PARA BORSA/ İDİL TARAKLI Geçen haftalarda 3.700 seviyelerinde bir konsolidasyon ile geri dönen borsada genel olarak yılın son çeyreğinde volatilitenin yanında yukarı yönlü trendin devam etmesi bekleniyor. Yurtiçinde yüksek seyreden enflasyon ve negatif reel faiz ortamı nedeniyle getiri arayışının borsaya yöneldiğini hatırlatan uzmanlar, ekonomilerde fiyat seviyesinin hızlı yükselmesinin şirket karlılıklarına olumlu olarak yansıyacağı algısının daha önceki yıllarda da Borsa İstanbul'da fiyatlandığına dikkat çekiyor. Yükselişte yılın 3. çeyrek dönemine yönelik bilançolarında borsada önemli bir katalizör vazifesi göreceğini belirten analistler, bu dönemde genel olarak; hava yolu, banka, enerji, gayrimenkul ve holding sektör hisselerinin ön plana çıkacağını düşünüyor. (Birinci Bölüm)
Son çeyrekte portföylerde hisse senedi ağırlığının artırılabileceği vurgulanırken ancak daha dengeli ve defansif sektör hisselerinin seçilmesi öneriliyor. Endeksin yatay ve pozitif bir seyirle 3.700 seviyesini yukarı kırıp 4.200 puanları hedefleyebileceğini belirten uzmanlar düşük risk toleransı olan "muhafazakar" veya "birikimci" profildeki yatırımcıların yüzde 20, yüksek getiri için yüksek risk almaya razı ve risk toleransı açısından "agresif" profilde tanımlanabilecek bir yatırımcının ise portföyünde en az yüzde 50 hisse senedi taşıyabileceğini söylüyor. Analistler bu kapsamda uygun seviyelerde portföylere dahil edilmek üzere son iki ayda 52 hissenin takip edilebileceğine dikkat çekiyor.
"VOLATİL VE YUKARI YÖNLÜ TREND"
İnfo Yatırım Stratejisti Çağlar Toros, Borsa İstanbul tarafında yıl sonuna kadar volatilitenin yüksek olmasını bekliyor. Yurtiçi dinamiklerden ziyade global piyasalarda para ve maliye politikalarındaki belirsizliklere ek olarak resesyon endişelerinin artarak devam etmesinin hiç şüphesiz yurtiçi piyasaları da etkilediğini belirten Toros, "Ayrıca Eylül ayı itibarıyla yurtiçinde enflasyon yüzde 83.4'lere dayandı. Bu durumda risksiz getiriler (bono, mevduat vb.) enflasyon karşısında yetersiz kaldı ve tasarruflar azaldı. Döviz kurlarındaki yatay trend ile birleşince, alternatif getiri arayışı yatırımcıları borsaya yönlendirdi.
Borsada yılın son çeyreğinde volatilitenin yanında yukarı yönlü trendin devam etmesini bekliyoruz. Çünkü ekonomilerde fiyat seviyesinin hızlı yükselmesinin şirket karlılıklarına olumlu olarak yansıyacağı algısı daha önceki yıllarda da Borsa İstanbul'da fiyatlanmıştı. Bu kapsamda, 2022 yılında da en çok konuşulmaya devam eden konuların başında enflasyon olacağını göz önünde bulundurursak özetle ciro ve karlılıklarda enflasyon etkisi ve sabit getirili bono ve mevduat gibi TL yatırım alternatiflerinin getirilerinin yetersiz kalması nedeni ile güçlü seyrin devamını bekliyoruz" diyor.
"3.800 SEVİYELERİ TEST EDİLEBİLİR"
Volatilitenin bu denli yüksek olması nedeniyle seviye vermenin zor olduğuna da vurgulayan Toros; teknik olarak 3.500 seviyelerinin üstünde kalınması durumunda 3.800 seviyelerinin test edileceğini düşünüyor. Geri çekilmelerde ise 3.100 seviyesini ana destek seviyesi olarak ön plana çıkarıyor.
Mevcut koşullarda portföy dağılımının tamamen yatırımcının risk iştahına bağlı olduğunu da belirten Toros, "Yukarı yönlü enflasyon sonrasında risksiz getirilerin enflasyon karşısında yetersiz kalması ve yabancı yatırımcıların azalarak yerli yatırımcı ilgisinin artarak devam ettiği bir ortamda borsaya olan ilginin artmasını bekliyoruz" yorumunu yapıyor.
"GÜÇLÜ FİNANSALLAR BEKLİYORUZ"
Yılın ilk iki çeyreğinde olduğu gibi üçüncü çeyrekte de güçlü finansallar bekleyen Toros, ancak sektörel bazda gelişmelerin ön plan çıkacağını düşünüyor.
Bu kapsamda TCMB tarafından gerçekleşen faiz indirimleri ile birlikte bankaların APİ ve KKM fonlama maliyetlerinde gerileme olmasına rağmen, çıplak mevduat maliyetlerinde artış, kredi oranlarının düşmesi ve kredi yavaşlaması yüzünden net faiz marjlarında daralma bekliyor. Buna karşılık TÜFE endeksli kağıt getirilerinde enflasyona paralel artış sayesinde bankacılık sektöründe nominal karların 2Ç'ye paralel açıklanacağını öngörüyor.
Koronavirüs pandemisinin etkilerinin azalması ile ulaştırma şirketlerinin gelir kalemleri ve gider kalemlerinin euro bazlı ve euro/dolar tarafındaki geri çekilme giderlerini aşağı çektiğini de hatırlatarak şu değerlendirmeyi yapıyor: "Dolar endeksinin yukarı yönlü seyri de petrol fiyatlarını geri çekerken, yakıt maliyetleri de geriledi. Yurtiçi bilet tavan fiyatının da yükselmesine ek olarak güçlü geçen turizm sezonun etkileri ile ulaştırma sektöründe güçlü finansallar beklemekteyiz.
Ayrıca yüksek enflasyon ortamında tasarrufların azalması ile indirim marketlerine olan ilgi de arttı. Bu kapsamda halka açık gıda perakende şirketlerinin birçoğu, yüksek enflasyon ortamından olumlu etkilenerek ciro tahminlerini yukarı yönlü revize etti. Dolayısıyla gıda perakende de çeyrek bazda iyileşmenin devamını öngörüyoruz.
Öte yandan enflasyonist ortamda gıda fiyatlarındaki yükselişle birlikte hiç şüphesiz en çok konuşulan konu, artan enerji fiyatları oldu. PTF fiyatlarının yukarı yönlü gitmesi ve bu durumu satışlarına yansıtabilen şirketlere ek olarak kömürden üretim yapan şirketler de bu çeyrekte ön plana çıkabilir" yorumunu yapıyor.
Toros, uygun seviyelerde portföylere dahil edilmek üzere son iki ayda Alarko Holding, Alarko GYO, Bim Birleşik Mağazalar, Bizim Toptan Satış Mağazaları, Biotrend Çevre ve Enerji Yatırımları, Coca Cola İçecek, Enka İnşaat, İş Yatırım Menkul Değerler, Karsan, Koç Holding, Kontrolmatik, Kardemir, Mavi Giyim, Petkim, Şişe Cam, TAV Havalimanları Holding, Türk Hava Yolları, Tüpraş, Tekfen Holding ve Suwen Tekstil Sanayi hisselerinin takip edilebileceğini söylüyor.
"ENDEKS ŞOKLARINDAN ETKİLENMEYEN HİSSELER"
Temel ve teknik anlamda güçlü, yönetimi tecrübeli ve iyi olan şirketlerin endeks şoklarından çok fazla etkilenmediğine dikkat çeken İnfo Yatırım Stratejisti Çağlar Toros, her dönemin ayrı bir hikayesi olduğunu ve bu hikayelerden olumlu etkilenen şirket gruplarının ön plana çıktığını hatırlatarak yatırımcılara şu önerilerde bulundu;
*Yatırımcıların duygularıyla değil, piyasa koşullarına göre hareket etmesi gerekir.
*Panik satışların ve gereğinden fazla cesur davranmanın büyük oranda zarar ile sonuçlandığı unutulmamalı.
*Yatırımcıların stop loss ve hedef fiyat stratejileri olmalı.
*Her dönemin ayrı bir hikayesi olduğu ve bu hikayelerden olumlu etkilenen şirket gruplarının ön plana çıktığı göz önünde bulundurulmalı. *Yüksek enflasyonda hane halkı harcama kalemleri yüksek olan şirketler ön plana çıkar. Bu kapsamda da seçim yapılabilir.
*Yönetimi güçlü, TL maliyet ve kurdaki yükselişi satışlarına yansıtabilen, endeks şoklarından etkilenmeyen, artan finansman giderlerinden etkilenmeyen (borç seviyesi düşük) ve yabancı para cinsinden geliri olan şirketlerin izlenmesi, akılcı bir yöntem olabilir.
*Gündem maddeleri yakından takip edilmeli ve haber akışlarının piyasalar ile hisse senedi üzerindeki hareketlerinin iyi analiz edilmesi gerekir.
"BORSADA MOMENTUM ARTIŞI GÖREBİLİRİZ"
Borsa İstanbul'da yurtdışında devam eden satış baskısına karşın belirgin bir pozitif ayrışma izlediğimizi hatırlatan Yatırım Finasman Strateji ve Yatırım Danışmanlığı Müdürü Serhan Yenigün; değerlemelerin cazip getiri potansiyellerine işaret etmesi ve gelişmekte olan ülkeler ortalamasına göre halen yüksek iskontoya işaret eden finansal çarpanlar nedeniyle BIST'teki bu ayrışmanın devam edeceğini düşünüyor. Bununla beraber, FED başta olmak üzere küresel merkez bankalarının enflasyonla mücadele amacıyla parasal sıkılaşma politikalarını sürdürmeleri ve küresel büyümeye dair endişelerin sürmesi BIST'te hedeflere yönelim yönündeki risk iştahını sınırlı tutabileceğinden endişe ediyor. Bu nedenle sene sonuna kadar yatay pozitif ve temkinli bir seyir bekleyen Yenigün; FED'in faiz artırımlarında sona yaklaşıldığı yönünde mesajlar vermesi sonrasında ise küresel borsalarla beraber BIST'te momentum artışı görebileceğimizi söylüyor.
"12 AYLIK HEDEF 4.200 CİVARINA İŞARET EDİYOR"
BIST-100 endeksi için 12 aylık hedef endeks değerlerinin 4.200 civarına işaret ettiğini de dile getiren Yenigün; bununla beraber, finansal çarpanların tarihi ortalama iskonto oranlarına yönelmesi durumunda BIST-100 endeksinde daha yüksek hedefleri konuşabileceğimizi söylüyor. Teknik açıdan 2.900-3.000 endeks bölgesinin önemli bir orta vadeli destek konumunda olduğunu, 3.700 civarının ise yakın vadeli ilk kritik direnç olduğunu fakat aşılacağını düşünüyor.
Borsa İstanbul'da öngörülen potansiyeli ve alternatif yatırım ürünlerinin sunduğu getirileri karşılaştırdığımızda, doğru hisse seçimleri ve uzun vadeli yatırım perspektifi ile oluşturulan bir portföyün halen cazip olduğuna da vurgu yapan Yenigün; bu açıdan gelişmeler ve beklentileri etkileyebilecek veriler yakından izlenmek koşuluyla orta ve yüksek risk grubundaki yatırımcıların portföylerinde ağırlıklı hisse portföyü taşımaya devam edebileceklerini söylüyor. Borsa İstanbul'da, özellikle küresel gelişmelere bağlı yaşanabilecek geri çekilmelerin ise biriktirme amaçlı kullanılabileceğini hatırlatıyor.
"EN AZ YÜZDE 50 HİSSE SENEDİ"
Yatırımcıların portföylerinde taşıyacakları hisse senedi pozisyon ağırlığını risk toleranslarına göre belirlemesi gerektiğinin altını çizen Yenigün, "Bu kapsamda, birikimlerini ağırlıklı sabit getirili ürünlerle değerlendiren ve düşük risk toleransı olan 'muhafazakar' veya 'birikimci' profildeki yatırımcıların yüzde 20 civarında hisse senedi taşımalarının uygun olacağını düşünüyoruz. Tüm yatırım ürünlerine eşit mesafede diyebileceğimiz 'dengeli' profildeki bir yatırımcının yüzde 25-30, yüksek getiri için yüksek risk almaya razı ve risk toleransı açısından 'agresif' profilde tanımlanabilecek bir yatırımcının ise portföyünde en az yüzde 50 hisse senedi taşıyabileceğini değerlendiriyoruz" diyor.
Borsa İstanbul'da küresel piyasalardan pozitif ayrışmanın devamı açısından şirketlerin 3. çeyrek sonuçlarının da önemli olduğunu belirten Yenigün, finansal sonuçların Ekim ayının ortasından itibaren açıklanmaya başlanacağını hatırlatıyor. İkinci çeyrekte olduğu gibi 3. çeyrekte de özellikle sanayi şirketlerinde, ciro ve kârlılık rakamlarında güçlü yıllık büyümeler beklenebileceğini söyleyen Yenigün, çeyreksel büyümelerin ise daha sınırlı kalacağını öngörüyor. Bankaların da benzer şekilde özellikle yıllık büyüme tarafında güçlü rakamlar açıklayabileceğini düşünüyor.
Yenigün, uygun seviyelerde portföylere dahil edilmek üzere son iki ayda Coca Cola İçecek, Pegasus Hava Taşımacılığı, Koç Holding, Tekfen Holding, Enka İnşaat, Türk Hava Yolları, Gelecek Varlık Yönetimi, TAV Havalimanları Holding, Bim Birleşik Mağazalar, Tüpraş, Kardemir, Ford Otomotiv, Anadolu Efes, Otokar, Emlak Konut GYO, Mavi Giyim, Şişe Cam, Özak GYO, Kordsa ve Akbank hisselerinin takip edilebileceğini söylüyor.
"DAHA ILIMLI VE ZAMANA YAYILAN YÜKSELİŞ"
BIST-100 endeksinin bir süre 3.200-3.700 arası seviyelerde konsolide olduğunu belirten Ahlatcı Yatırım Hazine Müdürü Arda Coşar; önümüzdeki dönemde özellikle ekim sonu ve kasım başı açıklanacak bilançoların etkisi, yüksek enflasyon, negatif reel faiz ortamının ve ekonomik büyümenin devam etmesi, hisse senetlerinde hala bulunan yüksek iskonto gibi nedenler ile BIST-100 endeksinin 3.700 puanı kırıp yukarı yönlü hareketine devam etmesinin mümkün olduğunu söylüyor. "Yani borsa tarafında hala iyimser taraftayım" diyen Coşar; ancak önceki aylardaki gibi günlük hızlı yükselişler şeklinde değil, daha ılımlı ve zamana yayılan bir yükseliş bekliyor. Bunlarla beraber başta FED olmak üzere merkez bankalarının faiz artırma politikaları, olası resesyon, Ukrayna savaşında Rusya'nın nükleer içerikli mühimmat kullanma olasılığı, Akdeniz'de olası gerginlik gibi risklerin küresel bazda borsalara ve BIST endeksinde aşağı yönlü risk oluşturduğunun da altını çiziyor. Ayrıca kısa bir süre sonra piyasaların gündemine 2023 seçimlerinin olumlu ya da olumsuz şekilde etki etmeye başlayabileceğini belirterek risklerinde izlenmesi gerektiğini hatırlatıyor.
BIST-100 endeksi için artık 3.200 aşağısını öngörmeyen Coşar; yatay ve pozitif bir seyirle 3.700 seviyesini yukarı kırıp 4.000 puanları hedefleyebileceğini düşünüyor. Yükselişin azalarak da olsa devam etmesini bekliyor.
"SEKTÖR VE HİSSE BAZINDA SÜPRİZLER OLABİLİR"
Bu dönemde önümüzdeki günlerde açıklanmaya başlayacak 3. çeyrek bilançolarının önemli bir gösterge olduğuna da vurgulayan Coşar, "Nitekim yılın 3. çeyreğinde turizm sezonunun da ciddi etkisiyle ekonomik büyümenin devam ettiği, ayrıca cari açık rakamlarında da güçlü bir ekonomik aktivite olduğu görüldü. Bununla beraber bilançolarda satış ve kar rakamlarını yükselten ürün ve hizmet fiyatlarındaki yükseliş de devam etti. Şirketler ise mevcut durumda enflasyon oranı aşağısında kaynak bulabiliyor. Bunları bir araya getirdiğimizde ben 3. çeyrek bilançolarında da yüksek bazlı satış ve kar artışları olacağını ve şirket F/K oranlarının gerileyeceğini düşünüyorum" diyor. Aslında bana göre BIST için en önemli hikaye de bu diyen Coşar; tabii sektör ve hisse bazlı negatif ya da pozitif sürprizlerin de olacağını hatırlatıyor. Enerji, rafinaj, havayolları, gıda perakende ve bazı otomotiv şirketlerinde, cam sektöründe iyi bilançolar bekleyen Coşar; bankaların kar artışının da önceki dönemlere göre yavaşlayarak ta olsa devam edeceğini tahmin ediyor.
"GETİRİ SAĞLAYACAK ÜRÜN KISITLI"
Mevcut koşullarda yüksek risk iştahı olan yatırımcıların yüzde 50 üzerinde yüzde 75'e kadar portföylerinde hisse tutabileceğini de kaydeden Coşar, "Benim kanaatimce portföyün en az yüzde 50 üzerinde hissede durması isabetli olacaktır. Çünkü enflasyon yüksek, faizler düşük; getiri sağlayacak ürün kısıtlı. Orta seviye risk alan yatırımcılar yüzde 30-50 arası hisse bulundurabilir. Düşük risk iştahı olan yatırımcılar ise bu oranı yüzde 20-30 bandında tutabilir. Risk algısı çok yüksek yatırımcılar için zaten borsa pek uygun bir yer olmayabilir" diyor.
Coşar, uygun seviyelerde portföylere dahil edilmek üzere son iki ayda Akbank, Aksa Akrilik Kimya, Arçelik, Aselsan, Brisa, Bim Birleşik Mağazalar, Ereğli Demir Çelik, Ege Seramik, Ford Otomotiv, Kordsa, Koç Holding, Migros, Sabancı Holding, Şişe Cam, Türk Traktör, Vestel Elektronik, Yapı Kredi, Tüpraş, Logo Yazılım ve Türk Hava Yolları ayrıca Coca Cola İçecek, Anadolu Efes ve Tat Gıda gibi gıda ve içecek hisselerinin takip edilebileceğini söylüyor.
"TEK BİR HİSSEYE YATIRIM YAPMAK; RİSKİ ARTIRIR"
Özellikle temettü yatırımcıları için şu an cazip temettü şirketleri bulunduğunu hatırlatan Ahlatcı Yatırım Hazine Müdürü Arda Coşar, mevcut koşullarda yatırımcılara şu önerilerde bulunuyor;
*Portföye dahil edilecek hisselerin fiyatı ve çarpanları diğer şirketler ve aynı şirketin geçmişi ile karşılaştırılmalı.
*Çok yüksek çarpanlar ile işlem gören şirketlerden uzak durulmalı. Bu noktada çarpanlar normalleşince portföye verdiği zararın fazla olabileceği ya da portföye uzun bir zaman kaybettirebileceği unutulmamalı.
*Tek bir hisseye yatırım yapmak; ne kadar iyi bir hisse seçersek seçelim üstlenilen riski arttıracağı göz önünde bulundurulmalı.
*Sektörel çeşitlendirme yapılmalı.
*Üçüncü ve dördüncü çeyrekte satış ve kar kalemlerini yükselten mümkün ise enflasyon üzerinde artırabilen, kapasite artırım ve yeni ürün yatırımlarına devam eden şirketler belirlenmeli.
*Hisse seçerken şirketin kurumsal yapısına ve patronajın şeffaflığına dikkat edilmeli.
*Temettü dağıtan şirketlere öncelik verilebilir.
*Bir şirket ne kadar başarılı olursa olsun her fiyattan hisse alınmayacağı unutulmamalı.
*Bilgiye ulaşmak için aracı kurum raporları ve piyasa yorumları aktif olarak kullanılmalı.
"BİZİ YÜKSEK VOLATİLİTE BEKLİYOR"
Küresel merkez bankalarının 2022 yılı başından itibaren uygulamış oldukları sıkılaştırıcı para politikaları ve Rusya-Ukrayna savaşının etkisi ile küresel hisse senetleri piyasalarında yaşanan satış baskısının eylül ayında da devam ettiğini hatırlatan Anadolu Yatırım Araştırma Departmanı Müdürü Sevgül Düzgün; BIST-100 endeksinin yıl başından itibaren küresel borsalardan pozitif ayrıştığına dikkat çekiyor.
Düzgün, bundan sonraki süreçte de yurt içerisinde devam eden yüksek enflasyonist ortam, negatif reel faiz, şirketlerin çarpan bazında gelişmekte olan benzerlerine göre iskontolu işlem görmesi nedeni ile borsanın diğer yatırım araçlarına göre cazibesini koruyacağını ve yukarı yönlü eğilimine devam edebileceğini öngörüyor. Önümüzdeki süreçte portföylerde daha dengeli ve defansif sektörlerin (perakende, gıda ve ilaç) ağırlıklarının artırılması gerektiğini düşünüyor. Düzgün, her ne kadar BIST-100'de yılsonuna kadar yukarı yönlü ivmenin genel olarak devam edeceğini öngörse de yurtiçinde takip edilecek olan şirketlerin üçüncü çeyrek bilançoları, Avrupa'da yaşanan enerji krizi, FED'in agresif faiz patikasında devam edecek olması ve yine yurtiçinde 2023 seçimlerine yaklaşırken açıklanacak olan yeni politikaların etkisiyle volatilitenin yüksek seyredeceği bir son çeyrek bekliyor.
