PARA FİNANS/ BARIŞ ERGİN Kripto para yatırımcısı, madenciler, hodl'cılar… Herkes nefesini tutmuş Bitcoin'in 20 bin dolar seviyesinin ne kadar dirençli çıkacağını bekliyor. Çünkü Bitcoin'in geleceği, tüm piyasayı da derinden etkileyecek. Bir yandan ayı piyasasında panik ve satış dalgası kripto paraları eritirken bir yandan da madencilerin başı dertte. Hem fiyatların geri çekilmesi hem enerji maliyetlerinin artması, o alanı allak bullak etti. Öyle ki İran gibi bazı ülkeler kripto para madenciliğini geçici süre elektrikten yoksun bırakacağını açıkladı. Madencilik maliyetlerinin ortalaması tam 18 bin dolar civarında şu anda.
ÜRETİM MALİYETİ 18 BİN DOLAR OLDU
Ülkeden ülkeye değişse de madencilik maliyetlerinin 18 bin dolar seviyelerine gelmesinin riskli olduğunu belirten Bybit Türkiye Araştırma Müdürü Beste Naz Süllü, "Bu nedenle 20 bin dolar seviyesine gerileyen hatta zaman zaman da altına sarkan Bitcoin, madenciler için tehlike arz ediyor. Madencilerin üretim maliyetinden daha ucuza Bitcoin'i piyasada bulması demek üretime ara vermeleri veya nakit yaratabilmek adına ellerindeki tüm Bitcoinleri satmaları anlamına geliyor. Üretimin azalması fiyatları artırır mantığı burada devreye girmiyor, çünkü piyasanın doğal işleyişinin bozulması dengesizlikleri de beraberinde getirecektir" dedi.
MADENLER 4.411 BİTCOİN SATTILAR
Gate.io Türkiye Genel Müdürü Kafkas Sönmez, madencilerin satışlarıyla ilgili şu çarpıcı değerlendirmede bulunuyor: "Üretim maliyetlerinin piyasayı etkilediğini söyleyebiliriz. Madenciler geçimlerini sağlamak için paralarını zaten satıyorlar. Kamu madencilik şirketlerinin mali tablolarına göre, Mayıs 2022'de 4 bin 411 BTC sattılar. Bu, 2022 için bir önceki aylık ortalamanın dört katı. Bu durum piyasadaki satış baskısını artırdı."
KİLOVAT SAATİ 6 DOLARDAN 17 DOLARA ÇIKTI
Bitcoin'in 20 bin dolar seviyesinin altına inmesinin global çapta enerji krizinin getirmiş olduğu elektrik maliyetleriyle de alakalı olduğunu söyleyen Bitay Araştırma Direktörü Onur Uzun, "Geçen sene Amerika'da ortalama elektriğin kH/w maliyeti 6 dolar seviyelerindeyken 2022 yılında 17 dolar seviyelerine çıkmış durumda. Neredeyse üç katına çıkan elektrik maliyetleri beraberinde geçtiğimiz seneden bugüne yüzde 50'nin üzerinde değer kaybı yaşayan Bitcoin, madenciler için getirilerde erimeye sebep oldu. Tüm dünyada sıkılaşan para politikaları ile enflasyonla mücadele elbette enerji fiyatlarındaki artışın yavaşlamasına hatta Rusya-Ukrayna arasında yaşanan jeopolitik gerginliğin sona ermesi enerji fiyatlarında düşüşlere sebep olabilecektir. Bitcoin madencileri önümüzdeki dönemde bu etkenler doğrultusunda karlılıklarını arttırabilme potansiyellerini bildikleri için piyasayı doğrudan negatif etkileyecek bir adım atacaklarını düşünmüyoruz" değerlendirmesinde bulunuyor.
13-16 BİN DOLAR İHTİMALİ VAR
Peki, fiyatlar bundan sonra nereye gidecek? Bu sorunun masa başında yapılan ve artık herkesin yapmaya başladığı teknik analizlerle cevaplanması zor. "20 bin dolar seviyesinin gerisinde bizleri hızla bekleyen bir blok satış tehlikesi var" diyen Beste Naz Süllü, sözlerine şöyle devam etti: "Bu nedenle 16 bin dolar ve 13 bin dolar, ihtimaller dahilinde. Bitcoin'e yatırım yapan birçok firma, ellerindeki Bitcoin'leri satmayacağını duyurdu. Dolayısıyla 10 bin dolar seviyesi ve üzeri başta PayPal olmak üzere erken kurumsalların Bitcoin'e girdiği seviyelere denk geliyor. Bitcoin'in 10 bin dolar seviyesine gerilemesi ihtimaller dahilinde olsa da piyasa koşulları 16 bin dolar gerisinde satışlarını daha da artıracaktır."
KORKU ENDEKSİ YEDİ SEVİYELERİNİ GÖRDÜ
Bitay Araştırma Direktörü Onur Uzun, Bitcoin başta olmak üzere gelecekteki fiyatlamalarla ilgili olarak korku endeksine vurgu yaparak şu yorumda bulunuyor: "Piyasaya liderlik eden coin'lerin hareketiyle altcoi'nlerde de sert düşüşler yaşandı. Korku endeksinin yedi seviyesini görmesi de kripto piyasasında korkunun bir hayli yüksek olduğunu gösteriyor. İlerleyen dönemde merkez bankalarının atacağı adımlar, global piyasalar ve beraberinde kripto paralardaki panik havasının düzeyini belirleyecek en büyük faktör olacak. Merkez bankalarının hamleleri ve söylemleri yumuşamaya başlarsa kripto paralardaki korku havasının da günden güne kaybolabileceğini söyleyebiliriz."
"14 BİN DOLARI GÖREBİLİRİZ"
Kafkas SÖNMEZ / Gate.io Türkiye Genel Müdürü
Kripto alanı hala çok olgunlaşmamış bir alan. Son döngüde, oynaklığı ilk elden hiç tatmamış yeni kullanıcılarımız oldu. Dolayısıyla ayı döngüsü devam ettikçe kesinlikle daha fazla panik göreceğiz. Ayrıca Luna-Celsius-3AC durumu kesinlikle piyasaya yardımcı olmuyor. IntoTheBlock'a göre – 19 bin 500 dolarda sağlıklı bir destek bölgesi var. Daha önce yaklaşık 468 bin adres bu seviyede. 383 bin bitcoin satın almıştı. Ancak bu bozulursa olumsuz taraf 14 bin dolar olabilir. Bitcoin ve genel olarak piyasalar ile ilgili olan şey düşüşün çok yavaş ve kademeli olması, yukarı yönlü salınımın ise keskin ve ani olabilmesi. Yani düşüş döngüsü sona erdiğinde muhtemelen hızlı bir yükseliş göreceğiz. Ancak bu şimdilik spekülasyon. Piyasada borsaların zor durumda kalması daha çok mali sorumlulukla ilgili. Ayı döngüsü için bir savaş sandığınız yoksa neden bir stadyumun yeniden adlandırma haklarına ve süslü spor reklamlarına milyarlarca doları boşa harcıyorsunuz?
"DELİ GİBİ YÜKSELDİ VE ŞİMDİ DÜZELTME DÖNEMİ"
Alexander HOPTNER / BitMEX CEO'su
Şu anda bir piyasa düzeltmesi yaşıyoruz ve bunun biraz zaman alacağını düşünüyorum. Bu bağlamda, tüm blok zinciri ve kripto endüstrilerinin genç olduğunu unutmamalıyız, ancak 2017'de gerçekten yükseldiler. Aynı zamanda, paralar şimdiye kadar çok ucuzdu. Yine de finans sektörünün tarihinde risksiz çift haneli getirilere sahip olmanız çok nadirdir. Özellikle kripto endüstrisinde, kripto şirketlerinin değerlemeleri son derece yüksekti ve son aylarda piyasa çok sıcaktı, yeni girişimler başladı ve onlara çok para uçtu. Ancak risksiz bir pazar değil, bu nedenle büyümenin sonsuza kadar devam edemeyeceği oldukça açıktı. Endekslerin deli gibi yükseldiği ve ardından düzeltmenin geldiği klasik finans dünyasında da gördüğümüz tipik durum. Şimdi, tekrar satın almak için uygun anı beklememiz gerekiyor. Ve evet, henüz ulaşmadığımız yokuşun dibine ulaştıktan sonra geri döneceğimizi düşünüyorum. Piyasada olan daha kurumsal yatırımcılar ve merkezi olmayan finansal alan (DeFi) kesinlikle bizimle kalacak. Aynı şey Bitcoin için de geçerli. Ben Bitcoin'e aşırı şekilde inanıyorum. Yeni zirveler göreceğiz, belki yılsonunda, belki seneye bilmiyorum ama göreceğiz.
"18 BİN DOLAR, GÜÇLÜ BİR DESTEK SEVİYESİ"
Şimal Hazal SARISÖZEN / KuCoin TR Araştırma Uzmanı
2017'de gördüğümüz zirve seviyesi yaklaşık olarak 19 bin 700 dolar seviyelerinde. 20 bin dolar seviyesi de hem madenciler için önemli bir seviye hem de yatırımcılar için psikolojik bir eşik. Geçtiğimiz günlerde 17 bin dolar seviyelerine kadar geri çekilmeler gördük, ancak 20 bin doların üzerinde haftalık periyodda kapanış yaptık. Bu durum, 20 bin dolar üzerine tutunma konusunda bizler için olumlu bir veri. Ancak yatırımcı, temkinli adımlar atmalı. Henüz daha önce bahsetmiş olduğumuz makro riskler masadayken kesin bir yükseliş başlıyor demek için erken bir evrede olabiliriz. Teknik olarak Bitcoin'e haftalık olarak baktığımızda 19 bin 265 dolar seviyeleri, bizim için önemli bir destek olmakla birlikte 2013 yılından bu yana devam eden yükselen kanalımızın alt bandı da yaklaşık 17.800-18.000 dolar bandına denk geliyor ve güçlü bir destek seviyesi. Bu seviyelerin üzerinde kaldığımız müddetçe orta-uzun vade de yukarı yönlü trend devam edebilir. Bu seviyelerin kaybedilmesi durumunda ise piyasada panik havası artabilir ve satışlar derinleşebilir. MVRV-Skor, Rezerv Risk ve daha birçok zincir verisi bizlere Bitcoin fiyatının adil fiyatına kıyasla artık ucuz kaldığını veya risk ve getiri anlamında karlı bölgelere ulaştığını gösterirken bu bilgiler eşliğinde güncel fiyat hareketlerine baktığımızda 20 bin dolar seviyelerinde konsolidasyon ihtimalini daha güçlü buluyoruz.
"PİYASANIN İŞTAHI KAÇTI"
Beste Naz SÜLLÜ / Bybit Türkiye Araştırma Müdürü
Finans piyasaları FED'in para politikalarınI sıkılaştırması ve küresel merkez bankalarının da eşanlı sıkılaştırma politikaları izlemesiyle geçiş dönemindeyiz ve yönsüzlük içinde hareket ediyoruz. Birçok yatırımcının bu esnada zararda beklemesi, kripto paralara ilişkin soru işaretleri ve merakı da artırıyor. Küresel piyasalar şu sıralar FED ve diğer merkez bankaların sıkılaştırma güdümlü politikalara girmesiyle ABD'nin resesyon riskini fiyatlıyor. Tüm bunlar risk iştahını besleyecek gelişmeler olmadığı gibi üstelik yakın zaman piyasa görünümünde de yükselişler nakde geçilmesi için fırsat olarak görülüyor. Fakat yakın zamanda endekslerin geldiği noktada değerleme oranları ve aylardır belirsizliklerin fiyatlanması görünümü 'iskontolu' duruma getirdi. Ancak kripto paralar konu olduğunda aynı iştahla 'iskontolu' diyemiyoruz. Makro gelişmelere ek olarak kripto paralarda son dönemde yaşanan düşüşler, Terra olayı ve yüksek miktardaki likidasyonlar yatırımcıların ellerini bu fiyattan girmeye zorluyor. Para girişleri zayıf, fiyat düştükçe artması beklenen iştahta toparlanma yok. Aynı zamanda geldiğimiz 20 bin dolar seviyelerinde de madenci maliyetlerini tartışmaya başlıyoruz çünkü piyasadaki en büyük satıcılardan biri de madenciler.
"BİTCOİN'İN 20 BİN DOLAR SAVAŞI TÜM PİYASAYA YÖN VERECEK"
Onur UZUN / Bitay Araştırma Direktörü
20 bin dolar seviyesi bizler için hem teknik hem de psikolojik açıdan büyük önem arz ediyor. Bitcoin'in 69 bin dolarlık zirve değerine baktığımızda, kabaca yüzde 75'lik bir kayıp söz konusu. Ama geçmiş verileri incelediğimizde, Bitcoin tarihinde zirvesinden yüzde 80 dört defa geri çekilme yaşanmıştı. Bu da bizlere Bitcoin'deki hareketin, kendi özelinde de bir tutarsızlığa işaret ettiğini gösteriyor. Küresel piyasalarda yaşanan resesyon fiyatlaması ve kripto ekosistemindeki olumsuz gelişmeler, geçen hafta sonu Bitcoin'in 17 bin 600 dolar seviyesini test etmesine neden olmuştu. Merkez bankası kararları ve FED üyelerinden gelen açıklamalara bağlı olarak, 19 bin 800 dolar seviyesi şu an için destek seviyemiz olacaktır. Bitcoin'in vermiş olduğu bu 20 bin dolar savaşı, tüm kripto piyasasının yönünü tayin etmesinde önemli olacaktır. Bitcoin'in 2020 yılında 3 bin 700 dolar seviyelerinden yaklaşık 15 yılda 20 kattan fazla artarak 69 bin seviyelerine yükseldi. Bu devasa yükselişin birçok sebebi olmakla birlikte en büyük etkeni, Covid-19 kaynaklı ortaya çıkan risklere tampon olması amacıyla tüm dünyada faizlerin sıfıra inmesi ve genişleyici para politikası adımları oldu. Tarihte görülmemiş şiddette ve hızda basılan bu paralardan birçok yatırım aracı payını aldı. Bu yatırım araçlarından en çok kazandıranı iste kripto para piyasası oldu. Risk iştahının tavan yaptığı ve alınan her şeyin değerlendiği bir yıl olan 2020 yılı, kripto para piyasasının en güzel ve görkemli dönemi olmuştur. Şu anda içinde bulunduğumuz dönem de 2020'nin aksine faizlerin arttığı ve paranın musluğunun kısılmaya başladığı bir dönem olarak karşımıza çıkıyor. Özellikle 2023'te büyük merkez bankalarının faiz artırımlarının sonuna geleceği ile 2024 yılında gerçekleşecek halving (bitcoin yarılanması) olayları, kripto para piyasasına ilginin tekrardan artmasını sağlayacaktır. Bu gerçekleşmelerle birlikte risk iştahının artması ve uygun koşulların devreye girmesiyle birlikte kripto para piyasalarında yeni bir ralli görülebilir.
BU DÜŞÜŞLER İLK DEFA YAŞANMIYOR
Merkeziyetsiz finansın farklı bir alanı olan NFT tarafında da piyasaya bakış, benzeri bir durumda. Socrate NFT Ajansı, kripto piyasalarındaki düşüşle ilgili olarak şu değerlendirmeyi yapıyor:
"Korku havası, ayı piyasası veya sektördeki 'kripto kışı' adıyla, 13-14 senelik süregelmiş Bitcoin tarihinde ilk defa yaşanan bir dönem değil. Şu anki düşüş, bir kısmı piyasa düzeltmesi olarak görülebilir. Bitcoin'in 69 bin doları gördüğü günlerde kripto para madenciliği yüzde 90'lara varan kar marjlarıyla gözde bir işti. Devamında yaşanan süreçte Bitcoin fiyatındaki gerileme geliri azaltırken enerji fiyatlarındaki aşırı yükseliş, maliyetleri hızlı bir şekilde yukarı çekmeye başladı. Böylece CryptoRank'in raporuna göre Haziran ayına girdiğimizde artık Bitcoin üretmenin maliyeti 25 bin dolara kadar, yani fiyatının üstüne çıkmış oldu.
1.5 TRİLYON DOLAR ERİDİ, KOMİSYON GELİRLERİ DE AZALDI
Temmuz ayına gün saydığımız şu sıralarda FED'in haziran-temmuz ve eylül aylarında toplamda 200 baz puan faiz artırımı yapılacağı tahmin ediliyor. Ayrıca resesyon riski de göz önünde bulundurulduğunda finans piyasalarında likidite kaybı yaşıyoruz. Şimdilik para girişleri yok, bu nedenle de ralli havasının gelmesi için bir neden de yok. Yeni haber aktarımları görünümü değiştirecektir, fakat mevcut haber akışında yükselişi destekleyebilecek etmen yok. Piyasadan son birkaç ay içinde 1.5 trilyon dolara yakın para silindi, piyasa çok sert bir ayı dönemine girdi. Bu nedenle faaliyetlerde daralma, komisyon gelirlerinde azalma söz konusu.
EL SALVADOR DA 'HODL'CI
Yatırımcıların ellerindeki coin'leri alıp satmak yerine uzun vadede getirisi olacağını düşünerek satın alıp tutmak davranışı göstermesine 'hodl' deniliyor. Dünyanın en büyük hodl'cılarından biri de Bitcoin'i yasal ödeme aracı olarak kabul eden ilk ülke olan El Salvador. Ülke bugüne kadar 103.6 milyon dolar harcayarak 2 bin 301 Bitcoin aldı. Bitcoin 2022 yılında sert düşüşler yaşarken ülkenin Devlet Başkanı Nayib Bukele, sık sık dipten alım yaptıklarını açıkladı. Bugün itibarıyla El Salvador'un elindeki Bitcoin'lerin toplam değeri 47.7 milyon dolara düştü. Ülkenin bu yatırımındaki zararı 55.9 milyon dolar olsa da Maliye Bakanı Alejandro Zelaya, bugüne kadar coin satmadıkları için zararda da olmadıklarını belirtti
GOOGLE ARAMALARINDA BITCOIN REKOR KIRDI
Piyasadaki oynaklık ve ardından gelen sert fiyat hareketleri, Bitcoin kelimesinin de popülerliğini zirveye taşıdı. Google aramalarında Bitcoin, en yüksek seviyesine ulaştı. 'Bitcoin' anahtar kelimesi, 100 popülerlik puanıyla rekor kırdı. Daha önce en yüksek 82 puan seviyesine kadar yükseltmişti. Başta 100 puan ile El Salvador yer alırken diğer en fazla ilgi gösteren ülkeler arasında Hollanda ve Nijerya takip ediyor. Türkiye ise Bitcoin aramalarında 22 puan seviyesinde.
