MERVE YILMAZ GERGİN Doğal yaşamın giderek daha fazla önem kazanması hayatımızın her alanında etkisini gösteriyor. İhtiyaç ve beklentilerimiz de zaman içinde buna paralel olarak değişim gösterdi. Bunlardan biri de doğayı içeri almamız oldu. Çok önceki yıllarda evlerimizde olan büyük yapraklı ev bitkileri, sarmaşıklar hatta ufak çaplı bodur ağaçlar yeniden hayatımızda yer almaya başladı. Salon, balkon, mutfak hatta banyolarımızda bile renk renk canlı çiçeklere yer verir olduk. Pandemi, doğaya muhtaç olduğumuzu ve doğa ile uyumlu yaşamanın değerini bir kez daha bize hatırlattı.
Ülkemiz süs bitkileri yetiştiriciliğinde uygun iklimsel ve coğrafi koşulları, uluslararası pazarlara yakınlığı ve ucuz işgücüne sahip olması nedeniyle birçok avantaja sahip. Süs Bitkileri ve Mamulleri İhracatçıları Birliği'nden aldığımız bilgilere göre, geçen yıl dünyada toplam 22 milyar 223 milyon dolar değerinde süs bitkisi ihracatı yapıldı. Bu rakam Türkiye'de 106 milyon 156 bin dolar oldu. Hedef ise, yılsonunda sektör ihracatını 150 milyon dolar seviyelerine yükseltmek. Üretici ve satıcı tarafına bakıldığında ise bu yıl canlı çiçek sipariş oranlarında artış yaşandığı görülüyor. Fiyatlar ise 40 TL'den başlıyor. Hangi odalarda hangi bitkilerin kullanıldığını, hangilerinin ilgi gördüğünü, fiyatlarını, üretici ve ihracatçıların yaşadığı zorlukları sizler için araştırdık…
YAPAY YERİNE CANLI
Süs bitkileri sektöründe canlı bitkilere olan tüketici talebinin son dönemde artış gösterdiğini söyleyerek konuşmasına başlayan Süs Bitkileri ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı İsmail Yılmaz, "Bitkiler artık evlerimizin, ofislerimizin ve hayatımızın parçası haline geldi. Yapay çiçeklerin kullanımının da giderek azaldığını ve yerini canlı çiçeklere bıraktığını görüyoruz" diyor. Geçen yıl dünyada toplam 22 milyar 223 milyon dolar değerinde süs bitkisi ihracatı yapıldığının altını çizen Yılmaz, çiçek ihracatçısı ülkelerin sırasıyla Hollanda, Kolombiya, Almanya, İtalya ve Kenya olduğunu dile getirerek, ülkemizin dünya süs bitkileri ihracatçıları içinde 23. sırada yer aldığını ifade ediyor. Yılmaz, ülkemizin süs bitkileri yetiştiriciliğinde uygun iklimsel ve coğrafi koşulları, pazar ülkelere yakınlığı ve ucuz işgücüne sahip olması nedeniyle birçok önemli avantaja sahip olduğunun da altını çiziyor. Yılmaz, Türkiye'de 2020'de toplam 54 bin 128 dekar alanda süs bitkisi üretimi yapıldığını da sözlerine ekliyor.
İsmail Yılmaz
İHRACAT HEDEFİ 150 MİLYON DOLAR
Türkiye süs bitkileri ve mamulleri ihracatının 2020 yılında 106 milyon 156 bin dolar olduğunu kaydeden Yılmaz, süs bitkileri ihracatında en önemli ürün grubunun canlı bitkiler ve kesme çiçekler olduğunu söylüyor. Yılmaz, süs bitkileri ve mamulleri sektör ihracatının 2021 yılının ilk 10 aylık döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine oranla yüzde 45 arttığını, bu dönemde 135 milyon dolar değerinde ihracat yapıldığını da kaydediyor. Süs bitkileri sektörünün ihracat pazarları arasında Hollanda'nın ilk sırada yer aldığını söyleyen Yılmaz, "Özbekistan, Almanya, İngiltere, Azerbaycan, Gürcistan, Irak, Kazakistan, Türkmenistan ve Bulgaristan, ihracatımızda önemli diğer ülkeler. Bu yılın ilk 10 aylık döneminde Hollanda'ya yüzde 54, Özbekistan'a yüzde 53, Almanya'ya yüzde 38, İngiltere'ye yüzde 79, Gürcistan'a yüzde 66, Bulgaristan'a ise yüzde 74 oranında ihracat artışı oldu" diyor. 2021'de sektör ihracatında güzel gelişmelerin olduğunu dile getiren Yılmaz, bu doğrultuda ihracat artışının aynı hızda devam edeceğini öngördüklerini ve 2021 yıl sonunda sektör ihracatının 150 milyon dolar olmasını hedeflediklerini ifade ediyor. Yılmaz konuşmasında, sektörün biraz daha desteklenmesi gerektiğini söyleyerek sözlerini şöyle tamamlıyor: "Dünyada toplam 21 milyar dolar değerinde süs bitkileri ihracatı yapılırken, ülkemiz bu pastadan çok düşük pay alıyor. Türkiye'nin süs bitkileri üretimi ve ihracatında sahip olduğu birçok üstünlük var. Bunlar dünyadaki yeni gelişmeler ve yeni teknolojiler doğrultusunda desteklenirse, ihracatımızda büyük gelişmeler görülmesinin mümkün olacağını düşünüyorum" diyor.
YILLIK 25 MİLYON TL'LİK ÜRETİM
1993'te Gülsan Tarım İşletmesi adı altında 2 bin 500 metrekare alanda üretime başladıklarını söyleyen Yenice Seracılık Kurucusu Yakup Göncüoğlu, 2000 yılından bu yana Yenice Seracılık Tarımsal Üretim ve Pazarlama adı altında, kendi arazisinde üretim yapıyor. 2000 yılında Tarsus ilçesi Yenice beldesinde 5 dekar olarak faaliyete geçirdikleri üretim tesisini bu yıl 100 dekara ulaştırdıklarını kaydeden Göncüoğlu, tam otomatik ve ısıtmalı seralarda iç mekan (salon) bitkileri ürettiklerini ifade ediyor. Üretimin yüzde 50'sini ihraç ettiklerini belirten Göncüoğlu, diğer yüzde 50'lik üretimi ise Türkiye'nin tüm bölgelerine ulaştırdıklarını anlatıyor. Salon süs bitkilerinin yanı sıra 2004'te başlatılan dış mekan süs bitkileri üretiminde ise bu yıl itibariyle 250 dekara ulaştırdıklarını sözlerine ekleyen Göncüoğlu, "Dış mekan bitkileri olarak başta Akdeniz Bölgesi çalı türleri olmak üzere, mevsimlik ve çok yıllık çiçekli bitkilerin yanı sıra aromatik bitkiler ve peyzaj uygulamalarında kullanılan 70'e yakın bitki çeşidi üretiyoruz" diyor. Bugün iç ve dış mekan süs bitkileri genel grubu içinde 200'e yakın türde bitki ürettiklerini kaydeden Göncüoğlu, Hollanda, Ortadoğu ve Türk Cumhuriyetleri'ne iç mekan bitki ihracatı yanında dış mekan bitki ihracatlarının da devam ettiğini söylüyor. Göncüoğlu, pazarda yüzde 6'lık bir paya sahip olduklarını belirterek sözlerini şöyle sürdürüyor: "Yıllık 25 milyon TL'lik üretim yapıyoruz ve 150 kişilik ekiple çalışıyoruz. E-ticaret siteleri üzerinden de satış yapıyoruz. Pandemi dönemi bizim açımızdan olumlu geçti, hatta talep patlaması bile yaşadık. Ürünlerimizin ortalama fiyatları 40 - 150 TL arasında değişiyor." 2022 yılı hedefini ise firmanın üretim ve satış kapasitesini artırarak daha iyi yerlere taşımak olarak açıklıyor.
Ceyhun Turan
200'DEN FAZLA ÜRÜNÜ VAR
Pandemiyle birlikte evde daha çok zaman geçirdiğimizi ve yeşil rengin hakim olduğu ev modasının yaşandığını söyleyen Çiçek Sepeti Chief Commercial Officer (CCO)'su Ceyhun Turan, "Çiçeklerin, bitkilerin ve yeşilin insan ruhuna olan pozitif etkisi ile enerjisi tartışılmaz bir gerçek. Bu nedenle evlerimizde her zamankinden daha çok çiçek ile bitki yetiştirmeye önem verdik" diyor. Ürünleri yurt içinde yerli üreticilerden aldıklarını söyleyen Turan, ayrıca yurt dışından da ürün ithal ettiklerinin altını çiziyor. 200'den fazla çiçek türünün satışını yaptıklarını sözlerine ekleyen Turan, ürünlerinin fiyat aralıklarının 50 ile 90 TL arasında değiştiğini belirtiyor. Satışların Sevgililer Günü, Kadınlar Günü, Anneler Günü, Öğretmenler Günü gibi özel günleri de içinde barındıran şubat, mart, mayıs ve kasım aylarında daha da arttığını hatırlatan Turan, bitki satışlarının en çok evlere yapıldığını açıklıyor.
5 MİLYON DOLARLIK İTHALAT
İtalya ve Hollanda'dan canlı çiçek ithal ettiklerinin altını çizen Salon Bitkileri Peyzaj Mimarı Aşkın Emre Ay, bu rakamın yaklaşık 5 milyon dolar civarında olduğunu söylüyor. Bu yıl canlı çiçek sipariş oranlarında yüzde 500'lük bir artış yaşadıklarını dile getiren Ay, Devetabanı, Orkide, Spitafilyum, Bonsai grubundaki çiçeklerin rağbet gördüğünü vurguluyor. Ay, bitkilerin odalara göre çeşitlilik gösterdiğini de hatırlatıyor ve salonda Devetabanı, yatak odasında Benjamin ve Starlice gibi bitkilerin kullanılmasının daha doğru olacağını hatırlatıyor.
