HÜLYA GENÇ SERTKAYA / Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Milli Emlak Genel Müdürlüğü, 13 ilde 128 hazine arazisini tıbbi ve aromatik bitkiler ile süs bitkileri yetiştirmek amacıyla "pazarlık" usulüyle kiralayacak. Son başvuruların 18 Kasım günü mesai saatleri içerisinde kabul edileceği bu ilan çerçevesinde, toplam 1 milyon 488 bin 586 metrekarelik taşınmaz kiraya verilecek. Büyüklükleri 548,80 metrekare ile 52 bin 967,37 metrekare arasında değişen bu taşınmazların kiralanmasında, ilk yıl tahmini kira bedeli; taşınmazın rayiç bedelinin binde biri olacak. 2026 Yılı Bütçe Gerekçesi'ne göre, 2026 ve 2027 yıllarında tarımsal üretimin arttırılması ve yerli üretimin teşvik edilmesi amacıyla kiralanmak üzere 10'ar milyon metrekare yüzölçümlü Hazine taşınmazı ilan edilecek. Kamu taşınmazları ile eğitim, tarım ve hayvancılık, turizm diğer amaçlı yatırımların teşvik edilmesi kapsamında da, 2026 yıllında 10 milyon metrekare yüzölçümlü taşınmaz ilana çıkarılacak. Ayrıca "proje bazlı yatırımlara" arazi desteği sağlamak için Hazine taşınmazları arz edilmeye devam edecek. Vatandaşların Hazine ile olan mülkiyet sorunlarının çözülmesi amacıyla yürütülen satış faaliyetleri sürdürülecek. Bu kapsamda 2026 ve 2027 yıllarında 15'er bin vatandaşın daha mülkiyet sorunu çözülerek tapularına kavuşması sağlanacak.
48.1 MİLYON METREKARE TAŞINMAZ KİRALANDI
Tıbbi, aromatik ve süs bitki türlerinin ithalatının azaltılarak ülkede üretilmesini teşvik etmek üzere bu bitki türlerini yetiştirmek isteyenlere, Hazine taşınmazlarını kiralama kolaylığı sağlanıyor. Bu kapsamda, ilaç ve kozmetik sektöründe yoğun olarak kullanılan lavanta, gül, adaçayı, kekik ve çörek otu başta olmak üzere 130'u aşkın çeşit tıbbi ve aromatik bitki ile süs bitkilerinin yetiştirilmesi için Hazine taşınmazlarının belirli programlar dahilinde gerçek veya tüzel kişilere kiralanmak üzere ilana çıkarılmasına ilişkin çalışmalar 2026'da da devam edecek. Tıbbi ve aromatik bitkiler ile süs bitkilerinin yetiştirilmesi için uygulamanın başladığı 2018 yılı Ağustos'tan bugüne kadar 48.1 milyon metrekare taşınmaz kiralandı.
Milli Emlak'ın ilanına göre; Adana, Ankara, Artvin, Aydın, Bartın, Bayburt, Bilecik, Bursa, Karaman, Manisa, Muğla, Yalova ve Zonguldak illerinde farklı büyüklüklere sahip 128 hazine taşınmazı, tıbbi ve aromatik bitkiler ile süs bitkileri yetiştirmek amacıyla pazarlık usulüyle kiralanacak. İlan edilen hazine taşınmazlarına üzerinde tıbbi ve aromatik bitkiler ile süs bitkileri yetiştirmek isteyen gerçek veya tüzel kişiler başvuruda bulunabilecek. 20 Ekim'de başlayan başvuru sürece 18 Ekim'de sona erecek. Başvurular, mesai saatleri içerisinde ilgili İdareye (Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü, Emlak-Milli Emlak Müdürlüğü/İlçe Milli Emlak Müdürlüğü/Milli Emlak Şefliği) yapılacak. İlan edilen Hazine taşınmazları için birden fazla başvurunun olması durumunda, hak sahipliğini belirleyici puanlamaya tabi tutulacağından puanlamaya esas tüm bilgi belgelerin başvuru formu ekinde teslim edilmesi gerekecek. İlk yıl tahmini kira bedeli; taşınmazın rayiç bedelinin binde biri olacak. Hazine taşınmazları, çok yıllık bitkiler için 10 yıla, tek yıllık bitkiler için ise beş yıla kadar kiraya verilebilecek.
97 TAŞINMAZ BAYBURT'TA
13 ilde ilana çıkarılan 128 taşınmazdan 97'si Bayburt'ta yer alıyor. Bayburt Merkez'de Aşağı Dikmetaş Köyü'nde 5, Alıçlık Köyü'nde 9, Kıratlı Köyü'nde 6, Masat (Yıldırım) Köyü'nde 7, Taht Köyü'nde 2, Yerlice Köyü'nde 68 tarla vasıflı taşınmaz kiralanacak. Bursa Nilüfer Korubaşı Mahallesi'nde 9, Bilecik Bozüyük İçköy Mahallesi'nde 5, Artvin Ardanuç Harmanlı Köyü'nde 3, Karaman Merkez Demiryurt Köyü'nde 3, Zonguldak Devrek'te 1'i Osmanbeyler Köyü'nde, 2'si Komşular Köyü'nde olmak üzere 3 taşınmaz ilana çıkarıldı. Muğla Kavaklıdere Nebiler'de 39 bin 938,17 metrekare, Yalova Çiftlikköy Gacık Köyü'nde 13 bin 160,52 metrekare, Manisa Sarıgöl Bahadırlar Mahallesi'nde 27 bin 504,53 metrekare, Aydın Kuşadası Türkmen Mahallesi'nde 6 bin 185 metrekare, Ankara Mamak Kutludüğün Mahallesi'nde 33 bin 240 metrekare, Adana Çukurova Söğütlü Mahallesi'nde 17 bin 226,48 metrekare, Bartın Merkez Çeştepe Mahallesi'nde ise bin 776,59 metrekare ve 3 bin 598,81 metrekare taşınmazlar da ilan listesinde.
95 BİN ÇİFTÇİYE KİRA SÖZLEŞMESİ
Hazinenin özel mülkiyetinde veya devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmazların yerli tarımsal üretim faaliyetlerini destekleme yönündeki projelerde kullanılmasına devam edilecek. Bu kapsamda; Hazine taşınmazları üzerinde üretim yapan çiftçilerin tarımsal üretim destekleri gibi sözleşmeye bağlı haklardan yararlanması ve sözleşmesiz kullanımdan kaynaklanan ihtilafların giderilmesi amacıyla Hazineye ait tarım arazilerinin ecrimisil ödenerek kullanılması yerine kira sözleşmesi ile kullanılmasını sağlamaya yönelik düzenlemeye göre, Hazineye ait tarım arazileri kullanıcılarına 10 yıla kadar doğrudan kiralanabilmekte olup kira bedelleri cari yıl için belirlenen ecrimisil bedelinin yarısı üzerinden hesaplanıyor. Ayrıca kira süresi sonunda yükümlülüklerini yerine getirenlere kira süresini yeniden uzatma veya 10 yıl boyunca kullananlara doğrudan satın alma hakkı tanındı. Bu kapsamda şimdiye kadar gerekli şartları taşıyan 95 bin çiftçiyle kira sözleşmesi imzalandı. Yapılan son düzenleme ile bu uygulamadan yararlanmak için daha önce var olan son başvuru süresi kaldırılmış olup vatandaşların başvurmaları halinde ecrimisil ile kullanım yerine kira sözleşmesine geçmesine imkan sağlandı.
AĞAÇLANDIRMA AMAÇLI KİRALAMALAR
Yine tarımsal üretimin desteklenmesi çerçevesinde, Türkiye'de yetiştirilme potansiyeli bulunan başta ceviz ve badem olmak üzere kavak, kızılağaç, okaliptüs, badem, Antep fıstığı, zeytin, ceviz, fıstıkçamı, kızılçam, sedir, köknar, ladin, akasya vb. türlerde ağaçlandırma amaçlı kiralamaları desteklemek için bu ürünlerin yetiştirilmesinde yüksek verim elde edilebilecek illerin belirlenmesi çalışmalarına devam edilecek ve Hazine taşınmazları bu amaçla arz edilecek. Bu kapsamda 2025 yılında başta ceviz, badem ve antepfıstığı olmak üzere 3 milyon 55 bin metrekare yüzölçümlü Hazine taşınmazı ağaçlandırma amaçlı kiralandı.
Hazine taşınmazları ağaçlandırma yapmak isteyenlere çok düşük bedelle kiraya veriliyor. Ağaçlandırma amaçlı kiralamalarda ilk 5 yıl yüzde 50 indirim uygulanıyor. Şunu da ekleyelim, 2025-2027 döneminde tarımsal üretimin artırılması ve yerli üretimin teşvik edilmesi amacıyla kiralanmak üzere her yıl 10 milyon metrekare yüzölçümlü Hazine taşınmazı ilana çıkarılacak.
Bu arada Milli Emlak'ın ilanlarına göre, 30 Ekim itibarıyla kiralama amaçlı ilan edilen toplam 100'ü aşkın taşınmaz bulunuyor.
YATIRIMLARIN TEŞVİK EDİLMESİ
Yatırımların desteklenmesi amacıyla Hazineye ait taşınmazların tarım, hayvancılık, eğitim, turizm ve diğer amaçlı yatırımların teşviki doğrultusunda kullandırılmasına ilişkin faaliyetlere devam edilecek. Yatırım teşvik kapsamında her yıl 10 milyon metrekare yüzölçümlü taşınmaz eğitim, tarım ve hayvancılık, turizm ve diğer amaçlı yatırımlar için ilana çıkarılıyor. Ayrıca "proje bazlı yatırımlara" arazi desteği sağlamak için Hazine taşınmazları arz edilecek.
Kamu Taşınmazlarının Yatırımlara Tahsisine İlişkin Usul ve Esaslar uyarınca yürütülen yatırım teşvik faaliyetleri kapsamında yaklaşık 6 milyon 131 bin metrekare yüzölçümlü taşınmaz eğitim, tarım ve hayvancılık, turizm ve diğer amaçlı yatırımlar için ilana çıkarılmış olup 686 milyon 301 bin lira yatırım tutarlı ve 492 kişilik istihdam taahhütlü yatırım için 834 bin metrekare taşınmaz yatırımcılara tahsis edildi.
30 Ekim tarihli Milli Emlak ilanlarına göre aktif iki yatırım teşvik ilanı var. Bunlar Eskişehir Odunpazarı'ndaki 31 bin 67,93 metrekare ve 66 bin 135,80 metrekarelik iki taşınmaz. Son başvuru tarihleri 28 Kasım. Bu kapsamda ilana hazırlanan ise 13 taşınmaz var.
Proje bazlı yatırımların desteklenmesine ilişkin olarak 2025 yılında 9 milyar 528.2 milyon lira yatırım tutarlı ve 150 kişilik istihdam taahhütlü yatırım için 810 bin 839 metrekare taşınmaz yatırımcıya tahsis edildi.
BİNİ AŞKIN TAŞINMAZ SATIŞTA
Hazine'nin özel mülkiyetinde olan taşınmazlardan hukuki ve fiili durumu satışa uygun olanların 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümleri uyarınca ihale yoluyla ve çeşitli özel kanunlarda yer alan hükümler kapsamında doğrudan satış işlemlerine devam edilecek. Bu doğrultuda Milli Emlak'ın www.milliemlak.gov.tr adresli web sitesinde Hazine taşınmazları ilana çıkarılmakta olup bu taşınmazları satın almak için elektronik olarak başvuruda bulunulabiliyor. Ayrıca Hazine taşınmazlarının ihale yoluyla satışında peşin ödemede yüzde 20 oranında indirim sağlanıyor. 30 Ekim itibarıyla Milli Emlak'ın satış için ilana çıkarılan taşınmaz sayısı bin 64. İstanbul'dan İzmir'e birçok ilde ilana çıkarılan taşınmazlar var. 467 taşınmaz ile Konya ilk sırada. Satış için ilana hazırlanan taşınmaz sayısı ise 745.
15 BİN KİŞİNİN MÜLKİYET SORUNU ÇÖZÜLECEK
Vatandaşların Hazine ile olan mülkiyet sorunlarının çözülmesi amacıyla yürütülen satış faaliyetleri de sürdürülecek. Bu kapsamda 2025-2027 döneminde her yıl 15 bin vatandaşın daha mülkiyet sorunu çözülerek tapularına kavuşması sağlanacak. Bu amaçla; 6831 sayılı Orman Kanununun 2/B maddesi kapsamındaki taşınmazların satış işlemlerine devam edilecek. 2025 yılı Ağustos ayı itibarıyla 1 milyon 88 bin hak sahibine yaklaşık 742 bin taşınmaz satıldı, bu satışlardan 20 milyar lira tahsilat sağlandı ve taksitli ödemeler devam ediyor.
Belediye ve mücavir alan sınırları içinde ve dışında yer alan Hazineye ait tarım arazilerinin kiracısı, kullanıcısı ya da paydaşları olan vatandaşlara satılması suretiyle değerlendirilerek ekonomiye kazandırılması, bu taşınmazlara ilişkin mülkiyet sorunlarına çözüm getirilerek vatandaşlar ile yaşanan ihtilafların ve mağduriyetlerin giderilmesi ve böylece Hazine taşınmazlarının daha etkin ve verimli kullanılmasının sağlanması amacıyla başlanan satış işlemlerine devam edilecek. Bu kapsamda 2025 yılı itibarıyla 131 bin hak sahibine toplam 96 bin taşınmaz satılırken, bu satışlardan 4 milyar 792 milyon lira tahsilat sağlandı ve taksitli ödemeler devam ediyor.
İmar uygulamaları ve benzeri nedenlerle Hazine ile hisseli hale gelen taşınmazlardaki Hazine hisselerinin hissedarlarına doğrudan satış işlemleri hızlı bir şekilde yapılmaya devam edilecek. Satış bedelinin peşin olarak ödenmesi halinde bu bedele yüzde 20 indirim uygulanıyor.
Lisanssız yenilenebilir enerji yatırımlarına arazi tahsisi
İklim değişikliği ile mücadele kapsamında kendi iç kaynaklarını kullanarak çevre dostu yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik üretimini desteklemek amacıyla elektrik piyasasında tüketicilerin elektrik ihtiyaçlarını kendi üretim tesisinden karşılaması, arz güvenliğinin sağlanmasında küçük ölçekli üretim tesislerinin ülke ekonomisine kazandırılması ve küçük ölçekli üretim kaynaklarının etkin kullanımının sağlanması amacıyla lisans alma ve şirket kurma yükümlülüğü olmaksızın elektrik enerjisi üretebilmesi amacıyla Hazine taşınmazları üzerinde güneş enerjisi ve rüzgar enerjisi başta olmak üzere yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı lisanssız elektrik üretimi yapılması için 29 yıla kadar irtifak hakkı tesis ediliyor. Proje kapsamında şimdiye kadar toplam bin 489 adet ve 250 milyon 115 bin metrekare yüzölçümlü Hazine taşınmazı ilana çıkarıldı, 629 adet ve 135 milyon 177 bin metrekare yüzölçümlü taşınmaz için ön izin sözleşmesi ve irtifak hakkı sözleşmesi imzalandı. Milli Emlak'ın ilanlarına göre bu kapsamda 7'si Antalya'nın Alanya ilçesinde, 2'si Bilecik Bozüyük, 1'i Ankara Nallıhan, 1'i ise Gaziantep Nizip olmak üzere 11 taşınmaz ilanda bulunuyor. Lisanssız yenilenebilir enerji yatırımları irtifak hakkı için ilana çıkarılmaya hazırlanan taşınmaz sayısı ise 13. Bu taşınmazlar, Mersin, Sivas, Kayseri, Afyonkarahisar, Balıkesir, Burdur, Ankara ve Gaziantep illerinde.
45 milyon metrekare taşınmaz Kentsel Dönüşüm Başkanlığı'na devredildi
Kentsel dönüşüm faaliyetlerinin desteklenmesi, konut sorununun çözümü ve şehirlerin doğal afetlere dayanıklı ve daha sağlıklı alanlara dönüştürülmesini desteklemek amacıyla rezerv alan veya arsa üretim alanı ilan edilen Hazine taşınmazlarının uygulayıcı kuruluşlara devrine devam edilecek. 2025 yılında yaklaşık 45 milyon metrekare yüzölçümlü Hazine taşınmazının "Rezerv Yapı Alanı" olarak kullanılmak üzere Kentsel Dönüşüm Başkanlığı'na devri yapıldı. Konut sorununun çözümü ve çarpık kentleşmenin önüne geçilmesinin desteklenmesi amacıyla yaklaşık 86 milyon metrekare yüzölçümlü taşınmazın Toplu Konut İdaresi Başkanlığı'na (TOKİ) devri uygun görüldü. Bununla birlikte 2025'te Milli Emlak Genel Müdürlüğü'nce İlk Evim Arsa Projesi kapsamında yaklaşık 21 milyon metrekare, Sosyal Konut Projesi kapsamında yaklaşık 64.9 milyon metrekare, İlk İşyerim Projesi kapsamında yaklaşık 3.2 milyon metrekare yüzölçümlü Hazine taşınmazının/hissesinin TOKİ'ye devri uygun görüldü.
Ayrıca; Kahramanmaraş merkezli deprem afetine ilişkin belirlenen geçici ve kesin iskan alanlarında kalan Hazine mülkiyetindeki 19.9 milyon metrekare yüzölçümlü taşınmaz ile 9.8 milyon metrekare yüzölçümlü tescil harici alanın, 19.3 milyon metrekare yüzölçümlü mera vasıflı taşınmazın TOKİ'ye devri uygun bulundu.
