PARA ÖZEL İş hayatındaki karmaşa, kaos ve sorunlar, aile yaşamını da etkiliyor. Çiftler arasında iletişim problemlerine yol açan huzursuzluk ortamı, ev hayatını da kaotik hale getirebiliyor. Peki işteki olumsuzlukların yol açtığı negatif ruh halini evden nasıl uzak tutabiliriz? Aile ve Çift Terapisti Psikolog Sim Korçan, paradergi'nin sorularını yanıtladı.
İş hayatı ve evlilik hayatı birbirinden ayrılabilir mi?
Evlilik hayatı ile iş hayatının birbirinden ayrılması mümkün değildir. Çiftler evlendiğinde birbirlerinin işleri ile de evlenmiş sayılırlar. Çoğu zaman günümüzün yoğun temposunda kişiler birbirilerinden çok vakitlerini iş ortamlarında geçirmekte, dolayısıyla iş hayatı kişiyi oluşturan unsurlardan biri. İş hayatının etkilerini evliliklerde veya ilişkilerde, evliliklerin ve ilişkilerin etkilerini de iş hayatında görmek olağan bir durum. İki durumda da önemli nokta doğru sınırları çekebilmektir. İş kaynaklı baskının normal olduğunu kabul etmek ve bunu partnerlerin birbiriyle paylaşması sağlıklı bir adımdır. Ancak işte oluşan olumsuz ruh haline odaklanıp psikolojik olarak eş rolünü arka plana atmak, yorgunluğu ve sinirleri eşe yansıtma durumları, birebir vakit geçirilmesi gereken anlarda iş odaklı olmak ilişkilere büyük derecede zarar verebilir. Aynı şekilde ilişkilerdeki sorunlar ya da olumlu durumlar da iş hayatına yansıyabilmekte. Kişilerin motivasyonları, iş hayatındaki hedefleri, düzenleri ilişkilerdeki durumlara göre etkilenebilir.
Kaliteli zaman bir klişe midir yoksa doğruluk payı var mı?
Kaliteli zaman kesinlikle klişe değildir, psikolojik açıdan çok değerli bir zamandır. Hayatın içinde yoğun bir tempodayız. Kaliteli zaman; kişinin kendisiyle, ailesiyle, arkadaşlarıyla veya sevdikleriyle geçirdiği özel, önemli, odaklanılmış nitelikli vakittir ve önemi hem kişinin kendisi için hem de çevresi için çok büyüktür. İş hayatının yoğunluğuna boğulmadan ailenizle ve çevrenizle kaliteli zaman geçirmek öncellikleriniz arasında bulunmalı. Bu durum özellikle çalışan çocuklu ebeveynler için daha da büyük bir değer taşımaktad Çocuklar ile geçirilen kaliteli vakit psikolojik gelişim olarak pozitif etkiler gösterir. Çiftler de kendi ilişkileri için kaliteli vakit için zaman ayırmalıdırlar.
Aynı iş yerinde çalışan ya da ortak olan çiftler iş ve aile hayatını nasıl dengeleyebilir? Aile şirketlerinde ilişkiler dengesi nasıl kurulur?
Aynı iş yerinde çalışan ya da ortak olan çiftler veya aile şirketinde çalışanlar aile içindeki rolleri ve iş yerindeki rolleri belirleyerek ve daha sonrasında bu roller arasında sınırlar koyarak ilişkileri dengeleyebilirler. İş yerinde ya da aile arasında yaşanılan stresi doğru yönetebilmek, bu süreçte iletişim kurmak, hisleri paylaşmak, belirlenmiş sınırları geçmemek ve rolleri karıştırmamak yardımcı olur. İş yerinde geçirilen vakit ile aile veya çiftler arasında geçirilmesi gereken kaliteli vakit de karıştırılmamalıdır, hangi durum içinde olunursa olunsun iş dışında aile içindeki özel vakit için ayrıca bir zaman ayrılmalıdır.
Doğru iletişim nasıl kurulur?
İletişim kurmak ile doğru iletişim kurmak arasında büyük fark vardır. Çünkü iletişim kurmanın da bir psikolojisi vardır ve bu iletişim kurduğumuz kişi ile aradaki dinamiğine yansır. İnsanın psikolojik farkındalığı sağlıklı iletişim kurabilmesi için önemli unsurlardır. Kullanılan söylemler karşı taraf için büyük önem taşır. Özellikle zor ya da stresli zamanlarda destekleyici iletişimi kullanmak önemlidir. Destekleyici iletişim, iletişim kurduğunuz kişi ile empati paylaşımını arttırıp iletişimi güçlendirir. Kötü niyet ya da kişiyi susturma niyeti asla olmasa da bazen sonuç bu olabilir çünkü ne diyeceğimizi bilemeden karşı taraf için basit veya geçersiz söylemler kullanabiliriz. Doğru iletişim kurabilmek için bazı öneriler;
*Dinlemek (çoğu zaman dinlediğimizi düşünsek de doğru bir dinleme karşımızdakini yargılamadan, konuşmasını bölmeden, hislerini anlamaya çalışarak olur. )
*Açık uçlu sorular sormak
*Suçlayıcı dil kullanmak yerine kendini ifade edici bir dil kullanmak (sen dili yerine ben dili)
*Empati kurmak
*Saygı göstermek
*Gerçekçi olmak
*Destekleyici söylemler kullanmak ( olumlu yorumlar, duyguların normal olduğunu belirtmek, ilgi göstermek vb. )
İŞ HAYATINDAKİ SORUNLARI EVE YANSITMAMANIN YOLLARI
* İş yerindeki stresleri belirlemek
* İş yerindeki sorunları kişiselleştirmemek
* Ailedeki rolünüz ile iş hayatınızdaki rolünüz arasına sınır koymak
* Aile içinde iletişim kurmak-iş stresini aile ile paylaşmak, onların hislerini öğrenmek, kendi hislerinizi ifade etmek
* Rahatlama egzersizleri yapmak
* Her gün kişisel zevklerinize vakit ayırmak
* Farkındalığınızı artırmak
* Öz-bakımınıza düzenli vakit ayırmak
* Sosyalleşmek
* Şimdiye odaklanmak
* Kendinize ve hislerinize karşı dürüst olmak
* Gerekli durumlarda profesyonel destek almak
İŞ YOĞUNLUĞU NEDENİYLE EŞİNE VE ÇOCUKLARINA VAKİT AYIRAMAYANLAR İÇİN ÖNERİLER
* İş yoğunluğunu ve çalışma saatlerini planlamak
* Beklentileri belirlemek
* Hayır diyebilmek
* Öncelliklerinizi belirlemek
* Aile vakti için rutinler oluşturmak
* Telefondan ve bilgisayardan uzak durma zamanı yaratmak
* Sorumlulukları dengelemek
* Empati kurmak
