PARA RÖPORTAJ/ HÜLYA GENÇ SERTKAYA Wisersense, endüstriyel makine sağlığı izleme çözümü sunan genç bir girişim. Makineleri konuşturan şirket, sorunların makinelere zarar vermeden önce öngörülmesini ve önlenmesini sağlıyor. Böylece makine arızaları nedeniyle endüstride yaşanabilecek milyon dolarlık zararların önüne geçilebiliyor. 2024 yılı başında ilk yatırım turunu 6.6 milyon euro değerlemeyle tamamlayan Wisersense'in, endüstriyel makine sağlığı çözümleri sunduğu firmalar arasında SASA Elyaf, TEİ, Aksa, Borusan, Erdemir, Kardemir, İsdemir, Erkunt, Eti Krom A.Ş. EÜAŞ, Gübretaş, Habaş, Oyak Çimento, Tezkim, Tırsan, Yataş ve Çayeli Bakır gibi devler yer alıyor. "Türkiye'de neredeyse çalışmadığımız büyük bir fabrika yok" diyen Wisersense Kurucu Ortağı ve CEO'su Kadem Berker Yaşar, endüstriyel makine sağlığı izlemede Türkiye'nin yanı sıra, Körfez bölgesinde de önemli firmalardan biri haline geldiklerini söylüyor. Avrupa, Amerika ve Avustralya'da da iş geliştirme ve satışların başladığına işaret eden Yaşar, işletmeler için operasyonel verimliliği artırmak ve güvenilirliği en üst düzeye çıkarmak için makine sağlığı izleme konusunda lider şirket olma hedefine odaklandıklarını vurguluyor. Yaşar, yaklaşık beş yıl içinde doğru büyümeyle "unicorn" (değerlemesi 1 milyar doları aşan girişim) olma hedefine kilitlendiklerinin altını çiziyor. Yaşar ile girişim hikayelerini ve hedeflerini konuştuk…
MEMUR BİR AİLENİN ÇOCUĞU
Wisersense'in başarı öyküsünün detaylarına girmeden önce Kadem Berker Yaşar'ın girişimcilik öyküsüne bir göz atalım. Wisersense'in Kurucusu ve CEO'su Yaşar'ın girişim öyküsü elektronik donanım ve yazılım inovasyonu alanında faaliyet gösteren INFINIA'nın kuruluşuyla başlıyor. Teknolojinin girdiği her alanda yatırım fırsatlarını gören, karlı işler geliştiren ve bu kazancı yatırıma dönüştüren Yaşar, memur bir ailenin çocuğu. 1989 Ankara doğumlu olan Yaşar Ankara Atatürk Anadolu Lisesi, ODTÜ Elektrik-Elektronik Mühendisliği mezunu. 2013'te Londra'da Cass Business School'da, enerji, ticaret ve finans yüksek lisans programını tamamlayan Yaşar, 2019'da başlattığı ODTÜ Bilişsel Bilim doktora programı ile akademik hayatına devam ediyor. Yaşar, profesyonel yaşamında; WSP/Parsons Brickerhoff, Fichtner GmbH & Co. KG ve Aliağa Gaz Tribünleri Santrali İşletme Müdürlüğü gibi sektörün öncü firmalarında önemli görevler üstlendi. Kurumsal hayatta çalışırken, bir yandan da çocukluk arkadaşı, aynı zamanda ortaokul, lise ve üniversitede sınıf arkadaşı Tugay Güzel ile kendi şirketlerini kurmak için harekete geçti. Yaşar ve Güzel, 2015'te teknoloji ürünleri tasarlayan, geliştiren ve üreten INFINIA Mühendisliği kurdu. Yaşar, halen INFINIA'nın COO'luğunu (Chief Operational Officer), Tugay Güzel ise şirketin CEO'luğunu (Chief Executive Officer) üstleniyor.
Bu arada Tugay Güzel'in de memur çocuğu olduğunu hatırlatalım. İki genç girişimcinin öz sermayeleriyle ilk şirketlerini Bilkent CYBERPARK'ta kurduklarının altını çizelim. INFINIA kurulduğu günden bu yana iki kez yatırım turuna çıktığını, bu turlar sonunda Zen Portföy'ün yüzde 13 payla INFINIA'nın ortağı olduğunu ekleyelim.
TEKNOLOJİ İLE İNOVASYONU BİRLEŞTİRİYOR
INFINIA teknoloji ve yaratıcılığı birleştiren, elektronik donanım ve yazılım inovasyonu alanında faaliyet gösteren bir şirket. Uydu üretimleri de yapan INFINIA, askeri işletme, tüketici, güç ve tıp elektroniği ile havacılık alanında da teknolojiler tasarlıyor, geliştiriyor ve üretiyor. INFINIA, başta savunma sanayi alanında faaliyet gösteren şirketler olmak üzere birçok sektörde kullanılan elektronik kartları ve yazılımlarını üretiyor. İnteraktif sergiler, elektromekanik sergiler, sanatsal hikaye anlatımını modern teknolojiyle birleştiren dijital sanat enstalasyonları, sürükleyici odalar, simülatörler ve gezici sergiler de INFINIA'nın faaliyet alanları arasında yer alıyor. Yaşar, INFINIA'nın kendi teknoloji ürünlerinin yanı sıra Aselsan, Vestel gibi müşterileri için de tasarım ve üretim yaptığını vurgulayarak, öte yandan Wisersense'in kullandığı sensörlerin ve donanımların da INFINIA tarafından üretildiğini kaydetti. INFINIA'da 167 kişinin istihdam ettiğini söyleyen Yaşar, bunun 95'inin Ar-Ge personeli olduğunu ifade etti. INFINIA'nın ilk üretim tesisi yatırımını 2021'de yaptığını belirten Yaşar, 2023 yılı sonuna doğru ise INFINIA'yı dört kat büyüten yatırım gerçekleştirdiklerini dile getirdi. INFINIA'nın bir niş iş kolunun da internette sergi alanları, yenilikçi müzeler yapmak olduğunu söyleyen Yaşar, "Bursa'da Gökmen Uzay Havacılık Eğitim Merkezi'ni (GUHEM) içindeki her şeyi biz kurduk. Dünyanın en büyük ikinci uzay havacılık bilim merkezi. Antalya Bilim Merkezi projesini gerçekleştirdik. Ahbap'la birlikte deprem bölgesine geçici bilim merkezleri gönderdik" dedi.
İHRACAT HEDEFİ 22 MİLYON DOLAR
INFINIA'nın elektronik tasarım ve üretim alanında yurtiçinde pazar payını artırdığına dikkat çeken Yaşar, bu alanda dünyadan da yeni yeni iş almaya başladıklarını söyledi. Körfez ülkeleri, Katar ve Dubai'den işler aldıklarını dile getiren Yaşar, "İhracat gelirimizin olmadığı 2022'de 4.8 milyon dolarlık ciro elde ettik. 2023'teki 9.8 milyon dolarlık ciromuzun yüzde 40'ı ihracattan geldi. 2024'te 22 milyon dolar ciro hedefimiz var. İhracat hedefimiz ise bunun yüzde 60'ı düzeyinde. Bu yıl Suudi Arabistan ve Hollanda pazarlarına da girmeyi hedefliyoruz" dedi.
YENİ GİRİŞİMLERE ODAKLANDILAR
INFINIA'nın kuruluşunun ilk beş yılında farklı girişimler ve projelere odaklandıklarını söyleyen Yaşar, ortağı ile birlikte dünyanın farklı yerlerinde farklı girişimcilik hızlandırma programlarına katıldıklarını, yatırım alma çalışmaları yürüttüklerini kaydetti. INFINIA'nın işleri iyi gitmeye başlayınca, farklı ortaklıklar için harekete geçtiklerini dile getiren Yaşar, Wisersense'in hikayesinin de böyle başladığını vurguladı. Rekabetin az, karın yüksek olduğu niş alanları bulup, orada iyi çözümler ortaya koymayı hedeflediklerinin altını çizen Yaşar, "İyi teknolojiler üretip, iyi çözümler üreterek para kazandık. Kazandığımız parayı da düzenli olarak Ar-Ge'ye, yatırıma harcadık. Yapılmayanı yapmak istedik. Teknoloji alan değil, satan olma hedefine kilitlendik" ifadelerini kullandı.
Wisersense'in "fikir babası" ve "teknolojiyi geliştiren" isminin ODTÜ makine mühendisliği mezunu Fatih Altunel olduğunu söyleyen Yaşar, Wisersense'in ana şirketinin İngiltere'de, Türkiye şirketinin ise Bilkent CYBERPARK'ta 2021'de kurulduğunu vurguladı. INFINIA olarak da Wisersense ortak olduklarını kaydetti.
Wisersense'in ortaklarına ilişkin şu bilgileri de verelim. Yüksek lisansı tezini "dijital ikiz" alanında yazan Altunel, titreşim, titreşim algılama ve makine sağlığı konusunda Türkiye'nin teknik anlamda duayen isimlerinden biri. Altunel, Wisersense'in İngiltere'deki ana şirketinde CTO'luk görevini üstleniyor. Bu arada Wisersense'in bir diğer kurucu ortağı ise İTÜ Elektrik Mühendisliği 1998 mezunu Tahir Emre Esirgen.
MİLYON DOLARLIK GELİR KAYIPLARI ÖNLENİYOR
Wisersense, Makine sağlığı üzerine çalışan özelleşmiş bir dijital ikiz firması. Müşterilerine bu alanda donanım ve yazılım çözümleri sunduklarını söyleyen Yaşar, çalışma sistemlerini şöyle anlattı:
"Tasarlayıp ürettiğimiz donanımlarımızı (sensörlerimizi) endüstriyel makinelere takıyoruz. Sensörlerimiz, kompleks verileri dinliyor, bu verileri geliştirdiğimiz yapay zeka tabanlı yazılımla işleyip, bir analiz yapıyoruz. Her makine için sağlık analizlerini ortaya koyuyoruz. Makine sağlığı konusunda uzmanlardan oluşan, satış sonrası teknik ekibimiz de verileri kontrol ediyor, sonuçları raporlayarak müşteriye sunuyorlar. 7/24 sistemi takip ediyorlar. Makine sağlığı endüstri için önemli bir konu. Çünkü makineler sağlıksız iken yüzde 20'ye kadar fazla enerji tüketiyor. Büyük ekipmanlarda, büyük fabrikalarda enerji gideri çok artıyor. Geliştirdiğimiz sistemle, makineleri sağlıklı tutarak bu gideri düşürüyoruz. Ayrıca küçük bir motorun bozulması, tüm üretim hattının durmasına sebep olabilir. Bu kesinlikle kabul edilemez. Büyük bir fabrikanın 1 saatlik durması milyon dolarlar seviyesinde gelir kaybına neden olabilir. Makine sağlığına korumak, gelir kayıplarını da önlüyor."
SEKTÖR DÜNYADA GELİŞİYOR
Dijital ikiz ve makine sağlığı teknolojileri kullanılarak yapılan bakımcılığın dünyada gelişmeye başladığını söyleyen Yaşar, bu gelişmeler paralelinde Wisersense olarak bölgedeki (Türkiye ve Körfez ülkeleri) en önemli firmalardan biri haline geldiklerini dile getirdi. Yaşar, "Türkiye'de neredeyse çalışmadığımız bir fabrika yok. Endüstrideki dijitalleşmede en önemli sorunlardan biri, projelerin sürdürülebilirliği. Sistem kuruluyor ancak yeterli destek verilemiyor. Wisersense'in özellikle yurtdışındaki rakiplerine göre en önemli farkı, 'anında destek vererek' o projenin fayda sağlamasından emin olması" dedi.
Türkiye'de ve bölgede bu referanslarla büyüdüklerinin altını çizen Yaşar, şu anda Körfez bölgesinin yanı sıra, Avrupa, Amerika ve Avusturalya'da iş geliştirme ve satışlarının başladığını kaydetti. Demirçelik fabrikası İsdemir'i örnek veren Yaşar; İsdemir'deki operasyonun aslında, Şili, İngiltere veya Avusturalya'daki bir demirçelik fabrikasından farkı olmadığını, o nedenle Türkiye'deki öğrenimlerini yurtdışında da iyi uyguladıklarını söyledi.
"REKABETİ SEVERİZ"
Yurtiçinde ve yurtdışında rakipleri olduğunu belirten Yaşar, "Rekabeti severiz. Bizim rakiplerimiz ikiye bölünüyor. Endüstride yüzyıllardır hizmet veren çok büyük uluslararası firmalar. Her şeyi yapıyorlar. Bazı iş kollarında da bizim yaptığımız makine sağlığının izlenmesi işini yapmaya çalışıyorlar. Ama bizim işimizde uzmanlaşmış değiller. Bir de bizim gibi bu işte uzmanlaşmış şirketler de doğdu son yıllarda. En büyük örneği, Augury. ABD'de yatırım yapan Augury ilk unicorn. Geçen sene bir yatırımla unicorn oldu. Bugün yatırım değerlemesi 1.8 milyar dolar. Wisersense olarak biz de, yaklaşık beş yıl içinde doğru büyümeyle unicorn olmayı hedefliyoruz. Augury'yi ABD pazarı unicorn yaptı. Körfez, Avrupa, Asya Pasifik pazarı da bize aynı iş hacmini verecektir. Ancak dijital dönüşüme çok hazır olmayan bu bölgelerde iş yapmak biraz daha zor. O nedenle müşterilerinize özel ilgi göstermeniz, özel destek ekipleri kurmanız gerekiyor. Şu anda biz o sistemleri iyi kurduk ve iyi çalışıyor" diye konuştu.
AR-GE'YE AĞIRLIK VERİYOR
Yaşar'ın açıklamalarına göre Wisersense, Ar-Ge çalışmalarına ağırlık veriyor. Şirketin faaliyetlerinin yüzde 65'ini Ar-Ge çalışmalarından, geri kalan kısmının ise müşteri ilişkileri ve satış aktivitelerinden oluştuğunu belirten Yaşar, müşteriyle ilişkisi olan tüm ekiplerin de Ar-Ge'ye sürekli veri getirdiğini dile getirdi. Wisersense'te 36 kişinin istihdam ettiğini vurgulayan Yaşar, 27 kişinin Ar-Ge biriminde faaliyet gösterdiğini kaydetti. Yaşar, cirolarının yüzde 55'ini Ar-Ge'ye aktardıklarını ifade etti.
Wisersense'in ciro verilerini paylaşmasa da, 2023'te bir önceki yıla göre 1.5 kat hızla büyüdüklerini söyleyen Yaşar, bu yıl ise ciroyu ikiye katlamayı hedeflediklerini söyledi.
YARINLAR İÇİN UZAY ÇÖZÜMLERİ GELİŞTİRİYOR
INFINIA'nın kurucu ortak olduğu bir diğer girişim ise Türkiye'nin ilk özel uydu teknolojileri firması olan Plan-S Uydu ve Uzay Teknolojileri. Plan-S' yarınlar için uzay çözümleri geliştiriyor. Kontrolmatik firmasının da ortak olduğu Plan-S Uydu ve Uzay Teknolojileri, 2021'de Bilkent CYBERPARK'ta kuruldu. INFINIA CEO'su Tugay Güzel, aynı zamanda Plan-S'in Kurucu Ortağı ve CEO'su.
Kuruluşundan sekiz ay sonra Plan-S'in ilk uydusunu uzaya gönderdiğini belirten Yaşar, şu bilgileri verdi:
"SpaceX ile çalışıyoruz. Şu anda dördü IoT haberleşme, biri dünya gözlem olmak üzere beş küp uydumuzu uzaya gönderdik. INFINIA tarafından üretimi yapılmış olan en üst düzey dört haberleşme uydumuz ise Temmuz'da uzaya gönderilecek. Dokuz uydumuz yakın zamanda yörüngede operasyonda olacak. Temmuz'dan itibaren milyonlarca cihazı bağlayacak bir altyapı oluşacak. En kısa sürede bu uyduların yanına iki dünya gözlem uyduları da gelecek. Gözlem uydularıyla tarım, afet yönetimi, lojistik ve su kaynakları takip edilebilecek. Uydular dünyanın dört bir yanına hizmet verebilecek. Plan-S'in ticari faaliyetleri, yılın ikinci yarısında başlayacak. Enerji, lojistik başta olmak üzere potansiyel müşterilerle görüşmelere başladık. Stratejik olarak görüşmelere Türkiye, Balkanlar ve Körfez bölgesiyle başlandı. Daha sonra dünyanın her yerine hizmet verilecek."
Plan-S'in yakın zamanda yatırım turuna çıkmayı planladığını dile getiren Yaşar, şirketin Bilkent CYBERPARK'taki 12 bin metrekarelik kapalı alandan oluşacak yeni binası için inşaatın da başladığını söyledi.
Gözü dış pazarlarda
İlk ihracatını geçen yıl yapan, ilk yatırım turunu 2024 yılı başında tamamlayan Wisersence, yurtdışı pazarlarda büyüme hedefine kilitlendi. 2024 yılı başında ilk yatırım turunu 6.6 milyon euro değerlemeyle tamamladıklarını söyleyen Wisersense CEO'su Yaşar, bu turda Zen Bilişim ve Arz Portföy'ün yatırım koyduğunu vurguladı. Yatırım turu sonrasında global büyümeye odaklandıklarını belirten Yaşar, özellikle Körfez ülkeleri, Türki Cumhuriyetler ve Avrupa pazarında büyümeyi hedeflediklerini açıkladı. Wisersense'in 2023'te sadece 250 bin dolar ihracat yaptığını, bu yıl 600 bin dolarlık ihracat gerçekleştirmeyi hedeflediklerini söyledi. Amerika, Katar, Umman, Avusturalya, Kazakistan, İngiltere'ye ihracat gerçekleştirdiklerini belirten Yaşar, hedef pazarları ise Suudi Arabistan, Avrupa'da Almanya, Hollanda, Fransa, Belçika, Türki Cumhuriyetler olarak sıraladı.
Endüstriyel robotların sağlığını da izliyor
Wisersense. imalat, otomotiv, çimento, enerji, tarım ve madencilik sektörlerinde makine sağlığı izleme çözümleri sunuyor. Sigorta firmalarıyla da çalışmaya başladıklarını söyleyen Yaşar, Wisersense'in makine sağlığı izleme sistemlerinin kullanıldığı makinelerde, sigorta primlerin düşürülmesine yönelik bir çalışma yapıyoruz" dedi.
Wisersense, endüstride kullanılan robotların sağlığını da izliyor. Endüstriyel robotların, otomasyonun önemli bir parçası olarak çeşitli sektörlerde yaygın olarak kullanıldığını dile getiren Yaşar, üretim süreçlerinde hız, hassasiyet ve tekrarlanabilirlik gibi avantajlarıyla işletmelere önemli faydalar sağladığını kaydetti. Yaşar, "Otomotiv sektöründeki projelerimizde sensörleri robotları takıyoruz. Robot sağlığı takibini yapıyoruz. Halihazırda 40 endüstriyel robotun sağlığını takip ediyoruz" diye konuştu.
"Üç kıtada 10 ülkeye açılım planımız var"
Wisersense, satış ve destek ağını büyütmeyi hedefliyor. Wisersense'in 26'sı yurtiçinde, 14'ü yurtdışında olmak üzere globalde 40 iş ortağı olduğunu söyleyen Kadem Berker Yaşar, "Ölçeklenebilir yapımızı bozmamak için teknoloji ve iş modelimizi güçlendirmeye ve büyütmeye odaklanıyoruz. Wisersense olarak operasyonel olarak büyümek istemiyoruz. O yüzden partner ağının büyümesini çok önemsiyoruz. Biz bir bölgeye, ülkeye güçlü iş ortaklarıyla giriyoruz. Bölgede güven kazanmak ve hızlı destek hizmeti vermek için inandığımız senaryo bu. Her girdiğimiz ülkede güçlü partner ağı kurmayı hedefliyoruz. Üç kıtada 10 ülkeye açılma planımız bulunuyor" dedi.
