HÜLYA GENÇ SERTKAYA / Mobil internet hızlarında 10 kata varan artış sağlayacak 5G yetkilendirme ihalesi geçen hafta gerçekleştirildi. Türkiye'yi haberleşmede yeni bir çağa taşıyacak 5G için halihazırda 2G, 3G ve 4.5G hizmeti sunmak üzere yetkilendirilmiş mobil işletmeciler Turkcell, Türk Telekom ve Vodafone kıyasıya yarıştı. 700 MHz ve 3.5 GHz frekans bantlarında toplam 400 MHz'lik frekans kaynağının tahsisini için yapılan ihalelerde, toplam 11 frekans paketi işletmecilere tahsis edildi. 3 operatör, toplamda 2 milyar 945 milyon dolar teklif vererek frekans bantlarını almaya hak kazandı. Böylece ihale bedeli KDV dahil olmak üzere 3 milyar 534 milyar dolar olarak gerçekleşti. Tahmin edilen ihale bedeli 2 milyar 125 milyon dolardı. Mobil elektronik haberleşme altyapılarının kurulması, işletilmesi ve hizmetlerin sunulmasına ilişkin 5G ihalesinde (KDV hariç) Turkcell 5 frekans paketini 1 milyar 224 milyon dolar, Türk Telekom 4 frekans paketini 1 milyar 94 milyon dolar, Vodafone ise 2 frekans paketini 627 milyon dolar bedelle aldı. Frekans paketlerinin dağılımı sonucunda işletmecilere tahsis edilen toplam frekans bandı miktarı yüzde 72.8 oranında arttı. 5G yetkilendirmesiyle işletmeciler 1 Nisan 2026'dan itibaren 5G hizmetini sunmaya başlayacak. Telefonu ve sim kartı uyumlu vatandaşlar, mevcut tarifelerinde hiçbir değişiklik olmadan 5G'ye geçebilecek. İhaleyi kazanan 3 operatör, 2029-2042 yılları arasında gelirlerinin yüzde 5'ini her yıl altyapı yatırımlarına yönlendirecek. İhale sonucunda oluşan bedel, kazananlar tarafından 3 eşit taksitte ödenecek. Yetkilendirme süresi 31 Aralık 2042'ye kadar devam edecek.
Bu arada 4.5G döneminde yüzde 45 oranında olan yerli ürün kullanımı 5G döneminde yüzde 60'a çıkarıldı. Kademeli olarak yüzde 30'a kadar milli haberleşme ürünü kullanma zorunluluğu getirildi. Böylece, yerli üretimi önceleyen, rekabeti teşvik eden ve teknolojik sıçramayı hedefleyen 5G süreciyle, Türkiye'nin dijital geleceğinin inşası hedeflendi.
KURUL ONAYININ ARDINDAN KESİNLEŞECEK
5G mobil elektronik haberleşme altyapılarının kurulması, işletilmesi ve hizmetlerin sunulmasına ilişkin yetkilendirme ihalesi, 16 Ekim'de Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu'nda (BTK) gerçekleştirildi. Yaklaşık 3 saat süren 5G yetkilendirme ihalesi, tüm frekans bantlarına ilişkin paketlerin satış süreçlerinin tamamlanmasıyla sona erdi. İhale Komisyonu'na BTK Başkanı Ömer Abdullah Karagözoğlu başkanlık etti. İhale öncesinde asgari değeri 1 milyar 275 milyon dolar olarak belirlenen 700 MHz bandındaki 60 MHz'lik frekans bandını içeren A1, A2, A3 paketlerinde, ihale sonucunda 1 milyar 280 milyon dolar bedel oluştu. 3.5 GHz bandındaki toplam 340 MHz frekans bandını içeren B1, B2, B3, B4, B5, B6, B7 ve B8 paketlerinin asgari değeri 850 milyon dolar olarak belirlenmişken, ihale sonucunda oluşan bedel ise 1 milyar 665 milyon dolar oldu. İhalenin tüm frekans paketleri dahil toplam asgari değeri 2 milyar 125 milyon dolar iken ihale sonucunda oluşan bedel KDV hariç 2 milyar 945 milyon dolara ulaştı.
BTK Başkanı Ömer Abdullah Karagözoğlu, 5G ihalesi sonucunun Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulu'nda onaylanmasının ardından kesinleşeceğini duyurdu. Mobil şebeke işletmecilerinin her üçünün de ihaleye katıldığının altını çizen Karagözoğlu, ihalede belirli frekans paketlerini kazanmaları nedeniyle mevcut frekans ve numara gibi kaynaklarını 5G hizmetleri için de kullanabilmeleri için 2029 yılından itibaren her yıl brüt satışlarının yüzde 5'i oranında ödeme yapacaklarını kaydetti.
İŞ SÜREÇLERİNİ DEĞİŞTİRECEK
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, 5G yetkilendirme ihalesine ilişkin yaptığı açıklamada işletmecilerin yeni yetkilendirmeleri çerçevesinde 1 Nisan 2026'dan itibaren 5G hizmetini sunmaya başlayacağını kaydetti. 5G altyapısında yerlilik ve milliliğin teşvik edildiğini belirten Uraloğlu, yüzde 60'a varan oranda yerli ürün, yüzde 30'a kadar milli haberleşme ürünü kullanma zorunluluğu olacağını vurguladı. Uraloğlu, "Böylece hem teknolojide dışa bağımlılığı azaltacak hem de yerli üretimi teşvik edeceğiz" ifadelerini kullandı. 5G teknolojisinin çok daha düşük gecikme süreleri ve çok daha yüksek bağlantı kapasiteleri ile sadece günlük hayatı değil, iş yapış biçimlerini de değiştireceğini belirten Bakan Uraloğlu, açıklamasında şu ifadelere yer verdi:
"2G, 3G ve 4.5G hizmetlerini başarıyla sürdüren işletmecilerimizle yoğun teknik çalışmalar yürüttük. Yeni dönemle birlikte mobil internet hızlarında, 4.5G'ye kıyasla 10 kata varan artış deneyimlenebilecek. Bu açıdan bakıldığında 5G teknolojisi sahip olduğu çok düşük gecikmeli mobil iletişim ve yoğun makine tipi haberleşme özellikleri ile birçok sektörde iş süreçlerinde önemli değişikliklere yol açacak. Örneğin, tam otonom sürüş, uzaktan ameliyat, akıllı tarım, akıllı fabrikalar gibi alanlarda 5G'nin sunduğu imkanlardan faydalanılacak."
A1 PAKETİNE EN YÜKSEK TEKLİF TURKCELL'DEN
İhale kapsamında, A1 700 MHz frekans lisans hakkını 429 milyon dolarla Turkcell, A2 700 MHz frekans lisans hakkını 426 milyon dolarla Vodafone, A3 700 MHz frekans lisans hakkını ise 425 milyon dolarla Türk Telekom kazandı.
B1 paketini 214 milyon dolarla Turkcell, B2 paketini 209 milyon dolarla Türk Telekom, B3 paketini 201 milyon dolarla Vodafone satın aldı. Turkcell B4 paketini 187 milyon dolara, B5 paketini 186 milyon dolara ve B6 paketini ise 208 milyon dolara satın aldı. Türk Telekom, B7 paketine 212 milyon dolar ve B8 paketine ise 248 milyon dolar teklif ederek kazandı.
Halihazırda 3 mobil şebeke işletmecisine tahsisli toplam frekans bandı 549.2 MHz. İhale sonrasında işletmecilere tahsis edilen frekans bandı 400 MHz daha arttı. Yeni frekans bantları üzerinden de 5G hizmeti sunulmaya başlaması ile birlikte, abonelere sunulan internet hızlarının önemli ölçüde artacağı öngörülüyor. Cihazları ve SIM kartları 5G teknolojisine uygun olan ve 4.5G hizmetinden faydalanan abonelerin, mevcut tarifelerinde herhangi bir değişiklik yapılmaması kaydı ile ve ek bir ücret ödemeden 5G hizmetlerinden faydalanabilecekler.
Bu arada 5G hizmetlerinin Türkiye'de halihazırda İstanbul Havalimanı, dört büyük futbol kulübünün stadyumları ve Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde deneyimlenebildiğini hatırlatalım.
"EN YÜKSEK KAPASİTE KULLANIM HAKKINA SAHİP OLDUK"
5G ihalesi sonrasında 3 mobil operatörün üst yöneticilerinden de açıklamalar geldi. Türk Telekom CEO'su Ümit Önal, Türk Telekom olarak, bugüne kadar yaptıkları her yatırımın Türkiye'nin kazanımı olduğunun bilinciyle hareket ettiklerini vurguladı. Önal, "Ülkemizin dört bir yanına değer katan yatırımlarımızla, dijital dönüşümün öncüsü olduk. 2050 yılına kadar uzatılan imtiyaz sürecimizle Türkiye ekonomisine 20 milyar doların üzerinde doğrudan katkı sağlarken, gerçekleştirilen 5G ihalesiyle ülkemiz ekonomisine 1 milyar doların üzerinde yeni bir katkı sunacağız. İhale sonrası en yakın rakibimizin 1.5 katı frekans aldık. 5G'de abone başı en yüksek kapasite kullanım hakkına sahip olduk. Türkiye'nin dijital dönüşümüne katkı sağlama sorumluluğumuzu sürdürüyoruz. Kamu yararını her zaman önceliklendirerek, ülkemizin dijital geleceğini inşa etmeye kararlılıkla devam edeceğiz" diye konuştu.
"YENİ BAŞARI HİKAYESİNİ HEP BİRLİKTE YAZACAĞIZ"
Turkcell Genel Müdürü Ali Taha Koç ise, Türkiye'nin lider teknoloji şirketi ve operatörü olarak Türkiye'nin dijitalleşme serüveninde yeni bir sayfa açtıklarını vurguladı. 5G ihalesinin ülke için tarihi bir eşiği simgelediğini dile getiren Koç, "5G ihalesinde en hızlı, en güçlü ve en kapsamlı hizmeti sunmak için gerekli frekans bantlarını alarak bu büyük dönüşüm sürecinin en önemli aktörü olduk. Lider operatör kimliğimizi perçinledik. Türkiye'nin dijital dönüşümüne öncülük etmenin heyecanını yaşıyoruz. Türkiye'nin dijitalleşmesi, gelişmesi ve dünyada söz sahibi olması için var gücümüzle çalışmaya devam edeceğiz. Frekans bantları için ödeyeceğimiz tutarla birlikte 30 milyar doları aşan bir yatırımı ülkemize yapmış olmaktan gurur duyuyoruz. 30 yılı aşkın birikimimiz, güçlü altyapımız ve yapay zeka destekli ağlarımızla geçmişte olduğu gibi 5G'de de standartları biz belirleyeceğiz" dedi.
"5 YILDIR YOĞUN ŞEKİLDE HAZIRLANIYORUZ"
Vodafone Türkiye CEO'su Engin Aksoy, stratejik bantlardaki güçlü pozisyonlarını koruduklarını belirterek, Türkiye'de 5G dönüşümünü en hızlı şekilde hayata geçirmek için gerekli spektrum dengesine sahip olmaktan mutluluk duyduklarını söyledi. Aksoy, "5G teknolojisinin gözle görülür hız ve kapasite artışını müşterilerimizin deneyimlerine 1 Nisan 2026 itibarıyla yansıtacağız" ifadelerini kullandı.
Aksoy, 5G'ye 5 yıldır yoğun şekilde hazırlandıklarını ve dünyada 5 kıtada 5G deneyimine sahip tek operatör olarak bu deneyimlerini Türkiye'ye getireceklerini vurgulayarak, 5G için bugün itibarıyla kampanyaya başlayacaklarını ve 5 gün boyunca tüm müşterilerinin bu kampanyaya davetli olacağını kaydetti.
5G dönüşümün anahtarı olacak
5G, makineler arası iletişimden yapay zekâya kadar birçok alanda dönüşümün anahtarı olacak. 5G ağ dilimleme teknolojisiyle, aynı altyapı üzerinde farklı kullanıcı ihtiyaçlarına göre sanal ağlar kurulabilecek. İletişimdeki anlık tepki kabiliyeti, pek çok sektörde gerçek zamanlı etkileşimlerin güvenli ve verimli bir şekilde gerçekleştirilmesini mümkün kılacak. 4.5G'ye kıyasla yalnızca hız açısından değil, mimari ve fonksiyonel bakımdan da çok önemli yenilikler barındıran 5G ile, endüstri, sağlık, ulaşım gibi birçok alan yeniden şekillenecek.
5G teknolojisi yoğun cihaz bağlantısı sağlayarak akıllı şehirlerin temel altyapısını oluşturacak. Bir fabrikada binlerce makinenin birbiriyle eş zamanlı bir şekilde iletişim kurması, şehirlerdeki sensör sistemlerinin senkronize çalışması mümkün olacak. Bu da üretimde verimlilikten afet yönetimine kadar pek çok alanda gelişim sağlayacak.
General Mobile'ın 5G hamlesi
General Mobile, 60 milyon dolar yatırımla kurmuş olduğu üretim üssüne ek yatırımlar yaparak 5G uyumlu akıllı telefon ve modem üretimine odaklanıyor. 5G teknolojilerinde elde ettiği bilgi birikimini, Türkiye'nin dijital dönüşümüne katkı sağlayacak şekilde konumlandıran firma, 2026 yılı itibarıyla 3 yeni 5G'li akıllı telefonu piyasaya sunmaya hazırlanıyor. Bu vizyon doğrultusunda General Mobile, "erişilebilir teknoloji" yaklaşımını sürdürerek yüksek teknolojili 5G ürünlerini geniş kitlelerin ulaşabileceği fiyat seviyelerinde kullanıcılarla buluşturacak. Aynı zamanda yeni dönemde bulut tabanlı yapay zeka teknolojileri de 5G'nin yüksek hızı ve gerçek zamanlı veri transfer ile daha verimli kullanım sağlayacak. General Mobile Strateji ve İş Geliştirmeden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı İlkay Cihaner, "Sağlıktan eğitime, sanayiden finansa kadar birçok sektörde 5G, hız, düşük gecikme ve yüksek veri kapasitesiyle yeni fırsatların kapısını açıyor. Sağlıkta, 5G'nin sunduğu düşük gecikme süresi, uzaktan ameliyatlar ve anlık hasta takibini mümkün kılıyor. Eğitimde, 5G sayesinde artırılmış ve sanal gerçeklik (AR/VR) tabanlı uzaktan eğitimler gerçeğe dönüşüyor. Türkiye'de altyapının tamamlanmasıyla öğrenciler, etkileşimli ve üç boyutlu öğrenme ortamlarına erişebilecek; böylece eğitimde fırsat eşitliği güçlenecek. Finansal sistemlerde, milisaniyelik gecikme süreleri sayesinde yüksek hacimli işlemler daha güvenli ve hızlı hale geliyor. Sanayi ve tarımda ise 5G, makineler arası iletişimi (IoT) geliştirerek üretimde verimliliği artırıyor" dedi.
