama dünya genelinde bir tedirginlik oluşturuyor. Petrol fiyatının olası yükselişinin, dünyada enflasyonun düşüşünü engelleyeceğine ilişkin beklentiler var. Ayrıca dünyada bir bloklaşma söz konusu. BRICS ülkeleri yani Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika ortak bir para birimi oluşturmaya çalışıyor. Bunun karşılığında altın alıyorlar. Bütün bu faktörler altın fiyatlarını destekliyor."
Öte yandan uzmanlara göre, altın fiyatlarında her zaman bir risk unsuru bulunduğunu da göz ardı etmemek gerekiyor. Çünkü ABD'de enflasyon beklentilerin üzerinde artarsa ve FED faiz indirimlerini ertelemek zorunda kalırsa, altın fiyatlarında tam tersine düşüş yaşanabilir. Piyasaların, 'olumsuz senaryo' olarak nitelendirdiği böyle bir gelişmede ise altın, 2023'teki kazançlarının bir kısmını kaybedebilir.
GRAM ALTIN 3 BİN 500 TL OLUR
Peki, yurtiçi piyasalarda nasıl bir seyir bekleniyor? Uzmanlar, dolar TL kurunda OVP tahminleri baz alındığında; gram altın açısından hem ons altın hem dolardaki olası yükseliş potansiyeli nedeniyle ana trendin yukarı yönlü olduğunu ve mevcut seviyelerin de uzun vadeli yatırımcı açısından cazip olduğunu düşünüyor. Yılın ikinci yarısında global merkez bankalarından faiz indirimleri gelmeye başlarsa ons altının 2 bin 400 dolara kadar yükseleceği tahmininde bulunan uzmanlar, yurtiçi piyasalarında da buna bağlı olarak bir hareketlenme olacağını tahmin ediyor.
Yurtiçi piyasalar açısından bu yıl takip edilecek bir başka gelişme ise mart ayının sonunda yapılacak yerel seçimler. Çünkü uygulanacak bir seçim ekonomisi mali disiplini bozarak enflasyon hedefini olumsuz etkileyebilir. Tabii şu anda buna ilişkin işaretler çok güçlü olmasa da şu bir gerçek ki, enflasyondaki yüksek seyir, yılın ikinci yarısına kadar devam edecek. Zaten Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası'nın (TCMB) tahminleri de bu yönde. Mayıs ayına kadar enflasyonun yüzde 70 ile tavan yapması öngörülürken, enflasyona karşı birikimlerini korumak isteyen tasarruf sahiplerinin altına olan talebinin de devam etmesi bekleniyor.
Mehmet Ali Yıldırımtürk'e göre, bütün bu beklentiler çerçevesinde; 24 ayar gram altın; ilk etapta, 2 bin 100 liraya, daha sonra ilk yarıda veya ikinci yarının başına kadar 3 bin liraya kadar yükselecek. Yıldırımtürk, ayrıca ons altının bu yıl sonunda 2 bin 400 dolara kadar çıkacağı tahmininden yola çıkarak ise gram altının, 2024 yılı sonunda 3 bin 500 liraya çok rahat bir şekilde ulaşacağını öngörüyor.
EN AZ YÜZDE 80 GETİRİ POTANSİYELİ
Altın ve Para Piyasaları Uzmanı İslam Memiş de altının bu yıl 'altın çağı'nı yaşayacağına vurgu yapıyor. FED ve ECB'den beklenen faiz indirimleri, jeopolitik gerginlikler ve merkez bankalarının fiziki altın talebinin devam etmesinin altın fiyatlarını desteklediğini düşünüyor. Zaten altının son üç yıldır baskı altında olduğunu ve gerçek değerini görmediğini savunan Memiş'in altın fiyatlarına ilişkin öngörüsü şöyle:
"Yılın ilk çeyreğinde mart ayına kadar 2 bin 150 dolara kadar yükseliş bekliyorum. Ondan sonra 2 bin 350 doları hedef alan bir yükseliş trendi görünüyor. Gram altında ise en az yüzde 80'lik bir getiri bekliyorum. Daha fazla da olabilir. Benim kendi çalışmama göre 2024 yılında dolar TL seviyesi 45 lira düzeyinde olacak. Gram altını da bu yükselişlerden nasibini alacak bir emtia olarak görüyorum. 2024 yılında ons ve doların beraber yükseliş trendinde olma ihtimali, gram altında tekrar yüzde 80 getiriyi gündeme getirebilir. Hatta getirisi yüzde 100'e de varabilir. Yılın ilk çeyreğinde 2 bin 150-2 bin 200, yaz aylarında 2 bin 500-2 bin 700 lira, yılın son çeyreğinde ise 3 bin lira seviyesini bekliyorum. Bugünkü koşullar bunu işaret ediyor."
PORTFÖYLERDE MUTLAKA OLMALI
İşte, uzmanların beklentilerinden yola çıkarak altının her zaman portföylerde yer verilmesi gereken çok önemli bir yatırım aracı olduğunu rahatlıkla söylemek mümkün. Zira devam eden jeopolitik risklerin güvenli liman talebini tetiklemesinin yanı sıra küresel reel faiz oranlarında görülebilecek gerileme ve ekonomilerdeki durgunluk, uzmanlara göre bu yıl altında yeni tarihi zirveleri de beraberinde getirecek.
Altına yatırım yapmayı tercih edenler açısından yanıtlanması gereken bir başka soru ise yatırım yönteminin nasıl olması gerektiği konusunda düğümleniyor. Tabii ki bu sorunun tek bir yanıtı yok. Nasıl ki risk iştahı, yatırımcıdan yatırımcıya değişiyor ve herkesin risk algısına göre yatırım tercihleri farklı ise, hangi altına yatırım yapılacağı ve yatırım şekli de kişiye göre değişkenlik gösteriyor. Ancak ülkemizdeki genel yatırım eğilimlerine bakılırsa, tasarruf sahipleri kuyumcuya gidip fiziki altın almayı tercih ediyor.
HANGİSİ DAHA AVANTAJLI?
Mehmet Ali Yıldırımtürk, sisteme güvenmeyenlerin veya herhangi bir nedenle yastık altında birikim yapmayı tercih edenlerin fiziki altın alıp tuttuğunu belirtiyor. "Biz ise daha ziyade gram altın veya Ata Lirası'nı yani, Cumhuriyet altınını tavsiye ediyoruz" diyen Yıldırımtürk, avantajlarını şöyle açıklıyor: "Çünkü tarih ayrımı yok. Alım satım farkı diğer altın çeşitlerine göre daha az. Ancak Cumhuriyet altınına parası yetmeyen, 1, 5, 10 ve 100 grama kadar farklı gramajlarda satılan gram altınlardan satın alabilir. Finansal okuryazarlığı daha iyi olanlar, yani sistemin içinde olan profesyonel yatırımcılar ise, sertifika, fon veya bankalardan kaydi altın şeklinde de tercihte bulunabilir."
Özellikle fiziki altını tercih edenler açısından bir başka seçenek ise işçilik maliyeti oldukça düşük olan düz bilezikler. Ancak uzmanlara göre yatırım amaçlı altın alımında, işlenmemiş altınlar daha kârlı bir yöntem. Tabii bu arada fiziki altına yatırım Türk halkının gözdesi olsa da bazı riskleri de söz konusu. Çalınma ve kaybolma riskinin yanı sıra sahte olma riski de bulunuyor. Bu yüzden güvenilir ve tanıdığınız kuyumcudan alışveriş yapmak altın alım-satımında mutlaka akılda bulunması gereken önemli bir kural. Ayrıca altının TSE damgası, ayarı ve imalatçı firma detaylarının da kontrol edilmesi gerekiyor.
HURDA ALTINA DİKKAT!
Fiziki altına yatırımı tercih edenlere Yıldırımtürk'ün bir başka uyarısı ise hurda altın konusunda. Piyasada ikinci el altın olarak da adlandırılan hurda altının yatırım amaçlı kesinlikle alınmaması gerektiğini savunan Yıldırımtürk, "Çünkü vatandaşın ayarı belli olmayan, hatta altın bile olmadığı halde altın gibi görünen şeyleri almaları halinde mağdur olma riski söz konusu olabilir. O bakımdan hurda altını ancak kuyumcu alır. Basit bir analizle gerekirse bilezikleri makasla keserek veya içini görmek analiz etmek suretiyle alabilir. Onun dışında ucuz alacağım diye hurda altına yönelmek yanlış olur" diyor.
YAZ AYLARINA KADAR BEKLEYİN
Diğer yandan Yıldırımtürk, halihazırda elinde altını olanlara ise şu tavsiyede bulunuyor:
"Elinde altını olanların enflasyon düşme eğilimine girene kadar altını tutmaları doğru olur. Hatta bu sene faiz indirimleri ABD ve Avrupa'dan geleceği için içeride döviz fiyatında çok fazla bir şey olmasa yani çarpan etkisi zayıf kalsa bile dış piyasa fiyatı yükseleceği için 2024'ün altının yükseliş yılı olduğunu düşünüyoruz. Ancak ihtiyaç karşılığında satılmalı. Veya dış piyasada beklenmedik bir faiz artırımı olur da altın onsunda bir düşüş söz konusu olursa o zaman bir miktar satılabilir. Ama bunun hepsini satmak değil üçe bölüp satmak daha doğru olur diye düşünüyorum."
Altın ve Para Piyasaları Uzmanı İslam Memiş de elinde altını olanların eğer nakit ihtiyaçları yoksa ev veya araba almayacaksa beklemesini önererek, şu mesajı veriyor: "Çünkü altın uzun vadeli bir yatırım aracıdır. En azından yaz aylarına kadar beklenmeli."
"Evlenecekler şimdiden önlemini alsın"
İslam MEMİŞ / Altın ve Para Piyasaları Uzmanı
2023 yılında altın genelde yatırım aracı olarak kullanıldı. Takı amaçlı yatırımlar pahalıydı. 2024 yılında da yine altın tasarruf aracı özelliğini koruyacak. 2024 yılında altın borçlanma zorunluluğu olan vatandaşlar veya düğün yapmayı düşünenler, yıl sonu 3 bin lira seviyesini referans alıp ona göre planlama yapıp şimdiden tedbirini almalı.
İlk defa altına yatırım yapacakların nasıl bir tercih yapması konusuna gelince, aslında bu tamamen kişisel tercihle alakalı. Bankada altın biriktirenler güvenlik gerekçesiyle böyle bir şeyi düşünüyorlar. Ancak bankalardaki alım-satım makası 60-70 lira olunca burada bir zarar söz konusu. Yatırımcıların bunu mutlaka göz önünde bulundurması gerekiyor. Merkez Bankası verilerine göre gram altın bin 950 liradan satıldığında Kapalıçarşı'daki fiyatı 2 bin 50 lira civarındaydı. Serbest piyasalarda ise alım satım farkı 5-6 lira. Eğer bankaların altın alım-satımındaki makas aralığı normalleşirse isteyenler bankayı da tercih edebilir. Genelde yatırım amaçlı; gram altın, çeyrek altın, Cumhuriyet altını tercih ediliyor. Herkesin bütçesine göre altın çeşidi var.
"Vatandaş parasını altına yatırıyor"
Mehmet Ali YILDIRIMTÜRK /Altın ve Para Piyasaları Uzmanı, İstanbul Mücevherciler, Kuyumcular ve Sarraflar Derneği Başkan Yardımcısı
Geçen yıla bin 100 liradan başlayan gram altın, bugün 2 bin 50 TL ile 2 bin 70 TL seviyelerine geldi. Yüzde 65'lik enflasyon dikkate alındığında yatırımcılarına reel bir getiri sağlamış oldu. Dolayısıyla bütün yatırım araçlarına göre altına yatırım daha cazip görünüyor. Yeni yılla birlikte dolar TL'de sınırlı yükseliş olsa da mayıs ayına kadar enflasyonun yüzde 70 ile tavan yapacağı beklentisiyle vatandaş eline geçirdiği parayı altına yatırıyor.
Uluslararası borsalarda işlem gören ons altında ilk yarı için beklentim; 2 bin 200 dolar. İkinci yarıda hem ECB hem FED'den faiz indirimleri gelmeye başlarsa, 2 bin 400 dolar seviyelerini bekliyorum. Yurtiçinde ise dolar TL'nin stabil olduğu bir dönemdeyiz. TCMB aylık faiz oranı kadar doların yükselişine müsaade ediyor. Ancak yeni yılla birlikte zamlar da sağanak şekilde yağmaya başladı. Aynı zamanda da çalışan emeklilere ikramiyeler verildi. Bütün bunlar ister istemez enflasyona yansıyacak. Mart ayının sonuna kadar biraz seçim ekonomisi uygulanacak gibi görünüyor. Diğer yandan enflasyonda da yüksek seyir devam ediyor. Vatandaş bu nedenle geçen yıldan beri parasının değerini korumak için altın alımlarına devam ediyor.
İkinci yarıda tarihi zirvesini yapacak
Filiz ERYILMAZ / ALB Yatırım Baş Ekonomisti
Geçen yılın son çeyreğinde Ortadoğu'da artan gerilim ve belirsizlikler nedeniyle kıymetli metalin tarihi zirve seviyelerini test ettiğini gördük. Ons altın, global piyasalarda güvenli liman olma özelliği ile ön plana çıkan bir finansal enstrüman. Bu bağlamda, sarı metal fiyatlama davranışlarında risklerin gelişimi ve yönetimi ile birlikte talep faktörünün ilerleyişinin daha fazla önem kazanacağı kanaatindeyiz. 2024 yılı içerisinde, oynaklığın yüksek seyredebileceği öngörüsü ile teknik analiz gösterge ve yabancı kaynaklarda yer alan farklı medyan fiyat beklentileriyle ons altın fiyatlamalarında olumlu senaryoda 2.150-2.360 dolar bölgesine doğru bir hareketliliğin görülebileceğini tahmin ediyoruz. 2024 yılı içerisinde yaşanabilme ihtimali olan olumsuz senaryo durumunda ise 1926-1800 dolar bölgesine doğru geri çekilmeler gündeme gelebilir. 2024 yılı altın yılı olacak. Özellikle ikinci yarıda tarihi zirveleri göreceğiz. Haziran ayına gelmeden altında 2 bin 70 seviyeleri görebiliriz. Gram altın da dolar TL'den destek alacak ama dolar TL enflasyon kadar artmayacağı ve sabit hızla artacağı için eskisi kadar çok güçlü destek alamayacak.
"Faizler düşecek, altın alınabilir"
Hande ŞEKERCİ / İş Portföy Yönetimi Araştırma Bölüm Müdürü
Geçen yıl TL bazında bakıldığında en yüksek getiri altında oldu. Jeopolitik risklerin yanı sıra yıl içinde merkez bankalarının altın alımları ve ABD'de FED'in para politikasında sıkılaşmanın sonuna geldiğine dair görüşler de altını destekledi. Küresel piyasalar, 2024'te gelişmiş ülke merkez bankalarının faiz indirim sürecine girmesini fiyatlıyor. ABD'de ekonomik aktivitenin 'sert iniş' tanımıyla uyumlu olarak beklentilerden daha fazla zayıflaması veya FED'in faiz indirimlerine başlama konusunda geç hareket etmesi, yatırım algısını zayıflatacak riskler arasında sayılabilir. Ortadoğu'daki savaşın daha da şiddetlenmesi, bölgesel yayılım göstermesi veya genel görüşten daha uzun sürmesi de bir diğer başka olumsuz senaryo. Bizim baz senaryomuz, savaşın şiddetlenmeyeceği, FED'in faiz indirimlerine piyasa fiyatlamaları doğrultusunda yılın ikinci yarısında başlayacağı yönünde. FED ve ECB'nin indirimlere başlaması küresel risk iştahını ve gelişmekte olan ülke piyasalarını destekleyebilir.
2024'te ABD'de reel faizlerin düşeceği beklentimiz doğrultusunda altında olumluyuz. Yatırımcının koruma amaçlı portföyünde mutlaka bir miktar altın bulundurmasını tavsiye ediyoruz. Ortadoğu'da jeopolitik gerilimin devam etmesi de bu görüşü destekliyor.
"Küresel faiz hadleri gerilemeli"
Kerem AKSOY / Rota Portföy Yatırım Danışmanlığı ve Dağıtım Kanalı Direktörü
Uluslararası piyasalarda, altının daha doğrusu kıymetli metallerin temel olarak desteklendiği iki durum söz konusudur. Bunlardan ilki, düşük faiz oranları ve bol likidite yani parasal genişleme bir diğeri ise jeopolitik gerginlikler. Bu hususlardan ikincisinin şu an masada olduğunu görüyoruz ve son iki aylık süreçte de jeopolitik gerginliğe verdiği tepkinin olumlu olduğunu görüyoruz. Daha uzun soluklu ve temelleri sağlam bir yükseliş için küresel faiz hadlerinde gevşeme görmemiz gerektiğini düşünüyoruz. Her ne kadar geçen yıl kasım ayı içerisinde küresel faiz hadlerinde belirli oranda gevşeme görsek de 2024 yılı ilk çeyreğinde gelecek makro veriler ve faiz tarafındaki adımlar kıymetli metallerin kaderini belirleyecektir.
"Ons altın 2 bin 400 doları bulur"
İbrahim ŞİŞMAN / İnfo Yatırım Analisti
2023 yılında gram altın, en çok getiriyi sağlayan yatırım araçlarından biri oldu. 31 Mart 2024'te gerçekleşecek yerel seçimler yurtiçindeki siyasi takvim açısından önem arz edecek. Diğer taraftan 5 Kasım 2024'te düzenlenecek ABD başkanlık seçimi de küresel tarafta oldukça önemli bir yere sahip. 27 Ekim 2022 tarihinden beri ABD getiri eğrisi resesyon fiyatlamasına başlamıştı, 2024 ilk yarıda faiz indirimleriyle bu fiyatlamanın tersine işaret edebilir.
2024 yılını küreselde enflasyonun beklenen seviyelere daha hızlı yaklaşacağını, küresel çerçevede enerji ve navlun maliyetlerini etkileyebilecek büyük gelişmeler olmaması halinde ekonomilerin normalleşeceğini bekliyorum. Özellikle dikkat çekmek isterim ki küresel ısınmanın 2030 yılında 1,5 derece ile sınırlandırılması kapsamında ciddi manada temiz enerji yatırımlarının konuşulacağı bir yıl olmasını bekliyorum. Bu öngörülerle birlikte FED'in faiz indirimleriyle birlikte ons altında 2 bin 200 dolar ile 2 bin 400 seviyelerinin görülmesini bekleyebiliriz.
ALTINA YATIRIM YAPMANIN YOLLARI
Altına yatırım yapmak isteyenler için çeşitli seçenekler mevcut. Kuyumcudan gidip çeyrek, yarım veya gram altın alabileceğiniz gibi isterseniz bankada altın hesabı da açabilirsiniz. İşte, altına yatırım yapmanın seçenekleri:
*Gram Altın: Türkiye'de altına yatırım yapmak isteyenler, genelde gram altını tercih ediyor. Küçük birimlere bölünmüş olması nedeniyle gram altının işçilik maliyeti oldukça düşük. Uzmanlar, gram altının likiditesinin yüksek olması nedeniyle kolaylıkla alınıp satılabildiğine dikkat çekiyor.
*Cumhuriyet Altını: Bütçesi veya birikimi daha yüksek olanlar ise Cumhuriyet Altınını tercih edebilir. Cumhuriyet Altını alım-satımı arasındaki fiyat farkları ise diğer altınlara kıyasla daha az. Bu nedenle yatırım açısından daha avantajlı. Darphane tarafından basılan çeyrek ve yarım altın seçenekleri de oldukça sık tercih ediliyor.
*Altın Hesabı: Bankalar, altına yatırım yapmak isteyen müşterilerine, vadeli ve vadesiz altın mevduat hesabı seçeneği sunuyor. Hesap açılışı ve gerçekleştirilecek işlemlerde hesaba fiziki altın olarak teslimat yapılmıyor. Yine ödemeler de fiziki altın olarak yapılmıyor. Vadeli altın hesaplarında, belirlenen vade ve baştan belirlenen faiz oranı tutarında faiz geliri elde edilir. Vadesiz seçenekte ise bir faiz getirisi yok. Bankada altın hesabı açtırmak, fiziki altın almak yerine yatırımcıya çalınma ve kaybolma riski olmadan tasarruflarını altın olarak değerlendirme avantajı sağlıyor. Ayrıca yatırımcılar, altın olarak faiz getirisi elde edebiliyor.
*Altın Sertifikası: Özellikle finansal okuryazarlığı yüksek olan yatırımcıların tercih ettiği altın sertifikaları, bir sermaye piyasası aracı. Hazine ve Maliye Bakanlığı Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü tarafından ihraç ediliyor. Yatırım hesabı ile beraber Borsa İstanbul üzerinden satın alınan Darphane Sertifikaları, Borsa'da tekrar satılabilir. 21 Mart 2023 tarihinden itibaren fiziki dönüşüm seçeneğinin de olması, altın sertifikalarına ilgiyi artırıyor. Ayrıca yüzde 0 stopaj uygulanması nedeniyle vergi avantajı söz konusu.
*Altın Fonu: Altın sertifikası gibi bir sermaye piyasası aracıdır. Bu yatırım yönteminde fonun toplam değerinin en az yüzde 80'i, borsada daima işlem görmeye devam eder. Bu fonun amacı genellikle dünya altın piyasalarındaki fiyat değişimlerinin yatırımcılara yüksek oranda yansıtılmasıdır. Altına fiziki yatırım yapmaya kıyasla daha güvenlidir. Kolayca paraya çevrilebilir. Günlük tek fiyat açıklanır. Alım satım farkı yoktur.
*Forex Piyasası: Finansal okur-yazarlığı yüksek olanların tercih edeceği bir yatırım seçeneği. Ülkelerin para birimlerinin karşılıklı olarak alınıp satıldığı dünyanın en likit ve en büyük finans piyasası olan Forex piyasasında altın alıp satarken çeyrek veya yarım altın gibi değerler yerine ons değeri kullanılır. Aracı kurumlarda hesap açtırarak bu piyasalarda işlem yapmak mümkün.
*VİOP (Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası): Profesyonel yatırımcılar için uygun bir seçenek. VİOP üyesi bir kurumda yatırım hesabı açarak ons altına dayalı vadeli işlem sözleşmeleri alıp satmak mümkün. Yatırımcılara, saat 23.00'e kadar aralıksız işlem yapabilme olanağı sunuyor.
20 SORUDA MERAK EDİLENLER
GRAFİK:
ALTIN FİYATLARININ SON BİR YILLIK SEYRİ (TL)
Cinsi- 2 OCAK 2023- 30 Aralık 2023- Değişim%-
Gram Altın- 1100- 1960- 78-
Çeyrek Altın- 1805- 3336- 84,8-
Cumhuriyet Altını- 7320- 13.312- 81,8-
22 Ayar Bilezik- 1074- 1858- 72,9-
