ŞULE GÜNER/ Avrupa Yayıncılık Birliği (EBU) Haber Asamblesi'nce yürütülen araştırmada, Avrupa'daki 18 ülkeden 22 kamu yayın kuruluşu, ChatGPT, Copilot, Gemini ve Perplexity adlı dört büyük yapay zeka aracını test etti.
Profesyonel gazeteciler, bu asistanların verdiği 3 binden en fazla yanıtı doğruluk, kaynak belirtme, bilgi bağlamı ve görüş–gerçek ayrımı gibi kriterlere göre değerlendirdi. Araştırmanın sonuçlarına göre, yapay zeka yanıtlarının yüzde 45'inde önemli hatalar bulundu. Yüzde 31'inde kaynak sorunları tespit edildi: eksik, yanlış veya yanıltıcı atıflar yer aldı. Yüzde 20'si ciddi doğruluk hataları içerdi: uydurma bilgiler (halüsinasyon) veya güncel olmayan veriler gibi. Gemini, test edilen sistemler arasında en kötü performansı sergiledi; yanıtlarının yüzde 76'sında ciddi hata bulundu.
EBU, Avrupa Birliği ve ulusal düzeydeki düzenleyici kurumlara çağrıda bulunarak bilgi bütünlüğü, dijital hizmetler ve medya çoğulculuğu konularındaki mevcut yasaların etkin biçimde uygulanmasını istedi. Kurum, yapay zeka gelişiminin hızına dikkat çekerek, bağımsız denetimlerin sürekli hale getirilmesi gerektiğini vurguladı. Reuters Enstitüsü'nün 2025 Dijital Haber Raporu'na göre ise, internet kullanıcılarının yüzde 7'si haberleri doğrudan yapay zeka asistanlarından alıyor. 25 yaş altı grupta bu oran yüzde 15'e çıkıyor.
Ancak birçok kullanıcı, bu özetlerin doğruluğunu sorgulamıyor. Hatalar fark edildiğinde ise, genellikle hem yapay zekâ geliştiricilerini hem de haber kuruluşlarını suçluyorlar. Bu da medyaya olan genel güvenin azalmasına yol açıyor.
"Güvenilir oluncaya kadar durdurulsun"
ABD merkezli kar amacı gütmeyen kuruluş Yaşamın Geleceği Enstitüsü'nden (Future of Life Institute), "Yapay Süper Zeka"ya (ASI) ilişkin araştırmaların güvenli ve denetlenebilir olduğuna ilişkin bilimsel bir uzlaşı elde edilene kadar yasaklanması çağrısında bulundu. Yayınlanan bildiride, yenilikçi yapay zeka araçlarının sağlık ve refahı artırabileceği kabul edilirken, öte yandan, süper zekanın "insan emeğini değersizleştirebileceği, özgürlüğe zarar verebileceği, ulusal güvenlik açıklarına ve insanlığın yok oluşuna sebep olabileceği" endişelerine dikkat çekildi.
Bu kapsamda süper zekaya ilişkin araştırmaların, güvenli ve denetlenebilir olduğuna ilişkin bilimsel bir uzlaşı elde edilene kadar yasaklanması çağrısında bulunulan bildiriye, Nobel ödüllü bilim insanlarının yanı sıra sanatçılar, siyasetçiler, iş insanları ve İngiliz Kraliyet ailesi mensuplarının da dahil olduğu 865 kişi imza attı.
İmzacılar arasında, İngiltere Kralı 3. Charles'ın oğlu Sussex Dükü Prens Harry ve eşi Meghan Markle'ın yanı sıra Nobel ödüllü Geoffrey Hinton, Apple şirketinin kurucularından Steve Wozniak, eski İrlanda Cumhurbaşkanı Mary Robinson, komedyen Stephen Fry ve aktör Joseph Gordon-Levitt gibi isimler yer aldı.
Dijital göçebeler Türkiye'de buluştu
Alanya'da 14–19 Ekim 2025 tarihleri arasında düzenlenen "Türkiye Nomad Fest 2025", Türkiye'nin ilk dijital göçebelik temalı festivali oldu. Etkinlik; girişimcilik, uzaktan çalışma ve dijital göçebelik alanlarında uzun yıllardır faaliyet gösteren üç kadın girişimci Mine Dedekoca, Gizem Burteçin ve Neşen Yücel tarafından hayata geçirildi. Dünyanın dört bir yanından gelen 200 katılımcı ve 27 konuşmacı, altı gün boyunca "Dijital Göçebelik Yaşam Tarzı", "Bireysel Girişimcilik Kampı" ve "Girişimciler için Yapay Zeka" temalı oturumlarda buluştu.
Sahneye çıkan isimler arasında, dijital göçebelik alanının önde gelenlerinden Andreas Wil Gerdes ve yapay zeka ile girişimcilik alanlarında çalışan Seth Ward, George Laskaridis, Murat Erdör, Lotus Vrijma ve Katya Dimitrova gibi uluslararası isimler yer aldı.
Cenoa sponsorluğundaki "Bireysel Girişimcilik Kampı" bölümünde konuşmacılar, iş fikri geliştirme, fikirleri hayata geçirme ve büyütme üzerine deneyimlerini paylaştı.
Festivalde Karayipler'deki Roatan Adası ile Alanya arasında dünyanın ilk "Dijital Göçebelik Kardeş Şehir Programı"nın başlatılacağı duyuruldu. Bu işbirliği, Akdeniz ile Karayipler'i dijital göçebelik, yetenek çekimi ve sürdürülebilir turizm ekseninde birleştirecek bir adım olacak. Etkinliğin organizatörleri, göçebelerin artık ekonominin yeni oyuncuları, mikro girişimcileri olduğunu belirterek, Türkiye Nomad Fest ile geleceğin yaşam ve çalışma modelini Alanya'da hayata geçirdiklerini ifade etti.
Küresel eğilimlere göre göçebe ekonomisi verileri şöyle: 2024 itibarıyla dünyada 40 milyondan fazla dijital göçebe bulunuyor. Bu sayının 2030'da 100 milyona ulaşması bekleniyor. Göçebelerin yüzde 47'si freelance / solopreneur, yüzde 33'ü uzaktan çalışan profesyonel, yüzde 20'si startup kurucusu. En aktif sektörler: teknoloji, yazılım, pazarlama, içerik üretimi, tasarım ve danışmanlık. Ortalama bir dijital göçebe destinasyonda aylık 2.500–4.000 dolar harcıyor. Geleneksel turistlere kıyasla 3–4 kat daha uzun süre konaklıyor (30–90 gün). Yüzde 65'i otel yerine co-working (beraber çalışma) ve co-living (beraber yaşama) alanlarını tercih ediyor. 1 dijital göçebenin yerel ekonomiye katkısı, 4–5 geleneksel turistin toplamına eşdeğer.
"Yer gök yapay zeka"
Türkiye Yapay Zeka İnisiyatifi'nin (TRAI) bu yıl sekizinci kez geçen hafta düzenlediği Türkiye Yapay Zeka Zirvesi, ülkemizdeki yapay zeka ekosisteminin önde gelen isimlerini, yerli ve yabancı teknoloji şirketlerini, akademisyenleri ve girişimcileri bir araya getirdi. "Zekanın Ötesi" temasıyla gerçekleştirilen etkinlikte yapay zekanın iş dünyasını dönüştürme etkisini, somut kullanım örnekleri üzerinden Türkiye'nin bu alandaki gelişimi ele aldı. Birinci günü fiziksel yapılan etkinliğe farklı sektörlerden 340 kurum ve bin 500'den fazla kişi katıldı.
Zirvenin açılışında konuşan TRAI Kurucusu Halil Aksu, "Yer gök yapay zeka. Trilyonlarca dolar bu teknolojiye yatırılmaktadır. Ama henüz şirketlere etkisi sınırlı. Çünkü yapay zeka ne kadar zeki olursa olsun, onun aklını ve gücünü kullanabilmek lazım, süreçlere, iş modellerine, müşteri deneyimine, operasyona yansıtabilmek lazım. Bugün, bu zirvede, slogan olarak 'Zekanın Ötesi' dememizin sebebi budur. Türkiye'deki ve dünyadaki en iyi uygulamaları, yapay zekayı başarılı şekilde kullanan şirketleri ve liderleri sahnemizde ağırladık. Türkiye'de bugüne kadar yapılmış en kapsamlı yapay zeka araştırmasının sonuçlarını paylaştık. Daha yapılacak çok işimiz var" şeklinde konuştu.
Devam eden konuşmalarda teknoloji danışmanı ve yazar Peter Sondergaard yapay zekanın ölçeklenme sürecinde organizasyonların karşılaştığı zorlukları ve gerçek potansiyelini ortaya çıkaran unsurları değerlendirirken, Rafay CEO'su Haseeb Budhani, Türkiye'de yapay zeka ekosisteminin hızla gelişmesi için gerekli altyapı yatırımlarından inovasyona uzanan bir dönüşümün yol haritasını çizdi. HPE Türkiye Genel Müdürü Güngör Kaymak ise yapay zekada sürdürülebilirlik ve egemenlik yarışına odaklandı. Yandex Türkiye CEO'su Aleksander Popovskiy de, yapay zekanın internet arama deneyimini nasıl dönüştürdüğünü aktardı.
Etkinlikte sigorta sektörü, finansal güvenlik, üretken yapay zeka ve pazarlama alanlarında yapay zekanın iş dünyasına olan yansımaları, etik sınırları ve insanla etkileşimi derinlemesine ele alındı. Farklı sektörlerden uzmanlar, yapay zekanın gerçek hayattaki uygulamalarına dair örnekleri paylaştı.
Açık kaynak geniş dil modellerinde Türkiye'nin en kapsamlı hızlandırma programlarından biri olan BAŞLAT LLM Etki Programı Demo Day finaliyle düzenlendi. Finalde sahneye çıkan ve küresel pazarda rekabet gücü kazanmak isteyen Türkiye'de kurulmuş ilk üç ekibe toplam 50 bin dolar ödül dağıtıldı.
