AYŞEGÜL KÜÇÜKKURT ZOR, ÜRÜN DİRİER, İREM GÜL/ Turkuvaz Medya, geçen hafta çok önemli bir zirveye ev sahipliği yaptı. Turkuvaz Medya'nın ev sahipliğinde ve T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın himayesinde gerçekleşen İstanbul Doğal Kaynaklar Zirvesi'ne (INRES)14 ülkeden bakan ve bakan yardımcıları, enerji sektörünün büyük kurum ve kuruluşları katıldı. Zirvede Başkan Recep Tayyip Erdoğan ve T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar önemli mesajlar verdi. Zirvede birbirinden değerli konuklar çok özel sunumlar yaptı. Bu panellerle ilgili haberlerimize gelecek sayıda detaylı bir şekilde yer vereceğiz.
Başkan Erdoğan, Turkuvaz Medya Grubu'nun ev sahipliğinde İstanbul Lütfi Kırdar Kongre ve Sergi Sarayı'nda düzenlenen İstanbul Doğal Kaynaklar Zirvesi'nde konuştu. Programın gerçekleştirilmesinde emeği geçen Turkuvaz Medya Grubu'na teşekkür eden Erdoğan, Türkiye'nin enerji denkleminde stratejik bir konumda olduğunu belirterek, "Türkiye'yi bu alanda küresel bir aktör haline getireceğiz" dedi. Akkuyu'dan ilk elektriğin yıl sonunda verileceğini söyleyen Erdoğan, "2028'de Akkuyu Nükleer Güç Santrali'nin tam kapasite çalışmasını öngörüyoruz." dedi.
"ŞEYTANIN BACAĞINI KIRDIK"
Konuşmasının başında Turkuvaz Medya'ya teşekkür eden Erdoğan şunları söyledi: "Programın gerçekleştirilmesinde emeği geçen bakanlığımıza ve Turkuvaz Medya Grubu'na teşekkür ediyorum. Geçiş güzergahı olarak arz ve tedarik güvenliğine önemli katkılar yapan bir ülkeyiz. Türkiye'nin enerji güvenliği tüm dünyayı yakından ilgilendiren bir meseledir. Enerji politikalarımız hep bu açıdan yaklaştık. Türkiye'yi küresel enerjinin güvenli limanı haline getirmek için son dönemde çok önemli atılımlar yaptık. Milli Enerji ve Maden Politikalarımızın hedefi bellidir. Enerji ve madencilikte dışa bağımlılığı azaltmak, Karadeniz ve Gabar'daki doğal gaz ve petrol keşifleri ile bu alanda şeytanın bacağını kırdık. Türkiye enerji denkleminde stratejik yerde... Şimdi bu başarıları yeni bir aşamaya taşıdık. Türkiye'yi bu alanda küresel bir aktör haline getireceğiz. Gabar'da günlük üretim 81 bin varili geçti. Mevcut keşif alanlarında saha geliştirme alanlarındaki faaliyetlerimize 3 binden fazla personel ile devam ediyoruz. 540 bin km uzunluğunda yeni yollar inşa edildi. Saha genişletme faaliyetlerimizi 3 binden fazla personelle devam ettiriyoruz. 100 bin varil petrol üretimine kısa sürede ulaşacağız. Türkiye geneli petrol üretimimiz 135 bin varili aşarak yeni bir rekor kırdı."
"ENERJİDE HEDEFİMİZE KOŞARAK İLERLEYECEĞİZ"
"Cumhur ittifakı olarak terörsüz Türkiye çalışmalarında arzu edilen netice ile bambaşka bir hikaye yazacağız" diyen Erdoğan, şunları söyledi:
"Terör gölgesinin bölgemizin üzerinden kalkması ile enerjide de hedeflerimize ilerleyeceğiz. Yurt dışındaki petrol sahalarımızda da 40 bin varillik üretimimizi sürdürüyoruz. 12 kuyuda 9.5 milyon metreküp gaz üretiyoruz. 2026'da faz 1 ve faz 2 toplamında 20 milyon metreküp üretim hedefliyoruz. 2028'de Sakarya'da 40 milyon metreküpü hedefliyoruz. Bu hedefe ulaşınca konutların gaz ihtiyacının tamamını kendi kaynaklarımızla karşılıyor olacağız. Enerjide de hedeflerimize koşarak ilerleyeceğiz. Yurt dışındaki petrol sahalarımızda da yaklaşık 40 bin varillik üretimimizi sürdürüyoruz. Ülkemizdeki 4 milyonu aşkın hanenin doğal gaz ihtiyacı buradan sağlanıyor. Oruç Reis 3 boyutlu sismik arama faaliyetlerini sürdürüyor. 4 bin 110 metrekarelik alanın yüzde 90'ı taranmış durumda. Oruç Reis çalışmalarını bu ay içinde tamamlayacak. Bu çalışmalar olumlu neticelenirse, sondaj çalışmalarına geçeceğiz. Somali ile imzaladığımız anlaşmalar kapsamında bu ülkede çalışmalar yapılacak. Bu çalışmalar keşifle sonuçlanırsa, iki ülke arasındaki stratejik iş birliği farklı bir boyut kazanacak. Dışa bağımlılığımız azalacak ve yeni iş imkanları ortaya çıkacaktır. Somalili kardeşlerimiz de bu süreçten çok ciddi faydalar elde edecek. Teknoloji transferi, istihdam anlamına gelen bu süreç, Somali'nin ekonomik kalkınmasını daha da hızlandıracak."
Türkmenistan doğal gazında ilk akışın İran üzerinden 1 Mart itibarıyla başladığını söyleyen Erdoğan, "250 milyon metreküpün üzerinde gaz temin ediliyor. 1,3 milyar metreküp doğal gazın akışını sağlamış olacağız. İlk planımız anlaşmayı 5 yıl daha uzatmak" dedi. İngiltere ve Fransa merkezli 2 büyük petrol şirketi ile sıvılaştırılmış doğal gaz tedarikine yönelik anlaşmalarını tamamladıklarını belirten Erdoğan, "Avrupa ülkelerinin enerji krizini hafifletmek adına pek çok girişimde bulunduk. Türkmenistan doğal gazında ilk akışı 1 Mart'ta İran üzerinden başlattık. 1,3 milyar metreküp doğal gaz akışını yıl sonuna kadar sağlamış olacağız. Hedefimiz anlaşmayı 5 yıl daha uzatıp bu gazı ülkemize getirmektir. Yenilenebilir enerjideki çalışmalarımız da devam ediyor. Tüm konutların enerji ihtiyacını rüzgar ve güneşten sağlayacak seviyeye geldik. Bu gücümüzü 120 bin megavata çıkarmayı hedefliyoruz. Yenilenebilir enerjide izin ve onay süreçlerini daha da kısaltacağız. Yeşil iletim altyapısını oluşturacağız" dedi.
"CUMHURİYET TARİHİMİZİN EN BÜYÜK ENERJİ PROJESİ"
Türkiye'nin önemli yatırımlarından biri olan Akkuyu Nükleer Güç Santrali ile ilgili de müjdeler veren Erdoğan, şunları söyledi: "Cumhuriyet tarihimizin en büyük enerji projesi olan Akkuyu'nun ilk reaktörünün inşası yakın zamanda tamamlanıyor. Bu yıl sonunda deneme üretimine başlayıp Akkuyu'dan ilk elektriği vereceğiz. 2028'de Akkuyu Nükleer Güç Santrali'nin tam kapasite çalışmasını öngörüyoruz.Tüm bu yatırımlar vatandaşımızın hayatına da doğrudan dokunmaktadır. "Sadece son 3 yılda, elektrik ve doğal gazda milletimize 983 milyar lira destek verdik."
Türkiye'nin maden alanında da dünyada yedinci sırada yer aldığını söyleyen Erdoğan, "Maden sektöründeki ülkemizin büyüklüğü 2023 yılı 270 milyar dolara ulaştı. Bor satışında yeni bir rekora imzayı attık. Nadir toprak elementlerinde de önemli bir yere sahibiz. Dünyadaki ikinci nadir element rezervi 690 bin tonla Eskişehir'de bulunuyor. Bu elementleri üretebilen 5 ülkeden biri yapacağız ülkemizi. Avrupa'nın enerji krizlerinde Türkiye'nin güvenli liman olarak öne çıkması asla tesadüf değil. Biz 2002'den bu yana hazırlığımızı yaptık. Enerji alanında Türkiye'yi çok farklı bir lige yükselttik, şimdi zirveye çıkıp adımızı eni iyiler arasına yazdırmak istiyoruz. Başarılarımızın azimle geleceğine yürüyoruz" dedi.
"SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMANIN İTİCİ GÜCÜ"
Zirvenin açılışında konuşan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar ise, "Enerjide tam bağımsızlık hedefine kararlılıkla ilerliyoruz. Yenilenebilir enerji potansiyelini en üst düzeyde kullanmayı ve oyun değiştirici hamleleri sahada uygulamaya koyuyoruz" dedi. Petrol, doğal gaz ve maden kaynaklarının geliştirilmesinin, sürdürülebilir kalkınmanın ve ekonomik büyümenin en önemli itici gücü olduğunu belirten Bayraktar, "Son 23 yılda ortaya koyduğunuz güçlü irade ve vizyon ile her alanda başlattığımız atılım hamleleri, ülkemizin adeta kaderini değiştirdi, değiştirmeye de devam ediyor. 2017'de hayata geçirdiğimiz Milli Enerji ve Maden Politikası ile başta petrol ve doğal gaz olmak üzere, yer altı zenginliklerimizi ekonomimize kazandırmak adına çok önemli projeleri hayata geçirmeye başladık" açıklamasında bulundu.
SAKARYA'DA BİRİNCİ FAZ TAMAM
Petrol ve doğal gazı Türkiye'nin kendi milli imkan ve kabiliyetleri, gemileri, ekipmanları, yetişmiş insan kaynağıyla arayıp varsa bulup üretmek için yola çıktığını belirten Bakan Bayraktar, "Sektörümüz için kısa sayılabilecek bir süre içinde, bu konuda netice almaya başladık. 2020'de Karadeniz'de Cumhuriyet tarihinin en büyük doğal gaz keşfini gerçekleştirdik. Bu aynı zamanda 2020 yılında dünyada offshore'da yapılan en büyük gaz keşfi oldu. Doğal gazı rekor bir zamanda, üç yıldan kısa bir sürede denizin altından 170 kilometre mesafedeki karaya Filyos'a getirdik. Ülkemizin enerji bağımsızlığı yolunda tarihi bir adım olan Karadeniz gazını, zatı alinizin katıldığı bir törenle Nisan 2023'te devreye aldık.
Bugün, Sakarya Gaz Sahası'nda projenin 1'inci fazını tamamlamış durumdayız.
Üretimimizi hızlı bir şekilde arttırmak 2026 yılında projenin 2'nci fazı ile üretimi iki katına, inşallah 2028 yılında 3'ncü faz ile de mevcut üretimi 4 katına çıkarmak için gece gündüz çalışıyoruz" diye konuştu.
"YENİ GABARLAR İÇİN ÇALIŞIYORUZ"
Milli Enerji ve Maden Politikası hedefi doğrultusunda gidilmedik, aranmadık hiçbir yer kalmamasını hedeflediklerini hatırlatan Bayraktar, "Bu strateji doğrultusunda Bir dönem adı terörle anılan Gabar'da 2021 yılında Türkiye'nin en büyük petrol keşfine imza attık. Bugün Gabar; ülkemizin petrolde adeta üretim ve istihdam üssü haline geldi. Özellikle bölgedeki gençlerimize yepyeni bir iş imkanı getiren Gabar Petrolü ile Şırnak, artık göç veren değil göç alan bir cazibe merkezine dönüşüyor. Terörsüz Türkiye idealimiz Gabar'da çok daha büyük bir anlam buluyor. Üretimimizi her geçen gün arttırıyor, yeni Gabarlar yeni keşifler için de 7/24 esaslı olarak çalışmaya devam ediyoruz. Ayrıca sadece "Mavi Vatan'da", sadece kara alanlarımızda değil farklı coğrafyalarda, farklı kıtalarda da iş birlikleri geliştiriyoruz. Azerbaycan'da, Irak'ta, Rusya'da mevcut ortak olduğumuz projelerin yanında yeni projelerle yeni ortaklıklara hazırlanıyoruz. Libya'da, Irak'ta, Pakistan'da, Hazar bölgesinde aktif bir enerji diplomasisi yürütüyoruz Her zaman ifade ettiğiniz gibi Türkiye olarak kazan kazan anlayışı ile hem ülkemize hem de iş birliği içinde olduğumuz ortaklarımıza ve o ülkelerin ekonomilerine katkı yapmaya devam ediyoruz" açıklamasında bulundu.
BAKANLAR OTURUMUNDA İŞBİRLİĞİ DAVETİ
Zirvede ikinci oturum, "Enerji Dönüşümünde Madencilik: Kaynak Güvenliği Konusunda Bakanlar Diyaloğu" başlığıyla başladı. Türkiye Cumhuriyeti Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar'ın moderatörlüğünde gerçekleşen oturumda Libya Sanayi ve Madenler Bakanı Ahmed Ebu Heisa, Nijer Maden Bakanı Ousmane Abarchi, Somali Federal Cumhuriyeti Petrol ve Maden Kaynakları Bakanı Dahir Shire Muhammed, Suudi Arabistan Krallığı Sanayi ve Maden Kaynakları Bakanlığı Bakan Yardımcısı Halid El Mudaifer, Macaristan Dışişleri ve Ticaret Bakan Yardımcısı Boglárka Illés yer aldı.
Nijer Maden Bakanı Ousmane Abarchi ise, Nijer'in 2024 yılında dünyada en büyük ekonomik büyümeyi gerçekleştiren ülkelerden biri olduğunu ifade etti. Birtakım olumsuzluklardan dolayı büyüme oranlarının yüzde 12 olarak beklenirken yüzde 10.3 ile sınırlı kaldığını dile getiren Abarchi, bu büyümenin madencilik ve petrol sektörü sayesinde yüksek olduğunu ekledi. Hedefleri hakkında açıklamalar yapan Abarchi, "Hedeflerimiz arasında madencilik ve petrol sektörümüzün Nijer halkının çıkarı için kullanmak var. Ortaklıklarımızı çeşitlendiriyoruz. Kendi doğal kaynaklarımızı kendi sosyal büyümemiz için kullanmak istiyoruz" diye konuştu.
Somali Federal Cumhuriyeti Petrol ve Maden Kaynakları Bakanı Dahir Shire Mohamed de, sürdürülebilir enerjinin geleceğine yönelik çalışmalarını yaptıklarını söyledi. Mohamed, madencilikte Somali'nin çok zengin kaynakları olduğunu vurgulayarak, geliştirme potansiyelinin yüksek olduğunu aktardı. Somali'nin şuan doğal kaynakları arama çalışmalarını başlattığının altını çizen Mohamed, Somali'nin çok stratejik bir konumu olduğuna ve maden kaynaklarının zengin olduğuna dikkat çekti.
Suudi Arabistan Yatırım Bakanı Khalid A. Al-Falih da yaptığı konuşmada, "Madencilikte tek bir ülkede yapılması çok risklidir. Sıfırdan bir üretime geçiş 10-20 yıl arasında süreç gerektiriyor. Suudi Arabistan'da tedariki artırmak için madencilikte büyük bir dönüşüm gerekiyor. Günümüzde bakırın değeri ve 3-4 lityum madenlerinin değeri yüzde 50 arasında arttı. Bakır demirin önüne geçti. Bu dönüşüm sayesinde madenlerde yeni bir çağ başladı" dedi.
Macaristan Dışişleri ve Ticaret Bakan Yardımcısı Boglarke Illes de yaptığı konuşmada, "Avrupa'da enerji güvenliği epeyce kırılgan olduğunu gördük. Biz coğrafi konumumuza güveniyoruz. İstikrarlı ve ucuz enerjiyi tedarik etmekle yükümlüyüz. Ayrıca nükleer enerjiye sahip bir ülkeyiz. Macaristan sınırları içerisinde tetkik maden arama çalışmaları yapılacak. Ülkemizdeki enerji arzı çok önemli. Göreve gelirken 1 milyon istihdam yaratacağız dedik. Buna çok inanmadılar ama biz bunu başarmayı sürdüreceğiz. Dünyada batarya üreten şirketlere ihtiyacımız var" dedi.
ZİRVEYE GÜÇLÜ SPONSOR DESTEĞİ
İstanbul Doğal Kaynaklar Zirvesi'nin Platin Sponsorları, Borsa İstanbul, Halkbank, Socar, Turkish Airlines, Türk Altın, Türk Telekom, Türkiye Sigorta, Vakıfbank ve Ziraat Bankası oldu. Altın Sponsorlar arasında Astor Enerji, Best Enerji, Cengiz Holding, Demirören, GO Enerji, Kalyon İnşaat, SLB One Subsea, Subseaa 7, TÜMAD ve Tüprag yer aldı. Zirvenin Gümüş Sponsorları ise Çimtaş, Çelikler Holding, Ege Gaz, GOE Global Offshore Engineering, IC İçtaş Enerji, Kömür İşletmeleri A.Ş., Limak, Papara ve Petrotek Global oldu.
Bulgaristan ile yeni işbirliği
Bakan Bayraktar, oturum öncesi yaptığı paylaşımda, "İstanbul Doğal Kaynaklar Zirvesi marjında, Bulgaristan Enerji Bakanı Sayın Zhecho Stankov ile enerji alanındaki iş birliğimizi güçlendirmeye yönelik kapsamlı bir görüşme gerçekleştirdik. Görüşmemiz neticesinde iki ülke arasında elektrik iletim kapasitesinin artırılması ve enerji verimliliğinin geliştirilmesi noktasında anlaşmaya vardık. Yenilenebilir enerji, hidrojen ile karbon yakalama gibi alanlarda bilgi, deneyim ve teknoloji paylaşımını kapsayan "Elektrik ve Enerji Verimliliği Alanlarında Mutabakat Zaptı"nı imza altına aldık. Bulgaristan ile enerji arz güvenliğine katkı sunan karşılıklı faydaya dayalı yapıcı iş birliğimizi daha da ileri taşıyacak bu anlaşmanın hayırlı olmasını diliyorum." ifadelerini kullandı.
"Oyun değiştirici hamleler yapıyoruz"
Güneş ve rüzgarda dünyada 11. sırada olan Türkiye'yi 2035'te 120 bin megavat kapasitesine ulaştırmayı, deniz üstü offshore rüzgarı hayata geçirmeyi hedeflediklerini belirten Bayraktar, "Petrol ve gaz üretimi ile başta Diyarbakır ve Trakya olmak üzere oyun değiştirici hamleleri hızlı bir şekilde sahada uygulamaya başlıyoruz. Nükleer enerji santrallerini devreye almış, güçlü iletim ve dağıtım altyapısına, komşularıyla yüksek enterkonneksiyon kapasitesine sahip İstanbul Finans Merkezi'nde elektrik, doğalgaz ve emtia ticaretinin yapıldığı ticaret borsası ile enerjide merkez ülke olan bir Türkiye hedefliyoruz" dedi.
"ENERJİDE YAPILACAK ÇOK İŞ VAR"
Zirvenin öğleden sonraki oturumunda konuk bakanlar söz aldı. Irak Başbakan Yardımcısı ve Petrol Bakanı Hayan Abdül Ghani Alsawad yaptığı konuşmada, "Günde 6 milyon varil petrol üretim hedefimiz var. Bu arada birçok santralimizi Paris sözleşmesi uyarınca gaz santraline dönüştürdük, dönüştürüyoruz. Karbon salınımını azaltma yönünde adımlar atıyoruz. Önümüzdeki yıl emisyon oranı yüzde 23 azaltılacak ki bu oran Paris sözleşmesinin öngördüğünden 10 kat daha fazla" dedi.
Azerbaycan Enerji Bakanı Perviz Şahbazov ise, "İnsanlığın gelecekte daha çok elektriğe ihtiyacı olacak. Dünya enerji piyasasındaki gerçekler gözardı edilemez. Talep her geçen gün daha da çok artmakta. Bu anlamda, enerji çeşitlendirmesine katkıda bulunacak konu ve projeler gündeminizde öncelikler arasında. Tabi ki enerjinin uygun fiyata ve çevreye duyarlı bir şekilde üretilmesi de önemsediğimiz konulardan" diye konuştu.
Son günlerde gündemin Portekiz ve İspanya'daki elektrik kesintileri olduğunu belirten Bulgaristan Enerji Bakanı Zhecho Stankov, "Son günlerde hepimizin gündemi İspanya ve Portekiz'de yaşanan elektrik kesintileri. Böyle bir felaket kimin başına gelirse gelsin birbirimize yardım ederek olası felaketlerin engelleyebilecek politikalar geliştirmeliyiz. Ve bu anlamda kapasitemizi, işbirliklerimizi geliştirmeliyiz. Bulgaristan olarak ortaklıklara açığız. Biz balkanlarda enerji mixinde denge kurma konusunda lideriz diyebilirim" dedi.
Moldova Enerji Bakanı Dorin Junghietu ise, enerji alanında sorunlar yaşadıklarını belirterek, "Enerji anlamında Moldova son yıllarda oldukça zorluklar yaşadı ve yurtdışından ortaklarımız ile bu sorunları aştık. Ciddi kararlar alarak enerji direncimizi artırdık. Bizim altyapımız çok eski. Ama bu yıl 400 kilovatlık yeni bir güç hattını tamamlamak üzereyiz. Elektrikte istikrar daha iyi sağlanabilecek böylece bu projeyle. Biz gazı ve petrolü ithal ediyoruz, dışa bağımlıyız ama kendimiz yenilebilir enerji kaynakları üzerine odaklandık. Tüketiminizin yüzde 34'ünü artık yenilenebilir kaynaklardan sağlayabiliyoruz" diye konuştu.
Romanya Enerji Bakanı Sebastian Ioan Burduja ise yaptığı konuşmada, "Herkes enerji istikrarından ve enerji güvenliğinden bahsediyor. İstikrardan bahsediyorsak nükleer enerjiyi görmezden gelemeyiz. Yeni bir teknoloji ile bu temiz enerjiyi şu an deneyimliyoruz. Günümüzde düğmeye bastığınızda ışıklar yanmak zorunda. Ama unutmayalım ki bu enerjinin temiz kaynaklardan olması da çok önemli bir konu" dedi.
14 yıl süren zor bir savaştan çıktıklarını belirten Suriye Enerji Bakanı Muhammed El Beşir, "Ülkenin bütün altyapısı tahrip oldu. Biz yıllarca her gün elektrik krizi yaşadık. Günde sadece 1 saat elektrik alabilir durumdaydık. Şu anda günde 5 saate çıkmış durumdayız. Yatırım yapmak için en uygun dönem ve en uygun ülke. Çünkü Suriye'de çok şeye ihtiyaç var ve kaynaklar şu an tam olarak kullanılamıyor. Enerji alanında yatırım yapmak isteyenleri dört gözle bekliyoruz" diye konuştu.
Libya Petrol ve Gaz Bakanı Khalifa Rajab Abdulsadek, "Fosil yakıtların önümüzdeki yıllar içinde önemini koruyacağı muhakkak. Ama yapay zeka çalışmalarından dolayı artık daha çok enerjiye ihtiyacımız var. Haliyle sadece petrol ve gaza değil bütün enerji kaynaklarına ihtiyacımız var. Biz Libya olarak enerji stratejimizi bu çeşitlilik gerekliliği üzerine kurmaktayız. 2030'da yenilenebilir enerji oranımızı yüzde 30'a çıkarmayı hedefliyoruz. Ayrıca tabi ki gaz ihracat kapasitemizi de artırma hedefimiz var" şeklinde konuştu.
