GÜZİDE YÜLEK/ Yaz mevsimi bitti. Ancak havalar artık sonbaharda da oldukça sıcak geçiyor. Yazın en çok tüketilen ürünlerin başında kuşkusuz dondurma geliyor. Havaların ısınmaya başlamasından bu yana sosyal medyada en çok gördüğümüz paylaşımlar, evde dondurma hazırlama üzerine kurgulu. Özellikle popüler influencer'ların evde dondurma yapmayı özendiren paylaşımları, pazara birkaç yıl önce giren bu segmenti bir anda odağa oturttu.
Katkı maddesiz, damak zevkine uygun ev yapımı dondurma trendi, yediden yetmişe herkesin gözde tatlısı-serinleticisi olan bu lezzeti hayatımızın merkezine taşıdı. Bunda sağlıklı yaşam trendlerinin son yıllarda yükselişinin ev tipi aletler pazarına itici güç olduğunu da göz ardı etmemek gerek. Kısacası artık sadece yaz aylarının serinleten keyfi değil, dört mevsim evde üretilebilen bir lezzet haline gelen dondurma, ebadını küçülterek evlere girdi ve büyük bir pazarın da kapılarını araladı.
NİŞ ALANDAN AKIMA DÖNÜŞTÜ
Henüz ülkemizde bir su ısıtıcı, kahve makinesi, tost makinesi gibi her eve giremeyen ve Türkiye'de henüz küçük bir segment olsa da ev tipi dondurma makinelerinin verileri ve tüketici ilgisi, önümüzdeki yıllarda bu pazarın daha da genişleyeceğinin sinyallerini veriyor. Özellikle sağlıklı beslenmeyi odağına alan bireyler, çocuklu aileler ve mutfakta yaratıcılığı sevenler için bu makineler çekici alternatif oluşturuyor.
Her ne kadar sosyal medyada iletişimi güçlü olan bir tek markayı daha sıkça görüyorsak da, online platformlarda geniş bir model ve fiyat yelpazesi yer alıyor. 1.750 TL ile 30.000 TL arasında değişen fiyatlarda ev tipi dondurma makinesi bulmak mümkün. Yani hem ulaşılabilir hem de fonksiyonel birçok alternatife rastlanabiliyor.
Shark Ninja'dan Kiwi'ye, Arete'den Cuisinart'a kadar bu segmentte birçok oyuncu var ve bunların sayısı daha da artacağa benziyor. Modeller, kompakt tasarımı ve kolay kullanımıyla öne çıkarken kimi tasarımların çoklu program seçenekleriyle sorbe, yoğurt ya da dondurma gibi farklı ürünleri tek cihazda yapabilmeye olanak tanıması seçimi en çok etkileyen özellikler arasında bulunuyor.
EĞLENCELİ VE KİŞİSELLEŞTİRİLEBİLİYOR
Peki bu makineler neden bu kadar öne çıktı? Bunun birkaç sebebi var: En başta sağlık geliyor. Marketlerde satılan dondurmaların içinde ne olduğunu bilmek her zaman kolay olmuyor, etiket okuma alışkanlığı hala birçok tüketicide bulunmuyor. Evde yapılan dondurmada ise kontrol tamamen bireyin kendisinde. Şeker miktarı, katkı maddesi, alerjenler tüm bunları kendi sağlık sorunlarına ya da damak tadına göre ayarlayabiliyor. Dahası bu makineler sayesinde çocuklarla birlikte mutfakta zaman geçirmek, çocuklu aileler için adeta bir terapi ve eğlenceye dönüşüyor. Çocukları, sağlıklı beslenme, kendi sağlıklı lezzetini hazırlama konusunda da erken yaşta eğitme, alışkanlık kazandırma konusunda da hayli etkili.
Mutfakta yaratıcılığı seven, yeni lezzetleri deneyimlemek isteyen kişilere tarif yaratma özgürlüğü de ev tipi dondurma makinesini cazip kılan diğer maddelerden. Kakao yerine keçiboynuzu, süt yerine badem sütü, şeker yerine hurma püresi ile bildiğimiz klasik dondurmanın kişiselleştirilmiş tatlıya dönüşümü tamamen hazırlayan kişiye bağlı.
KAPASİTELERİ DÜŞÜK
Hangi alanda olursa olsun her yeni trendde olduğu gibi ev tipi dondurma makinelerinin de bazı dezavantajlı ya da eksik olduğu noktalar var elbette. Bunun en başında kapasite geliyor. Bu makineler 1-2 litre arasında ürün hazırladıkları için kalabalık aileler için tek seferde fazla ürün çıkartmak mümkün olamayabiliyor. Ayrıca bazı modellerde haznenin önceden doldurulup hazırlanması gelebiliyor ki bu da ani bastıran tatlı-dondurma krizine uygun olmuyor.
İşin ekonomik boyutuna gelirsek burada da fiyat-performans dengesi en dikkatle değerlendirilmesi gereken konu olarak önem taşıyor. Bazı makinalar çok fonksiyonlu olsa da fiyatları benzer segmentteki mutfak cihazlarının çok daha üzerinde olabiliyor.
PAZARIN DAHA DA BÜYÜMESİ BEKLENİYOR
İşin içine teknolojinin girdiği her tüketim ürünü, ilk çıktığı modelin üzerine yeni özellikler eklemeye ve kendini geliştirmeye mecbur. Bu durum ev tipi dondurma makinelerinin geleceğini de belirleyecek gibi görünüyor. Mevcut modeller yakın bir gelecekte teknoloji ve inovasyonla şekillenerek pazarın geleceğini belirleyecek. Yapay zeka destekli karıştırma algoritmaları, farklı kıvamlar elde etmeyi sağlayan soğutma senkronizasyonları, mobil uygulama entegrasyonları, yeni modellerde denenmeye başlandı bile. Yabancı markaların üzerinde çalıştığı bu detaylar elbette ki Türkiye pazarına da yansıyacaktır.
Bunun yanı sıra tatlıya düşkün bir toplum olarak dondurmanın sadece yaz mevsimiyle sınırlı kalmadığı günümüzde, kış dondurması gibi yeni akımların oluşması, bu makinelerin dört mevsim kullanımını da teşvik edebilir. Farklı ve fonksiyonel içerikli dondurma tarifleri geliştikçe, cihazların bu ihtiyaçlara göre özelleştirilmesi de mümkün olabilir.
Önümüzdeki yıllarda yerli üreticilerin daha fazla bu alana yönelmesi, cihazların daha erişilebilir fiyatla satılması ve teknolojik fonksiyonların çeşitlenmesiyle birlikte ev tipi dondurma makineleri mutfaklardaki hakimiyetini daha da artırabilir ve küçük ev aletleri kategorisinde demirbaş ürünler arasına girebilir.
Satın alırken nelere dikkat edilmeli?
*Kapasite: Çoğunlukla 1-2 lt arasında. Ailedeki kişi sayısına ya da kullanıma göre kapasite seçilmeli.
*Soğutma: Kompresörlü modeller hazne doldurmaya gerek duymuyor, daha pratik ama fiyatı yüksek.
*Hazne tipi: Çift cidarlı haznelerin yalıtımı daha iyi.
*Program: Sorbe, yoğurt, dondurma, gelato, milkshake ve mix&in gibi farklı birçok versiyon bulunuyor mu?
Zamanlayıcı: Zaman ayarlı ya da otomatik kapanma özelliği bulunan modeller kullanım kolaylığı sunar.
Temizlik: Parçaların çıkarılıp kolayca yıkanılabilir olması, bulaşık makinesine uygun olması önemli.
Serhat ELİÇORA / Izaka Terrace Head Chef
"İkramları kişiselleştirmeye olanak tanıyor"
İçinde bulunduğumuz dönemde insanlar gastronomi konusunda artık daha bilinçli. Beslenme tercihleri değiştiği ve hazır gıdaya olan güven azaldığı için teklonojinin de gelişmesiyle birlikte yardımcı mutfak ekipmanlarıyla hem pratik hem de eğlenceli, tercihe göre sağlıklı yiyecekler yapılabiliyor.
Dondurma makineleri de bu ekipmanlardan biri. İster kendimiz ister ailemiz için evimizde dondurma yapmaya başladığımızda yapabileceklerimizin farkına varıyor ve bunları daha da geliştirmeye başlıyoruz. İnsanlar evlerinde bir şeyler üretebildiğini görüp mutlu olduğunda, bu onlar için en büyük motivasyon kaynağı oluyor ve yaratıcılıklarının sınırlarını zorluyorlar. Yaratıcılığımızı zorladığımızda klasik dondurma tariflerinden sıyrılarak kendi reçetelerimizi oluşturma imkanına sahip olabiliriz. Örneğin çok sevdiğimiz bir bitki çayını soğuk ferahlatıcı bir dondurma haline getirebiliriz. Alternatif bazlar kullanarak lezzetli vegan dondurmalar için Hindistan cevizi sütü, badem sütü veya kaju kreması deneyebiliriz. Yoğurt, avokado ve muz kullanarak sağlıklı dokunuşlar yapabiliriz. Bu seviyeyi biraz daha yukarı çıkarmak istersek, istediğimiz aromada bisküviler yapıp, dondurmalı sandviçlerimizi elde edebiliriz. Bu kadar çok seçenekle, evde dondurma yapmak sadece mutfak maceralarına değil, aynı zamanda ikramlarınızı kişiselleştirmemize de olanak tanır."
Selen AKBULUT / Üsküdar Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Gıda Teknolojisi Program Başkanı
"Evde dondurma yaparken hijyen koşulları çok önemli"
Günümüzde tüketicilerin paketli gıdalara yönelik en büyük çekincelerin başında maalesef farklı oranlarda özellikle kimyasal veya yarı kimyasal nitelikli katkı maddelerine maruz kalmak geliyor. Bu nedenle dondurma adı altında satılan, içeriğini tam olarak bilmediğimiz ürünler nedeniyle farklı oranlarda katkı maddelerine maruz kalabiliyoruz. Tabii burada güvenilir markaları ayırmak gerek. Evde üretilen dondurmalarda içerik konusunda bir çekince taşımadan üretim gerçekleştirebiliriz. Özellikle şeker içeriğini meyveden alan dondurma alternatifi ürünler yaz aylarında serinletici bir gıda alternatifi olabilir. Meyveler, özellikle vitamin ve antioksidan içeriklerinden dolayı sağlığa olumlu etkiler göstermektedir. Evde üretim yaparken muhakkak meyvelerin ve kullanılacaksa özellikle süt ürünlerinin tazeliğine dikkat etmeliyiz. Süt ürünlerinde son kullanma tarihi kontrolü, çiğ süt ya da yeteri kadar ısıl işlem gördüğünden emin olmadığımız süt ve süt ürünleri sağlığımızı tehlikeye atabilir. Özellikle meyve bazlı bir içerikle dondurma hazırlayacaksak gıda güvenliği açısından risk taşımadığından emin olmalı, etkin bir yıkama işlemi gerçekleştirmeliyiz. Çünkü taze meyve-sebze kaynakları üzerinde insan sağlığına zararlı mikroorganizmalar içerebilir. Bu durumda da istenmeyen gıda zehirlenmeleri gibi durumlar meydana gelebilir. Gıda güvenliği denildiğinde yine ilk akla gelmesi gereken çapraz kontaminasyon riskini de gözardı etmemek gerek. Özellikle gıda ile temas eden tüm yüzeylerin ve hazırlamada kullanılan alet ekipmanların temizliğine de özen göstermeliyiz.
Doğa Huriye ÖZKAYA / İçerik Üreticisi
"En çok yapılan hata sık karıştırma ve meyve su oranı"
İnstagramda @margauxthecook hesabıyla mutfakta farklı lezzetler üreten, menü danışmanlığı veren Doğa Huriye Özkaya, farklı dondurma makinelerini ve tarifleri deneyen isimlerden. "Ev tipi dondurma makineleri mutfakta yaratıcılığı teşvik ediyor. Üstelik atıksız yaşama da destek oluyor. Örneğin kalan birkaç parça kurabiye, evin bayıla bayıla yiyecbileceği bir dondurmaya dönüşebiliyor. Seyahatler benim yeni tarifler geliştirirken en çok ilham aldığım nokta. Ama sanırım ben en çok bademli dondurmamı seviyorum. Biraz daha semifreddo gibi krema, yağlı süt ve kavrulmuş bademle yapıyorum. Ben farklı dondurma makineleri kullandım, son dönem popüler olanlar genelde kremalaştırma ve kıvam makineleri olarak geçiyor bence ama bu konuda oldukça iyiler. Evde dondurma yaparken en sık yapılan hata genelde sık sık karıştırma ve kremalaştırma adımının atlanması. Bu kıvam için en önemli aşama oysa. Karıştırma homojen bir soğuma sağlar, bu yüzden tariflerdeki adımlar izlenmeli. Ayrıca meyveleri su oranları toplam sıvı miktarını etkileyeceğinden hesaba katılmalı ve dikkatli olunmalı.
