PARA OYUN/ ALİ EFE İRALI Hem akademik, hem de profesyonel anlamda uzun yıllardır, tarayıcıdaki simülasyon sistemlerinin ne kadar önemli olduğuna dair çalışmalar gerçekleştiriyorduk. Özellikle Adobe'nin 11. ve son sürümlerinden birinde (Molehill) üç boyutu nihayet yerelleştirmesiyle de bunun teyidini yapmaya başlamıştık. Ama çok geç olmadan Flash yerini Javascript ve HTML5 altyapısına sahip internet sitelerine bıraktı. Geriye dönüp baktığımızda, eskiden hatırlayacak olduğunuz Flash ortamının veliahtı olarak kabul edebileceğimiz Javascript ile geliştirilmiş ürünler, bugün çok daha etkin biçimde kullanılmaya başladı. Tam o dönemde WebGL ile geniş anlamda tanışmaya başladık. WebGL, Javascript API'sı (Javascript dilini kullanarak, iki ve üç boyutlu ortamlar üretilmesini sağlayan bir süreç) şeklinde pazara sunulmuştu. Arkasında Microsoft'tan Google'a kadar onlarca devin yer aldığı Khronos Group geliştiricileri tarafından geliştiriliyordu. Geçtiğimiz yıllarda bunun da ötesine geçilerek WebGPU isimli yeni versiyonuyla tanışmıştık. Masaüstünde çizimden oyuna kadar pek çok noktada grafiksel yükü çeken Vulkan, Metal ve Direct3D isimli kütüphanelerin tarayıcıya uyarlanmış haliydi diyebiliriz. Javascript dili yanında daha pek çok ortama entegre edilebiliyor. Gelinen noktada, WebGPU, performans bakımından pazarı çok derinden etkileyen bir şemaya sahip. Peki bizi niye ilgilendiriyor?..
UNITY WEBGPU'YU ENTEGRE EDİYOR
Bu ayın başında GameDeveloper.com'dan Bryant Francis'in haberine göre, Unity oyun ve simülasyon motoru 6. sürümüne WebGPU'yu entegre edecekmiş. Daha önce de Javascript diliyle WebGL için çeşitli çıktı alma süreçlerini destekleyen sistemden kısa süre sonra vazgeçilmişti. Ancak yine ve bu sefer daha güçlü bir geri dönüş bizleri karşılıyor. Francis'in haberinden öğrendiğimiz kadarıyla geçtiğimiz ay düzenlenen Game Developers Conference'ta, Unity'nin Interim CEO'su Jim Whitehurst ve CTO-CPO'su Marc Whitten, WebGPUT'yu Unity'nin majör bir parçası olarak entegre edeceklerini belirtmişler. Bunu yaparken de, bu yılın WebGPU etrafında insanların yoğun bir emek harcayacakları bir dönem olacağı tahminiyle birlikte yapmışlar. Bu çok ama çok farklı bir deneyim. Sadece oyun endüstrisi değil, otomotivden ağır sanayinin pek çok koluna kadar üç boyutun bir reklam, pazarlama ve uygulama aracı olarak kullanılabileceği her yere entegre edilebilir bir süreç. Üstelik, artık mobil cihazlarda WebGPU'nun getirdiği yenilikler sayesinde üç boyutlu gösterimler çok daha hızlı ilerleyebiliyor. Takılmalar daha az. Daha yüksek performans da, daha fazla kullanım alternatifi anlamına geliyor. Özellikle oyunlar bazında tanıtılıyor oluşu bu anlamda sizi yanıltmasın. Şu anki örnekleri bile oldukça cazipken; çok daha hızlı bir araç alternatifi kurmak pazarın tanıtım dinamiklerini yerinden oynatacaktır şüphesiz ki. Şimdi biraz daha ne olduğunu, ne yapabildiğini anlayabilmemiz için bir küçük örnek vereceğim. Paylaşacak olduğum adresten Lamborhini'nin kendi internet sitesinde kullandığı örneği deneyimleyebilirsiniz. Bu WebGL altyapısını kullanan Three.Js isimli kütüphaneyle hazırlanmış bir web uygulaması: https://www.lamborghini.com/en-en/models/huracan/huracan-sto. Bu örnek WebGL örneği. Şimdi bunu çok daha yüksek performanslı bir teknolojiyle birlikte deneyimleyebileceğinizi düşünün. Daha önce de buradan dile getirmiştik. Herhangi bir üretim yapıyor olabilirsiniz. Müşterinize sadece durağan görseller yerine, interaktif bir altyapıya sahip ve tam üç boyutlu süreçle gitmenin anlamı çok başka olacaktır. Üstelik bu denli yoğun bir kullanıcı deneyimi çözümü pazarda mevcutken. Gelecek burada…
DAHA FAZLASI…
WebGL ve Flash'tan bahsetmişken her zamanki gibi kıymetli isim Steve Jobs'u anmadan geçmemek gerekiyor. O da geleceğin WebGL tarafında şekilleneceğini ve Flash desteğinin biteceğini işaret etmişti. Gelgelelim, hali hazırda oyun entegrasyonu ve simülasyon anlamında henüz istenen konuma gelememiş olsa da, bu ortam, geleceğin en önemli iletişim teknolojilerinden biri olmaya devam edecek. Ne yapılabilir, neler yapılmış sorusunun yanıtları için WebGPU'nun öncülü, WebGL'i kullanarak üretilmiş (three.js kütüphanesiyle) ürünlerin örneklerine şu sayfadan ulaşabilirsiniz: https://threejs.org/
