HÜLYA GENÇ SERTKAYA / Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi (KOSGEB) Başkanlığı, KOBİ'leri desteklemeye devam ediyor. KOSGEB Girişimci Destek Programı İş Geliştirme Desteği ile Kapasite Geliştirme Destek Programı 3. başvuru dönemi çağrılarına çıktı. KOSGEB, işini kurmak ve geliştirmek isteyen girişimcilere 2 milyon liraya kadar destek sunacak. Geri ödemeler 36 ay sonra başlayacak.
KOBİ'lerin büyüme ve gelişimine destek sağlamak amacıyla tasarlanan Kapasite Geliştirme Destek Programı kapsamında işletmelere 20 milyon liraya kadar, 36 ay vadeli kredi için 20 puanlık finansman desteği sağlanacak. Bu iki destek paketinde 1 Ekim'de başlayan başvuru süreci 31 Ekim'de sona erecek.
Bu arada "Yenilikçi KOBİ'ler için Avrupa Ortaklığı / Innowwide" Programı'nın dördüncü çağrısı açıldı. Uluslararası pazarlarda araştırma veya ticari hedeflerin uygulanabilirliğini değerlendirmek amacıyla oluşturulacak fizibilite proje önerilerinin sunulabileceği çağrıda, değerlendirme sonucunda en yüksek puan alan 70 projeye, yüzde 70 destek oranı ile proje başına maksimum 60 bin euro hibe verilecek. Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK), IPARD III Programı kapsamında çıktığı 50 milyon euro bütçeli yeni çağrısıyla, Tarım ve Balıkçılık Ürünlerin İşlenmesi ve Pazarlanması ile İlgili Fiziki Varlıklara Yönelik Yatırımlar" tedbiri kapsamında başvuracak projelere yüzde 50-70 destek oranıyla hibe destek kullandıracak. Öte yandan ihracatçıya ve faiz hassasiyeti olan firmalara destek paketleri uygulamaya alınacak.
TÜBİTAK ise, çığır açıcı bilimsel çalışmalarını Türkiye'de yürütecek uluslararası lider araştırmacıları ve uluslararası genç araştırmacıları ülkeye kazandırmak üzere çağrıya çıktı. 21 milyon liraya varan destekler verilecek. 3 yıllığın aylık 156 bin liraya kadar burs, 4 milyon 700 bin liraya kadar altyapı kurulum desteği ve 2.4 milyon liraya kadar proje ödenekleri sağlanacak.
YÜZDE 80 DESTEK ORANIYLA GERİ ÖDEMELİ FİNANSMAN
Önce KOSGEB desteklerine bir göz atalım. Girişimci Destek Programı-İş Geliştirme Desteği, girişimcilere; 1.5 milyon lira üst limit dahilinde yüzde 80 destek oranıyla geri ödemeli finansman sağlıyor. Girişimcinin genç, kadın, engelli, gazi veya birinci dereceden şehit yakını olması durumunda destek üst limiti 150 bin lira daha artırılıyor. Destek kapsamında, işletmelerin personel, makine-teçhizat ve kalıp, yazılım, hizmet alımı giderleri (eğitim, danışmanlık ve yönderlik, belgelendirme, test ve analiz, pazarlama, tasarım ve sınai mülkiyet hakları) karşılanıyor.
Programdan; imalat, telekomünikasyon, bilgisayar programlama, danışmanlık ve ilgili faaliyetler, bilişim alt yapısı, veri işleme, barındırma ve diğer bilgi hizmeti faaliyetleri ile bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetleri sektörlerinde faaliyet gösteren işletmeler faydalanabiliyor.
Başvurular, sektörlere göre belirlenen kurullarda KOSGEB personeli, öğretim elemanları ve bağımsız sektör temsilcileri tarafından değerlendiriliyor. Değerlendirme sonucunda ülke genelinde ilk bin ve kendi ilinde ilk 6'ya giren başvurular jüri değerlendirmesine alınıyor. Jüri ve kurul değerlendirmeleri sonucunda oluşan puanların ortalamasıyla yapılan sıralamada, ülke genelinde ilk 500 ve kendi ilinde ilk 3'e giren projeler desteklenmeye hak kazanıyor.
BİN 127 PROJEYE 1.6 MİLYAR LİRA DESTEK
"KOSGEB Girişimcilerini Seçiyor" mottosuyla 2024 yılında güncellenen Girişimci Destek Programı-İş Geliştirme Desteği ile girişimcilerin iş fikirlerini hayata geçirmeleri ve mevcut işletmelerini büyütmeleri hedefleniyor. 2025 yılının ilk iki döneminde program, büyük bir ilgi gördü. İlk dönemde 3 bin 164, ikinci dönemde ise 3 bin 361 girişimci başvuru yaptı. Bu başvurular sonucunda bin 127 projeye 2 milyar 700 milyon lira yatırım tutarına karşılık 1 milyar 620 milyon lira destek sağlanmasına karar verildi. İlk dönemde 559 projeye 820 milyon lira, ikinci dönemde ise 568 projeye 800 milyon lira destek sağlandı.
İŞ KURANA HİBE
Program kapsamında geri ödemesiz gerçek kişi işletmelere 10 bin lira, sermaye şirketlerine 20 bin lira kuruluş desteği veriliyor. Girişimcinin genç, kadın, engelli gazi veya birinci derecede şehit yakını olması durumunda kuruluş desteğine 10 bin lira ilave ediliyor. İşletmenin vergi mükellefiyetinin devam etmesi şartıyla iş kurma desteği başlangıç tarihinden itibaren birinci yıl birinci dönem, ikinci yıl ikinci dönem ve üçüncü yıl üçüncü dönem olmak üzere; işletmede çalışan personelin tahakkuk eden prim gün sayılarının toplamı 360 ve üzeri olduğu her bir dönem için 1 aylık brüt asgari ücretin işverene toplam maliyet tutarı kadar destek sağlanıyor.
KRİTİK ALANLARA YENİ FİNANSMAN
Kapasite Geliştirme Destek Programı kapsamında açılan çağrıyla, işletmelere, belirlenen bazı kritik alanlarda finansman desteği sağlanacak. Duyuruya göre, üretim kapasitesini artırmaya yönelik yeni teknoloji yatırımlarına yönelik makine, teçhizat ve kalıp giderleri, işletmelerin dijital dönüşümünü destekleyecek kurumsal yazılım harcamaları, nitelikli insan kaynağının istihdamına yönelik maliyet destekleri, hizmet alım giderleri ile proje ile ilişkili diğer ihtiyaçların karşılanmasına yönelik işletme sermayesi başlıkları destek kapsamında olacak. Bu destekler, işletmelerin finans kuruluşlarından kullandığı kredilerin faiz/kar payı giderlerini karşılayacak şekilde, geri ödemesiz olarak sunulacak. KOBİ'lerin finansman ihtiyaçlarına esneklik sağlayacak şekilde yapılandırılan Program kapsamında kredi alt limiti 1 milyon lira, üst limiti 20 milyon lira olacak. Proje süresi 24 ay, kredi vadesi ise azami 36 ay olarak uygulanacak.
HIZLI BÜYÜME ŞARTI
Program, imalat, telekomünikasyon, bilgisayar programlama, danışmanlık ve ilgili faaliyetler, bilişim alt yapısı, veri işleme, barındırma ve diğer bilgi hizmeti faaliyetleri ile bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetleri sektörlerinde faaliyet gösteren KOBİ'lere açık olacak. Başvuru yapmak isteyen işletmelerin; "KOSGEB veri tabanında kayıtlı ve aktif olması, güncel bir işletme beyanına sahip olması, bazı istisnalar hariç hızlı büyüyen bir işletme olması, küçük veya orta büyüklükte işletme sınıfında yer alması, limited veya anonim şirket olarak faaliyet göstermesi" şeklindeki kriterleri karşılaması gerekecek.
Hızlı büyüme şartı aranmayan özel durumlar ise şöyle:
"KOSGEB veya TÜBİTAK destekli Ar-Ge veya yenilik projesini başarıyla tamamlamış olmak. Ar-Ge merkezi statüsüne, Teknolojik Ürün Deneyim (TÜR) Belgesi'ne sahip olmak. TEKMER'de, Teknoloji Geliştirme Bölgeleri'nde faaliyet göstermek. Büyük işletmelerle tedarikçi geliştirme projelerinde işbirliği yaparak sipariş sözleşmesi sunmak."
Ahmet Serdar İBRAHİMCİOĞLU / Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi (KOSGEB) Başkanı
"Üretim ve istihdam odaklı her girişimin yanındayız"
2025 yılının ilk iki döneminde Girişimci Destek Programı–İş Geliştirme Desteğine gösterilen yoğun ilgi, ülkemizde girişimciliğe duyulan güvenin ve artan dinamizmin somut göstergelerinden biri oldu. İşini geliştirmek isteyen binlerce girişimcimizin başvurusu, üretme, büyüme ve istihdam oluşturma konusundaki kararlılıklarını bir kez daha ortaya koydu. KOSGEB olarak bu ilginin karşılığını, girişimcilerimizin ihtiyaç duyduğu destek mekanizmalarını sürekli geliştiren bir anlayışla veriyoruz. Girişimci Destek Programı–İş Geliştirme Desteği, sadece finansal bir destek modeli değil; aynı zamanda sürdürülebilir büyümeyi, yeniliği ve rekabet gücünü teşvik eden bir yapıya sahip. 1-31 Ekim tarihleri arasında başlayacak üçüncü başvuru döneminde de girişimcilerimizin bu fırsatı en etkin şekilde değerlendireceklerine ve ülkemizin girişimcilik ekosistemine yeni başarı hikâyeleri kazandıracaklarına inanıyorum. KOSGEB, üretim ve istihdam odaklı her girişimin yanında olmaya devam edecektir. Girişimci Destek Programı-İş Geliştirme Desteğiyle eş zamanlı yürütülen Kapasite Geliştirme Destek Programı'nın da üçüncü dönem başvuruları aynı tarihlerde gerçekleşecek. Kapasite Geliştirme Destek Programı ile de imalat sanayiinden telekomünikasyona, bilgisayar programlama ve bilişim altyapısından bilimsel Ar-Ge faaliyetlerine kadar geniş bir yelpazede faaliyet gösteren işletmelerimizin kullandıkları kredilerin faiz ve kar payı giderlerini karşılıyoruz.
Yenilikçi KOBİ'lere çağrı
"Yenilikçi KOBİ'ler için Avrupa Ortaklığı / Innowwide" Programı'nın dördüncü çağrısı 25 Eylül 2025'te açıldı. Uluslararası pazarlarda araştırma veya ticari hedeflerin uygulanabilirliğini değerlendirmek amacıyla oluşturulacak fizibilite proje önerilerinin sunulabileceği çağrıda, değerlendirme sonucunda en yüksek puan alan 70 projeye, yüzde 70 destek oranı ile proje başına maksimum 60 bin euro hibe verilecek. Proje önerileri için hedef bölge/ülke seçilmesi ve orada yerel bir paydaş ile ortaklık kurulması gerekecek. En fazla altı ay sürecek projelerde, KOBİ'lerin yenilikçi projeler veya çözümler için piyasa fizibilite çalışmaları yürütmesi ve seçilen hedef ülkede yerel uzmanlarla çalışması bekleniyor.
Çağrı kapsamında başarılı bulunan proje önerilerinin finansmanı Avrupa Birliği tarafından sağlanacak. Bu finansmandan, Afrika, Amerika, Asya veya Pasifik'teki bir paydaş ile proje ortaklığı kuran KOBİ'ler yararlanabilecek. Başvurular, firmayı yasal olarak temsil etmeye yetkili bir kişi tarafından https://eureka.smartsimple.ie/ linkinde yer alan SmartSimple platformu üzerinden doldurulacak ve sunulacak. 25 Eylül'de başlayan çağrı süreci 25 Kasım'da (14:00 CET) sona erecek.
IPARD III kapsamında 50 milyon euro'luk yeni çağrı…
Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK), Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı Kırsal Kalkınma Programı III (IPARD III) kapsamında 30 Eylül'de 50 milyon euro bütçeli çağrıya çıktı. "Tarım ve Balıkçılık Ürünlerin İşlenmesi ve Pazarlanması ile İlgili Fiziki Varlıklara Yönelik Yatırımlar" tedbiri kapsamında süt ve süt ürünleri, kırmızı et ve et ürünleri, kanatlı eti ve et ürünleri, su ürünleri, meyve ve sebze ürünleri ile yumurtanın işlenmesi ve pazarlanması sektörleri desteklenecek. Bu sektörlerde, yapım işi, makine-ekipman, hizmet ve görünürlük alımlarına yönelik hibe destek verilecek. Destek oranı yüzde 50-70 olacak. Başvurular 18 Kasım'dan itibaren yatırımın uygulanacağı ilde bulunan TKDK İl Koordinatörlükleri ve il irtibat ofislerinde kabul edilmeye başlanacak. Online proje başvuru süreci 24 Aralık günü saat 18.00'de kapatılacak. Başvuruların son teslim tarihi ise 29 Aralık olarak belirlendi. Faydalanıcılara uygun harcamalar karşılığında sağlanacak olan mali desteğin kaynağı, Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti eş finansmanından oluşturulan IPARD Programı fonu olacak. Bu destek kamu katkısı olarak adlandırılacak. Söz konusu kamu katkısı, Program çerçevesinde gerçekleşmiş yatırımlar için geri ödemesiz kullandırılacak.
Uluslararası "lider ve genç" araştırmacılara TÜBİTAK'tan çağrı
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK), Türkiye'nin bilim ve teknoloji alanında öncü ülke olma hedefi doğrultusunda yürütülecek projelere katkı sağlamayı sürdürüyor. Alanlarında yaptıkları üst seviye bilimsel ve teknolojik çalışmalar ile öne çıkan ve yurt dışında çalışma deneyimine sahip nitelikli araştırmacıları Türkiye'ye gelmeleri için teşvik etmek amacıyla başlatılan 2232-A Uluslararası Lider Araştırmacılar Programı ve 40 yaş altını kapsayan 2232-B Uluslararası Genç Araştırmacılar Programı 2025 yılı çağrıları başvuruya açıldı. 27 Eylül'de başlayan başvuru süreci 24 Kasım'da sona erecek. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, destek programlarına ilişkin yaptığı açıklamada çığır açıcı bilimsel çalışmalarını Türkiye'de yürütmek isteyen araştırmacılar için TÜBİTAK tarafından 21 milyon liraya varan destekler sağlandığını belirterek, dünyanın önde gelen üniversite, araştırma enstitüsü ve teknoloji şirketlerinde görev yapan bilim insanlarını Türkiye'ye davet etmişti. Destek programlar kapsamında bilim insanlarına Türkiye'de çalışacakları kurumdan alacakları ücretlere ilave olarak; üç yıl boyunca aylık 156 bin liraya kadar burs, beş araştırmacıdan oluşan araştırma ekibindeki araştırmacılara aylık 36 bin 500 liraya kadar burs, 4.7 milyon liraya kadar altyapı kurulum desteği, 2.4 milyon liraya kadar proje ödeneği, aileleriyle birlikte seyahat ve sağlık sigortası destekleri sunulacak.
İhracatçılara yeni destek paketi
İhracatçılara ve katılım hassasiyeti olan firmalara yönelik yeni destek paketleri gündemde. Yapılan açıklamalara göre, Hazine Destekli Kefalet Sistemi kapsamındaki çalışmalar yoğunlaştırıldı. Hazine ve Maliye Bakanlığı desteğiyle, ihracatçılar ve katılım hassasiyeti olan firmaların uygun şartlarda finansmana erişim imkanlarını artırmak amacıyla iki yeni destek paketi yürürlüğe girecek. Bu zamana kadar ihracatçıların 196 milyar liralık kredisine 171.3 milyar liralık kefalet sağlayan İhracatı Geliştirme AŞ (İGE) aracılığıyla, Türk Eximbank tarafından sağlanan krediler için sunulan 10 milyar lira kefalet limitli mevcut destek paketinin limiti 20 milyar liraya çıkarılacak.
Yine Türk Eximbank tarafından sağlanan krediler için sunulacak ve sadece e-ihracat yapan firmalara yönelik 500 milyon lira kefalet limitli yeni bir destek paketi yürürlüğe alınacak. Söz konusu destek paketinin kefalet oranı yüzde 100, yararlanıcı başına kefalet üst limiti 500 bin lira olacak. İkinci paket de katılım finans esaslarına uygun kefalet kullanmayı talep eden firmalar için Katılım Finans Kefalet AŞ (KFK) aracılığıyla yürütülecek. Buna göre, KOBİ ve KOBİ dışı firmaların işletme harcamalarına Bakanlığın kefalet desteği ile finansman sağlanması amacıyla 4 milyar lira kefalet limitini haiz yeni bir destek paketi yürürlüğe girecek.
Söz konusu destek paketinin kefalet oranı yüzde 80, yararlanıcı başına kefalet üst limiti KOBİ'ler için 20 milyon lira, KOBİ dışı firmalar için 40 milyon lira olarak belirlendi.
