PARA FİNANS/ AYFER ARSLAN Alternatif finansman yöntemi olarak faktoringe olan talep giderek artıyor. Eskiden finansman tarafında ilk akla banka kredileri gelirken, günümüzde artık işletmeler banka dışı finans sektörünün sunduğu çözümleri daha fazla tercih ediyor. Ekonomi yönetimi de banka dışı finansı, Türkiye'nin sürdürülebilir büyümesinde kilit sektörlerden biri olarak değerlendirerek, sektörün gelişimini destekliyor. Tabii son yıllarda şirketlerin, şubeleşmenin yanı sıra teknoloji odaklı yatırımlara ağırlık vermesi de daha tabana yaygın hizmet verme imkanı sağlayarak faktoringe olan ilgiyi artırıyor.
Faktoringi, kısaca; mal ve hizmet satışlarından doğan vadeli alacakların temlik yoluyla bir faktoring kuruluşuna devredilmesi ve bu alacakların faktoring kuruluşu tarafından yönetilmesi olarak tanımlayabiliriz. Bu enstrüman, finansman, garanti ve tahsilat olarak temelde üç ayrı hizmeti bir arada sunuyor. İşte sunulan bu hizmetler ile bir anlamda; faktoring şirketleri ticari alacakların finansal nedenlerden dolayı ödenememe riskini üstlenmiş oluyor. Tahsilat işlemlerini takip ederek alacakları vadesinden önce nakde dönüştürüyor. Böylece işletmeler başka bir kaynağa gerek duymadan faktoring'den elde ettikleri kaynak ile düzenli nakit akışı sağlıyor.
Finansal Kurumlar Birliği (FKB) Faktoring Sektör Başkanı Selahattin Süleymanoğlu, kanun kapsamında ve BDDK denetiminde faaliyet gösteren faktoring şirketlerinin, mal ve hizmet satışından doğmuş ve doğacak vadeli alacakları temlik alarak, özellikle ülke ekonomimizin yapı taşı olan KOBİ'lere, ihracatçılara ve reel sektörde faaliyet gösteren birçok firmaya garanti, tahsilat ve finansman hizmeti sunduğunu ifade ediyor.
KESİNTİSİZ NAKİT AKIŞI
Geçmiş yıllara kıyasla alternatif finansman yöntemi olarak faktoringin bilinirliği giderek artmış durumda. Selahattin Süleymanoğlu'na göre, bugün gelinen noktada; faktoring, ülke ekonomimizin lokomotifi olarak değerlendirilen KOBİ'lerin sıklıkla tercih ettiği finansal enstrümanlardan biri konumuna yükseldi. Artan finansal farkındalık ve bilinçlenmenin yanı sıra KOBİ'ler ve Türkiye ekonomisine sağladığı yararlar da sektörün, son yıllarda öne çıkmasında en önemli etkenler arasında. Faktoringin şirketlere sürekli ve kesintisiz nakit akışı sağladığına işaret eden Süleymanoğlu, diğer yararlarını şöyle aktarıyor:
"Faktoring, hızlı ve kontrollü büyüme olanağı yakalar. Bilançoda alacaklar, stoklar ve ticari borçlar azalır; işletme sermayesi ve likidite artar. Faktoring şirketinden aldığı finansman hizmeti sayesinde peşin mal alımı yapar. Faktoring maliyetinin satıcı kredilerindeki vade farkından daha uygun olmasından dolayı satın alma maliyeti azalır. Alıcılarına uzun vade tanıyarak rekabet gücünü artırır. Tahsilat takibini faktoring şirketine devreder, disiplinli tahsilat takibinin yanı sıra düzenli raporlama hizmetinden de faydalanır. Böylece maliyet ve zamandan tasarruf ederek işlerini geliştirmeye yoğunlaşabilir."
820 MİLYAR TL'LİK HACİME ULAŞTI
Süleymanoğlu'nun verdiği bilgilere göre, hali hazırda Türkiye'de 49 faktoring şirketi, 365 şubesi ve 4 bin personeli ile hem ekonomiye hem de istihdama destek oluyor. Süleymanoğlu, dünya çapında kalıcı izler bırakan Covid-19 pandemisi ve ardından ülkemizde büyük bir yıkıma neden olan deprem felaketi şartlarında dahi ekonomiye ve istihdama desteğini sürdüren faktoring şirketlerinin, Cumhuriyetimizin 100'üncü kuruluş yılını kutladığımız 2023 yılında da finansal performans olarak yükselen bir grafik çizdiğini, işlem hacmi, aktif toplamı ve alacaklarda yüksek büyüme oranlarına ulaştığını hatırlatıyor.
Finansal Kurumlar Birliği tarafından açıklanan faktoring sektörü 2023 yılsonu mali verilerine göre; sektörün alacakları 2022 yılına kıyasla yüzde 55 artışla 197 milyar liraya, aktif büyüklüğü ise yüzde 58 artış ile 214 milyar TL'ye ulaştı. Sektörün mali verileri arasında en dikkat çekici olanı ise yaklaşık yüzde 103 artış kaydederek 820 milyar TL seviyesine yükselen işlem hacmi. Özellikle işlem hacmindeki artışın, 2023 yılı enflasyon etkisi arındırıldığında dahi anlamlı bir büyüme oranına denk geldiğinin altını çizen Süleymanoğlu, "2023 yılı mayıs ayında gerçekleşen Cumhurbaşkanlığı ve genel seçimlerin ardından yeni ekonomi yönetiminin odağına üretim ve ticareti almasıyla beraber bu alanları destekleyen en önemli finansal enstrümanlardan biri olan faktoringe olan talep de arttı" diyor.
TÜRKİYE DÜNYADA İLK SIRADA
Peki, 2024 yılında faktoring sektörü nasıl bir performans gösteriyor? İlk 3 ay itibariyle ne kadarlık bir büyüme ivmesi kaydetti? Finansal Kurumlar Birliği (FKB) bünyesinde işletilen Merkezi Fatura Kaydı Sistemi'nin (MFKS) 2024 yılı ilk çeyrek verilerine göre; 2023 yılının aynı dönemine kıyasla sektörün işlem hacminin yüzde 60'a varan bir oranda artarak 250 milyar TL seviyesine yaklaştığı gözleniyor. FKB Faktoring Sektör Başkanı Selahattin Süleymanoğlu, bu yükselişin yıl boyu devam ederek sektörün Türkiye finans ekosistemi içindeki payının artışına katkı vereceğini öngörüyor.
Tabii faktoring işlemleri sadece yurt içi işlemlerden ibaret değil. Türkiye ağırlıklı olarak yurtiçi faktoring işlemlerinin yapıldığı bir ülke olmakla birlikte yurtdışı faktoring işlemlerinde, özellikle de ihracat faktoringi işlemlerinde, dünyanın önde gelen oyuncularından biri. Uluslararası Faktoring Birliği'nin (FCI) 2023 yılsonu verilerine göre; Türkiye, ihracat faktoringi işlemlerinde 2,1 milyar euro'yu geçen işlem hacmi ve yüzde 17'ye ulaşan pazar payı ile dünyada ilk sırada yer alıyor. Türkiye'yi bu alanda sırasıyla İspanya, Tayvan ve İtalya takip ediyor.
Ayrıca, Türkiye'de faaliyet gösteren faktoring şirketleri, dünyanın en büyük uluslararası faktoring organizasyonu Factors Chain International'ın (FCI) yayınladığı en iyi ihracat faktoringi şirketleri sıralamasında uzun yıllardır ilk üç sırada yer alıyor. Süleymanoğlu'na göre bu da Türkiye ekonomisi ve sektör açısından oldukça gurur verici bir tablo.
HEDEF, DİJİTALLEŞME VE SÜRDÜRÜLEBİLİR BÜYÜME
Peki, sektörün gelecek beklentileri neler? Süleymanoğlu'na göre, faktoring sektörünün yol haritasındaki en önemli yeri, dijitalleşme ile desteklenen sürdürülebilir büyüme alıyor. Bu vizyona paralel olarak hızlı, güvenli ve düşük maliyetli finansmana erişimin sağlanması için FKB ve çatısı altındaki faktoring şirketleri çalışmalarına hızla devam ediyor. Bu çerçevede FKB bünyesinde geliştirilen Merkezi Fatura Kayıt Sistemi (MFKS) ve FKBulut Ortak Veri Merkezi'ni (Finans Bulutu) öncü projeler olarak nitelendiren Süleymanoğlu, geleceğe ilişkin beklentilerini ve hedeflerini şöyle özetliyor: "Bu projelerimiz ile hem finans ekosisteminin güvenlik seviyesini arttırıyor hem de sektörün güncel teknolojik gelişmelere uyumlanmasına destek oluyoruz. Sektörümüzün işlem hacmi içinde ilk sıralarda yer alan Toptan-Perakende Ticaret Motorlu Araçlar, Tekstil, İnşaat ve Metal ana sanayi başta olmak üzere; Türkiye ekonomisini ikinci yüzyılına güçlü bir şekilde taşıyacak üretici ve ihracatçımızı desteklemek üzere tüm imkanlarımızı seferber ediyoruz. Kamu otoritesinden beklediğimiz ve sektörümüzün önünü açacak bir kısım yasal düzenlemelerin hayata geçirilmesi ile sektörümüzün finans ekosistemi içindeki payının gelişmiş ekonomilerdeki seviyelere çıkarılması önümüzdeki süreçte en büyük hedefimiz olacak."
NEDEN FAKTORİNG?
RAKAMLARLA TÜRK FAKTORİNG SEKTÖRÜ (Aralık 2023)
