PARA ANKARA/ HÜLYA GENÇ SERTKAYA Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK), Türkiye Yeşil Sanayi Projesi kapsamında 1833 Sanayi Yenilik Ağ Mekanizması (SAYEM) Yeşil Dönüşüm Çağrısı açtı. Özel sektör, üniversite ve kamu işbirliğiyle oluşturulacak Ar-Ge ve Yenilik Platformları'nın başvurabileceği çağrıyla, Yeşil Mutabakata uyum kapsamındaki öncelikli Ar-Ge ve yenilik konuları desteklenecek. Çağrı kapsamında, özel sektör, üniversite ve kamu iş birliğiyle yenilik platformları oluşturularak, Türkiye'nin yeşil büyümesine katkı sağlayacak katma değeri yüksek ürün veya ürün grubu geliştirilmesi için bir teknoloji ekosistemi olan Sanayiye Yönelik Ar-Ge ve Yenilik Ağları desteklenecek. Üniversite, kamu kurumları, kamu araştırma merkez ve enstitülerine yüzde 100 hibe destek sağlanacak. Sermaye şirketlerine ise en fazla yüzde 50'si geri ödenmek üzere faizsiz geri ödemeli destek verilecek. Kabul edilen bütçenin büyük ölçekli şirketler için yüzde 70'i, KOBİ'ler için yüzde 80'i, deprem bölgesindeki KOBİ'ler için yüzde 90'ı TÜBİTAK tarafından geri ödemeli destek olarak ödenecek. Kalan kısmı ise öz kaynakları ile karşılanacak. Geri ödenecek desteğin bir kısmı hibe desteğine dönüştürülebilecek. Platformlar için ürünleştirme programı toplam bütçesi üst sınırı 300 milyon lira olacak.
DÜNYA BANKASI FİNANSMANI
Bilindiği üzere Dünya Bankası desteğiyle Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı koordinasyonunda TÜBİTAK ve Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) tarafından yürütülen ve 450 milyon dolarlık finansman tahsis edilen Türkiye Yeşil Sanayi Projesi altı yıl sürecek. Proje kapsamında TÜBİTAK-Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı (TEYDEB) 175 milyon dolarlık finansman ile proje süresince sanayinin yeşil dönüşümünü destekleyecek. Türkiye Yeşil Sanayi Projesi kapsamında TÜBİTAK tarafından farklı türde çağrılar açılacak. Bu çağrılardan biri de 1 Mart'ta açılan SAYEM Yeşil Dönüşünüm çağrısı. 1801 Sanayi Ar-Ge Projeleri İçin Geri Ödemeli ve Hibe Destek Programı çerçevesinde açılan çağrı ile Yeşil Mutabakat kapsamında belirlenen hedeflere katkı sağlanması amaçlanıyor.
BAŞVURULAR 30 NİSAN'DA SONA ERECEK
SAYEM Yeşil Dönüşüm Çağrısı kapsamında, özel sektör, üniversite ve kamu iş birliğiyle yenilik platformları oluşturularak, Türkiye'nin yeşil büyümesine katkı sağlayacak katma değeri yüksek ürün veya ürün grubu geliştirilmesi için bir teknoloji ekosistemi olan Sanayiye Yönelik Ar-Ge ve Yenilik Ağları desteklenecek. Özel sektör öncülüğünde, üniversite ve kamu iş birliğiyle ihtisaslaşmış bir Ar-Ge ve Yenilik Platformu'nun oluşturulması, bu platform aracılığıyla Ürünleştirme Yol Haritalarının (ÜYH) oluşturulması ve bu ÜYH'ler çerçevesinde yeşil dönüşüme yönelik ürün veya ürün grubu geliştirilmesine yönelik Ürünleştirme Programları (ÜPG) desteklenecek. ÜYH kapsamında hedeflenen ürün veya ürün grubunun geliştirilmesi amacı ile platformdaki kuruluşların birlikte yürütecekleri Ürünleştirme Projeleri (ÜP) ile birlikte iş yapma yetenekleri geliştirilecek ve Ar-Ge destekleri için ayrılan kaynakların daha etkin kullanımını sağlanacak. Çağrıya platform yapısındaki konsorsiyum başvuruları alınacak. 1 Mart'ta başlayan program başvuru süreci TEYDEB Proje Değerlendirme İzleme Sistemi (PRODİS) üzerinden 30 Nisan 2024'te (saat 23.59) sona erecek.
ÇAĞRI BÜTÇESİ ÜST SINIRI 1.5 MİLYAR LİRA
2024 yılının SAYEM Yeşil Dönüşüm çağrısının bütçe üst sınırı 1.5 milyar lira olacak. SAYEM Yeşil Dönüşüm çağrısında destek süresi en fazla 36 ay, platform başına program önerisi için üst limit 300 milyon lira olarak uygulanacak. Platformda yer alacak özel sektör kuruluşları hibe ve geri ödemeli olarak, üniversiteler ve araştırma kurumları yüzde 100 hibe destek alabilecek. Platformda yer alacak kuruluşlar için bütçe üst limiti KOBİ'ler için 15 milyon lira, büyük ölçekli kuruluşlar için 60 milyon lira, üniversiteler ve araştırma kurumları için 10 milyon lira olacak. Bütçe üst sınırına kurumlardaki Proje Teşvik İkramiyesi ve kurum hissesi dahil olmayacak. Konsorsiyumların merkezde yönetim tecrübesine sahip büyük veya orta ölçekli bir yürütücü kuruluş ile en az bir Ar-Ge/Tasarım Merkezi, bir KOBİ ve bir kurumdan (üniversiteler, araştırma merkez ve enstitüleri, araştırma altyapıları) oluşması gerekiyor. Geliştirilmesi hedeflenen ürün ya da ürün grubuna katkı sağlayacak çeşitli kurum ve kuruluşların da konsorsiyumda yer almasıyla, birlikte geliştirme odaklı geniş platform yapıları oluşturulması bekleniyor. Daha önce ifade ettiğimiz üzere çağrı kapsamında üniversiteler ve araştırma kurumlarına yüzde 100 hibe destek sağlanacak. Sermaye şirketlerine ise en fazla yüzde 50'si geri ödenmek üzere faizsiz geri ödemeli destek imkanı sunulacak. Destek oranı sırasıyla büyük ölçekli şirketler için yüzde 70, KOBİ'ler için yüzde 80, deprem bölgesindeki KOBİ'ler için yüzde 90 olacak. Geri ödenecek desteğin bir kısmı hibe desteğine dönüştürülebilecek. Bu oran büyük ölçekli işletmelerde yüzde 50, KOBİ'lerde yüzde 60 olarak uygulanacak. Ürünleştirme Programı'nın (ÜPG) son dönem değerlendirmesi sonrası nihai geri ödemeli destek tutarı belirlenecek. ÜPG'nin başarı ile tamamlandığının tespiti durumunda geri ödemeli destek tutarının hibeye dönüşme oranı büyük şirketler için yüzde 70'e, KOBİ'ler için yüzde 80'e çıkacak. Kullanılacak desteğin geri ödemesi proje bittikten 1 yıl sonra başlayacak.
150 MİLYON LİRAYA KADAR DESTEK…
TÜBİTAK, 1004 - Mükemmeliyet Merkezi Destek Programı "Yüksek Teknoloji Platformları-Yeşil Dönüşüm Çağrısı" 26 Şubat'ta açıldı. 1004 Programı kapsamında yayınlanan çağrı ile yükseköğretim kurumları araştırma altyapılarının özel sektör Ar-Ge/Tasarım merkezleri ve kamu Ar- Ge birimleri ile iş birliği yaparak geliştirdikleri ürün/teknolojileri özel sektöre transfer edebilecekleri yüksek teknoloji platformlarının oluşturulması hedefleniyor. Yüksek Teknoloji Platformlarına yönelik açılan bu çağrı kapsamındaki destekler; ülkenin 2053 net sıfır emisyon hedefi doğrultusunda iklim değişikliği ile mücadele ve uyum ile Avrupa Yeşil Mutabakatı'na uyuma yönelik öncelikli Ar-Ge ve yenilik konularına yönlendiriliyor. Araştırma üniversiteleri, 6550 sayılı Kanun kapsamında yeterlik almış altyapıları ve TÜBİTAK'a bağlı Merkez ve Enstitüler, kuracakları yüksek teknoloji platformları ile çağrıya başvurabilecekler. Çevrimiçi başvurunun ve e-imza sürecinin tamamlanması için son tarih 17 Mayıs 2024 saat 23:59 olacak. Araştırma üniversiteleri, 6550 sayılı Kanun kapsamında yeterlik almış altyapıları ve TÜBİTAK'a bağlı Merkez ve Enstitüler, kuracakları yüksek teknoloji platformları ile çağrıya başvurabilecekler. Sunulacak araştırma programlarında; yüksek teknoloji platformunun, yönetici kuruluş dışında en az iki Ar-Ge/Tasarım merkezi ve en az iki araştırma altyapısı veya Kamu Ar-Ge biriminden oluşması zorunlu olacak. Çağrı kapsamında oluşturulacak araştırma programları tek fazlı olarak desteklenecek. Desteklenecek araştırma programlarına 150 milyon TL'ye kadar destek verilebilecek. Araştırma programı süresi en fazla 48 ay olabilecek.
"SPOR ARAŞTIRMALARI" ÖZEL ÇAĞRISI
Gençlik ve Spor Bakanlığı ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı arasında imzalanan iş birliği protokolü çerçevesinde "1001-Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programı" kapsamında "Spor Araştırmaları" çağrısı açıldı. Bu çağrı ile sporun dinamik ve yüksek rekabetçi dünyasındaki güncel endüstri gelişimlerini ve çok disiplinli araştırmaları uygulamalara entegre etmek, spor bilimi ve yönetiminin hızla dönüşen dünyasında gerek sportif katılım gerekse sportif performansla alakalı, toplumsal ve etik konulara değinmek, böylece ülkenin spor kültürünün güçlendirilmesi ve lider olarak geleceğe taşınması hedeflendi. Çağrı ile odaklanacak konular, sporcu ve elit sporcu yetiştirme modelleri, nitelikli antrenör yetiştirme, etkin tesis yönetimi, dünyada olimpik yapılanma modelleri, yönetim ve performans sistemleri, bir yaşam biçimi olarak spor olarak belirlendi. Çağrı kapsamında sunulan proje önerileri kapsamında ise spor yapmaya teşvik edici park tasarım ve peyzajını şekillendiren küresel trendler, veri analitiğinin ve yapay zekânın sporcu performans optimizasyonunda kullanımı, fiziksel uygunluk ve yetenek seçimi çalışmalarının olimpik havuz çeşitliliğine etkisi, genetik geliştirmelerin sportif performansa getirdiği etik sorunlar, psikoloji, beslenme ve endüstri trendlerinin bir araya geldiği disiplinler arası çalışmalar, ilerici sportif uygulamaları içeren tesis otomasyon teknolojileri, çevreci ve enerji verimliliği yüksek iklimlendirme sistemleri, uluslararası en iyi uygulamaların yerel bağlama uygulanabilirliklerinin değerlendirilmesi, sporun dönüştürücü gücünün toplumsal etkileri, spor ekonomisi, spor iletişimi, E-spor vb çalışma alanları olarak belirlendi. Birinci aşama başvuruları Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından çağrı kapsam, amaç ve hedeflerine uygunluk değerlendirmesine tabi tutulacak. Uygun olmayan proje önerileri elenecek ve ikinci aşamaya geçemeyecek.
DESTEK ÜST LİMİTİ 1.5 MİLYON LİRA
Proje süresi azami 24 ay, destek üst limiti 1.5 milyon olacak. Bu çağrı kapsamında desteklenecek projelerde Proje Teşvik İkramiyesi (PTİ) ve kurum hissesi ödeneği bulunacak. Çağrı kapsamında sunulan projeler, TÜBİTAK Araştırma Destek Programları Başkanlığı (ARDEB) tarafından yürütülen destek programları için uygulanan projelerde görev alabilme limitinin dışında tutulacak ve en fazla bir projede proje yürütücüsü ve iki projede araştırmacı olarak görev alınabilecek. Çağrı kapsamında ayrıca, toplamda en fazla üç projede danışman olarak görev alınabilecek. Başvuru sisteminin 9 Mart'ta açıldığı bu çağrıda birinci aşama çevrimiçi başvurunun tamamlanması için son tarih 24 Nisan, ikinci aşama çevrimiçi başvurunun tamamlanması için son tarih 2 Eylül (saat 23.59) olacak.
Yeni çağrılar planlanıyor
Dünya Bankası Türkiye Yeşil Sanayi Projesi kapsamında 2023'te açılan 1832 –Sanayide Yeşil Dönüşüm ve 1833-SAYEM Yeşil Dönüş çağrılarının 2024 yılı taslak çağrı takvimi de belli oldu. Buna göre 2024 yılında iki adet 1833-SAYEM Yeşil Dönüşüm çağrısı, üç adet 1832 –Sanayide Yeşil Dönüşüm çağrısı açılması planlanıyor. İlk çağrısı açılan 1833-SAYEM Yeşil Dönüşüm çağrısının ikincisi 1 Ağustos'ta açılıp, 30 Eylül 2024'te başvuruya kapanacak. 1832 Sanayide Yeşil Dönüşüm çağrıları takvimi ise "1 Nisan-30 Nisan, 1 Ağustos-31 Ağustos, 1 Aralık-31 Aralık" şeklinde olacak.
Bu arada Dünya Bankası desteğiyle Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nın koordinasyonunda TÜBİTAK ve KOSGEB tarafından yürütülen Türkiye Yeşil Sanayi Projesi çerçevesinde KOBİ'lerin Yeşil Dönüşüm mevzuatlarına uyum kapsamında gereklilikleri karşılamak üzere alacağı teknik yardım hizmetleri 1 Nisan 2024 tarihinde başvuruya açılacak 1831-Yeşil İnovasyon Teknoloji Mentörlük Çağrısı ile desteklenecek. Hatırlanacağı üzere 1831-Yeşil İnovasyon Teknoloji Mentörlük Çağrısında KOBİ'lere hizmet vermek isteyen çözüm ortağı kuruluşların niyet beyanları 8 Aralık 2023-12 Ocak 2024 tarihleri arasında alınmış ve 1831 çağrısı kapsamında çözüm ortağı olarak KOBİ'lere hizmet vermesi uygun bulunan kuruluşlar belirlenmişti.
Burs programları için başvurular alınıyor
TÜBİTAK Bilim İnsanı Destek Programları Başkanlığı (BİDEB), lisans, yüksek lisans ve doktora öğrencileri için burs programı çağrılarını açtı. Başvurular, 29 Mart 2024 günü saat 17.30'a kadar BİDEB Başvuru ve İzlime Sistemi üzerinden alınacak.
*2211-Yurt İçi Doktora Burs Programları: Bu kapsamda yurtiçi doktora programı yurtiçine yönelik "genel, sosyal bilimlere geçiş, öncelikli alanlar ve doğrudan" olmak üzere dört burs programından oluşuyor. Program çerçevesinde tam burs miktarı aylık 20 bin lira, kısmi burs miktarı aylık 5 bin 500 olacak. 2211 kapsamında desteklenen bursiyerler, TÜBİTAK destekli bir projede görev alıp BİDEB 2250-Lisansüstü Bursları Performans Programı'ndan yararlanarak 7 bin 250 lira/ay ek burs alabilecekler.
*2210-Yurt İçi Yüksek Lisans Programları: Beş burs programından oluşan 2210 Programı'nda, aylık tam burs miktarı 10 bin ile 11 bin 500 lira, kısmi burs miktarı aylık 3 bin lira ile 4 bin lira arasında değişecek. 2210 kapsamında desteklenen bursiyerler, TÜBİTAK ARDEB veya TEYDEB projelerinde de görev almaları halinde bursları 13 bin 500 lira/ay tam burs, 4 bin lira/ay kısmi burs olacak şekilde 2210 Programından ödenecek.
*2205-Lisans Burs Programları: 2205 Programı kapsamında ise burs miktarı aylık 4 bin lira ile 13 bin lira arasında değişiyor. Altın, Gümüş ve Bronz madalyalarda ise ödüller 4 bin 500 liradan başlıyor.
TENMAK 100 milyon lira bütçeli "CERN Projeleri" çağrısı açtı
Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu (TENMAK), TENMAK CERN Projeleri Destek Programı kapsamında 2024 yılı çağrısını açtı. Bütçenin 100 milyon lira olarak belirlediği çağrı kapsamında başvurular TENDES sisteminde https://tendes.tenmak.gov.tr/#/ adresinden 31 Mart 2024 günü saat 23.59'a tarihine kadar yapılabilecek. Edinilen bilgiye göre TENMAK CERN Projeleri Destek Programı 2024 yılı çağrısıyla Türkiye'den CERN faaliyetlerine katılan araştırmacıların, CERN'de gerçekleştirecekleri çalışmaları projeler çerçevesinde destekleniyor. Çağrı kapsamında kamu kurum/kuruluşları ile Yükseköğretim Kurulu'na bağlı üniversiteler yürütücü kuruluş olabiliyor. Sunulan projeler ile Türkiye'den CERN çalışmalarına katılan araştırmacıların CERN'e gerçekleştirdikleri seyahatlere ilişkin giderlerin projeler çerçevesinde Kurum tarafından desteklenmesi talep ediliyor.
Mevcut çağrı kapsamında, proje bütçeleri CERN'e yapılacak seyahat giderlerini kapsıyor. Sunulan bütçeler, proje ekibinin büyüklüğüne ve proje süresine göre değişiklik gösterebiliyor. Bu süre genellikle 2-3 yıl oluyor. Ayrıca, araştırmacılara sağlanan gündeliklerin döviz kuru üzerinden hesaplanması da bütçeyi etkileyen diğer bir unsur.
CERN (Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi)"insan bilgisinin sınırlarını ilerletmek için araştırmacılara benzersiz bir dizi parçacık hızlandırıcı olanakları sağlayan ve uluslararası işbirliğinin en önemli örneği haline gelen" bir araştırma merkezi. Türkiye'nin CERN ile ilişkisi 1961 yılında ve ilk defa Türkiye'ye tanınan gözlemci statüsü ile başlamış olup, Türkiye 2015'te CERN'de Ortak Üyelik Statasü'nü hâiz oldu. Başlangıçta bireysel çabalarla başlatılan bilimsel çalışmalar daha sonra Kurumlar tarafından sağlanan mali destekler ile kurumsal bir duruma geldi.
Öte yandan TENMAK, CERN ile ilgili Türkiye'de yürütülen faaliyetleri koordine etmek, bilimsel faaliyetlere katılmak, Türkiye'de yürütülen çalışmalara mali destek sağlamak ve CERN çalışmalarında ülkeyi temsil etmek üzere görevlendirildi.
Bu arada TENMAK, Ar-Ge Teşvikleri kapsamında açtığı Enerjide Dijitalleşme çağrısında başvuru süresini 5 Nisan 2024'e, elektronik başvuru çıktısının gönderilmesi süresini 16 Nisan 2024'e uzattı. Daha önce PARA Dergisi'nde detaylarını haberleştirdiğimiz enerjide dijitalleşme çağrısı bütçesi de 100 milyon lira.
TENMAK, yeni çağrılara çıkmaya hazırlanıyor
Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu (TENMAK), bu yıl yeni çağrılara çıkmaya hazırlanıyor. Edinilen bilgiye göre; kritik minarellerin (lityum, NTE, vanadyum, kobalt, nikel, fosfat, titanyum, galyum, platin) işlenmesi, rafine edilmesi veya geri dönüşümünü amaçlayan "Araştırma Geliştirme Projeleri Destek Programı Kritik Mineraller Çağrısı" bu yıl açılacak. Bu çağrı çerçevesinde sunulacak her bir proje için TENMAK tarafından sağlanan toplam destek üst limiti; yıllık bütçe sınırlaması olmaksızın, PTİ ve Kurum Hissesi dahil beş milyon Türk Lirası olarak planlanıyor. Ayrıca; "Güneş Enerji Santralleri ve Rüzgar Enerji Santrallerinde Güç Elektroniği Teknolojileri Çağrısı" ve "Yerli Elektrolizörün ve Yakıt Hücresinin Üretiminde Kullanılacak Aksamın Yerlileştirilmesi ve Geliştirilmesi Çağrısı" olmak üzere 2024 yılında iki çağrı planlanıyor.
Bu arada TENMAK, Ar-Ge Teşvikleri kapsamında açtığı Enerjide Dijitalleşme çağrısında başvuru süresini 5 Nisan 2024'e, elektronik başvuru çıktısının gönderilmesi süresini ise 16 Nisan 2024'e uzattı. Daha önce PARA Dergisi'nde detaylarını haberleştirdiğimiz enerjide dijitalleşme çağrısının toplam bütçesi de 100 milyon lira. Bu çağrı kapsamında, yeşil enerji geçişi için yapay zekâ, makine öğrenmesi, dijital ikiz, siber güvenlik, blokzincir, büyük veri, bulut bilişim, akıllı şebeke/sarj, IoT ve AR/VR konularında kamu, üniversite ve sanayi kurumlarını bir araya getirerek ülkemizin ihtiyaç duyduğu ticarileştirilebilir teknolojilerin geliştirilmesi amaçlanıyor. Bu çağrıda Yenilenebilir enerji santrallerinde dijital teknolojiler ve enerji üretim, iletim ve/veya dağıtım aşamalarında dijital teknolojiler ana konular öncelikli olarak hedefleniyor. Başvuru yapılan proje başına bütçe üst limiti bulunmuyor.
