Petrol ve gaz aramalarında yapay zeka kullanılacak

Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) ile HAVELSAN, petrol ve doğal gaz arama faaliyetlerinde yapay zeka teknolojisini devreye alıyor.
05.09.2025 10:19 GÜNCELLEME : 05.09.2025 10:19

ŞULE GÜNER/ Proje kapsamında, kuyu sondajı sırasında alınan kayaç numuneleri gelişmiş görüntüleme teknolojileriyle analiz edilecek ve yer altı formasyonları yüksek doğrulukla belirlenecek.

TPAO Coğrafi Bilgi Sistemleri Müdürü Tünay Öztürk, stratejik işbirliğiyle iki kurumun teknoloji ve mühendislik birikimlerinin birleştiğini belirterek, "Bu sinerji, hem şirket hem de ülke adına maliyet ve zaman tasarrufu sağlayacak" dedi.

Öztürk, yapay zekâ destekli modelin özellikle arama kuyularında karşılaşılan jeolojik zorlukları aşmada ve operasyon kaynaklı maliyet artışlarını önlemede kritik rol oynayacağını vurguladı.

Projenin konsept kanıtlama (POC) aşamasını tamamladığını aktaran Öztürk, pilot çalışmada formasyon tahmin modelinin yüksek doğruluk oranı yakaladığını söyledi. Bu doğrultuda, TPAO'da bu ve gelecek yıl açılacak kuyularda yapay zekâ entegrasyonunun yaygınlaştırılması hedefleniyor.

"Yapay zekâ sayesinde formasyonlar mevcut yöntemlere göre çok daha hızlı ve doğru şekilde belirleniyor. Bu da zaman kaybını önlerken, yanlış yorumlamalardan doğacak maliyet hatalarının da önüne geçiyor" diyen Öztürk, projenin jeotermal enerji ve madencilik için de yol gösterici olacağını kaydetti.

Öztürk, TPAO ve HAVELSAN işbirliğiyle geliştirilen teknolojilerin Türkiye'nin enerji bağımsızlığına katkı sağlayacağını belirterek, "Dünya devlerinin dijital dönüşüm yolculuğu gibi, TPAO da uzun vadeli stratejik planlamayla jeotermal enerji ve madencilik sektörlerinde öncü olabilir" diye konuştu.

Düğünlere sıkı denetim

Hazine ve Maliye Bakanlığı, yapay zekanın desteğiyle düğünlerdeki kayıtdışı 3.6 milyar TL'yi ülke ekonomisine kazandıracak. Hazine ve Maliye Bakanlığı, yapay zekâ destekli vergi denetimleri kapsamında düğün salonları ve lüks düğün organizatörlerini mercek altına aldı. Yapılan incelemelerde 3,6 milyar liralık kayıt dışı gelir tespit edildi.

Uludağ Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yüksel Okşak, lüks düğünlerin maliyetinin milyonlarla ifade edildiğine dikkat çekerek, sektörün büyüklüğünü şu sözlerle ortaya koydu:
"Normal bir düğün 250–500 bin lira arasında değişirken lüks düğünlerin maliyeti 1 milyondan başlayıp 7–8 milyon liraya kadar çıkabiliyor. Bu durum Gelir İdaresi'nin konuya neden ağırlık verdiğini net şekilde ortaya koyuyor."

Okşak, denetimlerde yapay zekanın rolünü ise şöyle açıkladı:
"Rutin bir denetimde saatler hatta günler alabilecek bir işlem, yapay zekâ sayesinde saniyeler içinde tamamlanabiliyor. Sosyal medya paylaşımları, banka hareketleri ve faturalar yapay zekâ tarafından analiz edilerek denetime tabi tutuluyor. Bu yöntem sadece ceza kesmekle kalmıyor, aynı zamanda caydırıcılığı da artırıyor."

Kayıtdışı ekonominin toplumsal etkilerine de değinen Okşak, şu uyarıyı yaptı:
"3.6 milyar lira, yaklaşık 100 bin ailenin temel ihtiyaçlarını karşılayabilir. Onlarca okul, hastane yapılabilir. Sadece düğün sektöründe böyle bir kayıp-kaçağın olması bile tabloyu ortaya koyuyor. Türkiye'de kayıt dışının azaltılması için yapay zekânın farklı sektörlerde devreye girmesi çok önemli."

BİZE ULAŞIN