“Ticaret Bakanlığı bünyesinde Çin bölümü oluşturulmalı”
KEREM KÖFTEOĞLU / TÜSİAD heyetinin Çin'in Guangzhou ve Shenzhen şehirlerine yaptığı ziyarette yer alan Servo Capital Yönetim Kurulu Başkanı Kaan Kiziroğlu; gözlem ve önerilerini China Today Türkiye'ye anlattı. Türkiye'nin risk priminin (CDS) uzun zamandır görülmeyen seviyelere gerilediğine dikkat çeken Kiziroğlu, bu aralar tüm yurtdışı ticari ve kalkınma yatırım bankalarının Türkiye ilgisinin arttığını söylüyor.
Asya Altyapı Yatırım Bankası'nın (AAYB) Türkiye'de fonlama konusunda iştahının yüksek olduğunu, bankanın yakın zamanda Hazine ve Maliye Bakanlığı ile imzalanan mutabakat zaptıyla üç yılda kamu projelerine yaklaşık 5 milyar dolarlık finansman sağlayacağını vurgulayan Kiziroğlu şöyle devam etti: "Çinliler Türkiye'yi iyi gözlemliyorlar. Bilinen ve açıklananlar dışında birçok irili-ufaklı Çinli şirketin Türkiye'de yatırım planları var. Türk firmalarının projelerinin finansmanında ve altyapı yatırımlarında önümüzdeki dönemde daha fazla Çinli bankayı Türkiye'de göreceğiz. Çin'in ihracatı destekleme sigorta şirketi Sinosure Türkiye'de limit açıyorsa, bu Çinli firmaların ürünlerinin Türkiye'deki yatırımlarda daha fazla kullanılacağı anlamına geliyor. Daha fazla Çin ürünüyle ve işçisiyle yapılmış projeler de göreceğiz. Çin'in büyük ve know-how sahibi şirketlerinin de Türkiye'ye geleceğine inanıyorum. Bunun gerçekleşebilmesi için bizim düzgün bir Çin politikamızın olması gerekiyor. Onlarla uzun vadeli ortaklık yapacağımızı ortaya koymamız lazım. Dışişlerinde olduğu gibi, Ticaret Bakanlığı bünyesinde de bir Çin özel bölümü kurulmalı."
"Hem ABD hem de Çin'in stratejik ortağı olabiliriz" diyen Kiziroğlu "Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve başka ülkeler bunu yapıyor. Biz niye yapmayalım dengeli bir politikayla iki tarafın da güvenilir ortağı olabiliriz. İstanbul- New York 10-11 saat, İstanbul- Shenzen 9-10 saat. Lokasyon olarak dünyanın tam ortadayız. Doğru adımlar atarsak BAE'ye kaptırdığımız bölgenin ticaret merkezliğini geri alabiliriz. 'Çin'e mal satamayız' algısı da yanlış. Güçlü bir iç pazarı olan Çin'e kaliteli tüketim malları satabiliriz buna ihtiyaçları var. Çin'in know-how'u almamızda yarar var. Yakında Suriye pazarı açılacak. Suriye ve Irak pazarında birlikte hareket edip, bu pazardan pay alabilirler" diye devam ediyor.
"Türk Şirketleri Çin Gerçeğini Görmeli"
Çin'e 11 yıllık aradan sonra tekrar gittiğini ve gördükleri karşısında çok şaşırdığını belirten Kiziroğlu şu bilgileri veriyor: "Çin'in gerçekten Türklerle iş yapma isteği var, bu istek artarak devam edecek. Çin halkı 'Çin rüyasını' yaşamaya başlamış. Aradan geçen 11 yıllık süreçte inanılmaz gelişmeler var. Çin inovasyon, bilime dayalı ve planlı olarak sürekli büyüyor. Gezdiğim iki şehirde net olarak gördüğüm durumu, diğer şehirlere de yayacaklar. Türk şirketlerinin Çin'den ayağını kesmemesi lazım. Türk Şirketleri Çin gerçeğini görmeli. Türkiye'de dönüşüm ekonomisi yapıyoruz, ithal ediyoruz, dönüştürüyoruz, satıyoruz. En büyük pazarımız Avrupa'da sıkıntı var, Avrupa ligden düştü. Yerine yeni oyuncular geldi. ABD biraz gerilemesine rağmen hala ligde. Bu durum bizim için bir fırsattır. Türkiye'de Çinlilerle Türkiye bazlı ortak şirketler kurmak zorundayız. Kuramazsak Çinliler kendileri kurup satacak bize ihtiyaçları olmayacak. Lokasyon olarak Avrupa'ya yakınız, yıllara dayanan ekonomik ilişkilerimiz var. Biz girişimci bir milletiz. Dolayısıyla risk alabiliyoruz. Hem ABD hem de Çinle ticaret yapmamız lazım ve bunun devlet politikası olarak kurgulanmasında yarar var."
"Avrupa'daki Çin olabiliriz"
Anadolu'daki birçok arazimizin hala fabrikalaşmadığına dikkat çeken Kiziroğlu bu konuda yapılması gerekenleri şöyle özetliyor: "İnsanlarımızı eğitip, gerekli teşvikleri sağlarsak Çinle ortaklık kurmakla akıllılık ederiz. Çin'den know-how ve inovasyonu alıp Avrupa'daki Çin olmamız gerekiyor. Buna mecburuz çünkü yaşlanıyoruz. Katma değer yaratacak projeler geliştirmezsek yakında bu yaşlımızı beslemede sıkıntı yaşarız. Çinlilerle ortak üretip AB pazarına satmamız gerekiyor. Avrupalılar her ne kadar Çin'e hayır dese de tüketmek ve almak zorundalar. Hatta bizim böylesi bir atağımız en azından onlara 'Evet Çin'den almıyorum' gibi bir kendini savunma imkanı vermiş olur. Ar-Ge'yi Çinle paylaşarak burada birlikte üretir, bütün Afrika'ya satabiliriz. Önümüzdeki 20 yıl Afrika öne çıkacak. Türkiye'nin buna hazır olmasında yarar var."
Kiziroğlu açıklamalarını şöyle noktalıyor: "Çin'den çekeceğimiz yatırımlarda teknoloji transferinin yapılacak olması, kaç Çinli kaç Türk mühendisin çalışacağı, patent konuları, ne kadar teşvik verileceği gibi konuları baştan netleştirmeliyiz. Devletin ücretsiz eğitiminden yararlanan milyonlarca gencimiz var. Eğitimi yeniden güçlendirecek politikaların oluşturmasıyla bu insan kaynağıyla bütün dünyaya mal satan, Avrupa'nın Çin'ini yaratabiliriz. Güneş paneli mi, çip mi ne üretilecekse onu üreteceğiz. 1923'te yıkılmış, iğneyi bile ithal eden bir imparatorluktan 1935'lerde kendine yeten, güçlü ülkelerden biri haline geldik. Doğru adımların atılması halinde aynı atılımı yeniden yapabiliriz."