Tam 3 milyar dolarlık yatırım yapıyorlar
İDRİZ ÇOKAL / Kökleri Musul Türkmenlerine dayanan Bitlisli Eren Ailesi sanayiciliğe 1969 yılında tekstil ile adım atmış. Şu anda Ailede olmayan Er-os Çamaşırları A.Ş. ile başlayan bu yolculuk, 1978 yılında Modern Karton, 1988 yılında Eren Tekstil ile devam etti. 1990 yılında ise Devanlay-Eren Tekstil ortaklığı ile Lacoste ürünlerinin lisanslı üretimine başlandı. 1992 yılında Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'ndan Denizli Çimento'yu alarak çimento sektörüne adım atıldı. Denizli Çimento sonraki yıllarda satılsa da Eren Ailesi bu sektörde Modern Çimento ile büyümeye devam etti. 1997 yılında ise tüm aile şirketleri Eren Holding çatısı altında toplandı. Eren Holding Modern Elektrik ile enerji sektörüne de girdi ve bugün özel sektörün en büyük enerji santraline sahip.
Eren Holding, perakende sektörünün de en güçlü oyuncularından. Lacoste ürünlerinin Türkiye başta olmak üzere Rusya, Ukrayna, Ermenistan, Letonya, Estonya, Litvanya ve Belarus'ta dağıtım ve mümessillik haklarını elinde bulunduruyor. Ayrıca İngiltere'nin dünyaca ünlü lüks markası Burberry'nin Türkiye distribütörü. Bu ünlü markalara yenileri de eklenmeye devam ediyor. Converse'in Türkiye'de üretimini yapan Eren Holding, mağaza haklarını da satın aldı ve Converse mağazalarını da Eren Perakende açmaya başladı. Spor mağazaları InterSport da artık Eren Perakende çatısı altına girdi.
Enerji, tekstil, çimento, kağıt, ambalaj, liman ve perakende sektörlerinde faaliyet gösteren Eren Holding, bugün 5 milyar dolar ciroya ve 16 bin çalışana sahip. Pandemi döneminde de durmayan holding, büyük yatırımlara yelken açtı. Bu yatırımlarda yavaş yavaş sona yaklaşılıyor. İngiltere'de 2 milyar dolarlık devasa bir kağıt yatırımı devam ediyor. Türkiye'de liman, kağıt, enerji ve perakende sektörlerinde 1 milyar dolarlık yatırımları var. Holding'in hem yeni yatırımlarını hem de gelecek hedeflerini konuşmak için Eren Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Eren'i İstanbul Beykoz'daki ofisinde ziyaret ettik. Duayen sanayici tüm sorularımıza açık yüreklilikle cevap verdi…
Ahmet Bey siz hem sanayi hem ticaretin içindesiniz. 2025'in yarısına geldik. Ekonomi nasıl gidiyor?
2025 yılı 2024'ün devamı gibi gidiyor. 2024'te ekonomi daralmaya başladı. Bu daralmanın özellikle bizim bulunduğumuz sektörlerden birisinde çok iyi bir indikatör vardır. Ambalaj sektöründeyiz biz. Yani kağıttan ileriye doğru entegrasyonumuz var ve kağıdı kutu haline getiririz. Karton kutunun içine girmeyen ürün yok gibidir. Yiyecek de, giyim de, buzdolabı da, çamaşır da var bunun içinde. Şimdi biz buradaki bu faaliyet kolumuzdaki yavaşlamadan anlıyoruz ki ekonomi yavaşlıyor. Bu 2024'ün ikinci yarısından beri devam ediyor. Enflasyonu kontrol için ekonomi yönetiminin gerçekten büyük gayreti, çabası var. Enflasyon kontrol altına alınmadan ekonomi rayına girmez. Ekonomide daralma olmadan özellikle tüketim harcamaları kısılmadan enflasyonu kontrol etmek mümkün değil. Bunu yaşıyoruz. Bizim bu sene geçen seneden başlayan o durgunluk özellikle ambalaja talep azalması hala devam ediyor. Ve bu yıl sonuna kadar da böyle gideceğini tahmin ediyoruz. Ancak ondan sonra rahata erebiliriz.
Eren Holding'te büyük yatırımlar başlamıştı. Nedir yatırımlarda son durum?
Yatırımlarımızı daha önceki yıllardan başlattık. Ve devam ediyor. Onları durdurmak da mümkün değil. Bunların en büyüğü İngiltere'deki yatırımımız. Burası bin dönüm üzerinde bir gazete kağıdı fabrikasıydı. Sadece arazisine 170 milyon Paund ödedik. Yıktık yeniden inşa ediyoruz. Toplam yatırım maliyeti 2 milyar doları bulacak. Bu fabrikada havlu kağıt, peçete, tuvalet kağıdı gibi ürünler üretilecek. Seneye tamamlanmasını hedefliyoruz. Zonguldak'ta aynı dönemde benzer bir yatırım yaptık. Yatırım 2023'te başladı. Bu yıl faaliyete geçecek. 600 milyon dolarlık bir yatırım. Bu alanda sektörde başka yatırımlar da yapıldı. Kapasitelerimizi ihracata yönelteceğiz. Avrupa ve ABD başta olmak üzere ihracata odaklanacağız.
Sadece bu sektörde mi yatırımlarınız?
Liman yatırımlarımız devam ediyor. Hem Zonguldak hem Mersin'de liman yatırımımız devam ediyor. 200 milyon doları geçer yatırım tutarımız. Liman yatırımlarımız diğer yatırımlarımızla paralel gidiyor. İhracat odaklı bir grubuz. Fabrikalarımızda üretilen ürünleri bu limanlardan ihracat pazarlarına ulaştıracağız. Manisa'da 100 bin tonluk ambalaj yatırımımız var. Mevcut tesisimizi büyütüyoruz. Çimentoda değişik ülkelerde terminallerimiz var. Tunus, Kamerun, İngiltere, Amerika'da çimento yatırımlarımız var. Çimentoda ihracat yüzde 80-90 seviyesinde. Dolayısıyla pazara yakın noktalarda yatırımlarımız var. Yurt içi yurt dışı bütün yatırımlarımızın tutarı 3 milyar doları geçer.
Büyük bir yatırım dönemi içindesiniz. Yatırımların finansmanını yönetebiliyor musunuz?
Şirketimizin kredibilitesi yüksek. Bankalarla olan ilişkilerimiz de iyi. Gerek yurt içi, gerek yurt dışı yatırımlarımızı, İngiltere'deki yatırımı yurt dışı bankalardan finanse ettik. Finansman ile ilgili hiçbir sorunumuz yok. Yatırımlarımız kesintisiz devam ediyor.
Yatırımlarınız liman, kağıt ve ambalaj sektöründe mi? Tekstil ve perakende tarafında yatırımlarınız var mı?
Ailemiz tekstil sektörü ile başlamış iş hayatına. Er-os Çamaşırları bizim ailenin ilk işi. Şimdi marka bizde değil. İplik, kumaş ve konfeksiyon alanında üretimimiz var. Dünyanın birçok ünlü markasının üretimi yapılıyor. Birçok markanın üretim ve mağaza hakkı bizde. Perakende tarafında geçen yıl 300 mağaza açarak 700 mağazayı geçtik. Gelecek yıl 1000 mağazaya ulaşmak istiyoruz. Şu an 700 mağazanın 200'ü yurt dışında. Doğu Avrupa ülkeleri, Türk Cumhuriyetleri'nde mağazalarımız var. Lacoste, Burberry, Occasion, Superstep, House of SuperStep, Gant, Nautica, Fashfed, Sanal Çadır, SuperKids, United 4 gibi markaları Eren Perakende temsil ediyor. Şimdi bu markalar arasına Intersport ve Converse de katıldı. Her iki markanın mağazalarını biz açacağız.
Enerji yatırımlarında nedir durum?
Biz öteden beri enerjinin içindeyiz. Zonguldak'ta 2800 MW'lik bir santralimiz var. Beş üniteden oluşuyor. Türkiye'nin en büyük özel sektör elektrik üreticisi bu santraldir. Türkiye'nin ürettiği enerjinin yüzde 6'sını karşılıyor. Şimdi GES'lere yatırım yapıyoruz. Fabrikaların etrafındaki çatıları doldurduk. Ama Zonguldak'taki santralin yanında diğerleri çok küçük kalır. Enerji sektöründe yeni yatırımlar yapılması lazım. Uzun vadede mevcut yatırımlar ihtiyacı karşılamaz.
Sizin fabrikalar İstanbul Bahçelievler Yenibosna'daydı. Fabrikaların bulunduğu alanlar artık şehir içinde kaldı. Oralarda halen üretim var mı? Bu alanlar için gelecek planınız nedir?
Yenibosna'daki fabrikalarımızı Çorlu'ya taşıdık. Burada karton, ambalaj ve tekstil fabrikalarımız vardı. Şu an orası boş. Biz sanayici bir aileyiz. Gayrimenkul işine kendimiz girmeyiz. Kat karşılığı gelir paylaşımı ile bu işin uzmanı gayrimenkul şirketlerinden biri ile yaparız diye düşünüyorum. Planlar projeler yaptırdık. Bir gayrimenkul projesi olur. 60-70 dönümlük bir alan var. İleride mutlaka değerlendireceğiz.
Eren Holding'in cirosu, istihdamı ve ihracatı hakkında bilgi verir misiniz? Bu yıl hedefiniz nedir?
2024 yılı ciromuz 5 milyar dolar civarında. 16 bin kişi çalışıyor. 2025 yılında da aynı seviyeleri koruruz. Yatırımlar tamamlandığında ciro farklı bir noktaya gidecektir. Toplam ihracatımız 600 milyon dolar seviyesinde. Yeni yatırımlar devreye girdiğinde bu rakam 3-4 yıl içinde 1 milyar doları bulabilir. Bu rakamlara ulaşmamız lazım. Özellikle kağıtta ihracat için yoğun hazırlık içindeyiz.
Eren Holding yaklaşık 15 yıl önce kurumsallaşma adına yeniden yapılanmaya gitmişti. Hem bu yapılanmadan hem de bugün gelinen noktadan bahsedebilir misiniz?
Biz kalabalık bir aileyiz. Eren Holding'in uzun yıllar yaşaması için bir yapılanmaya gittik. Bir danışmanlık şirketinden hizmet alarak Avrupa ve ABD'deki 100 yıl ve üzeri yaşayan şirketleri incelettik. Bunlar nasıl uzun yaşadı. Eren Holding nasıl yüzyılı geçer, buna göre yapılandırmak istedik. Kardeşler olarak her birimiz ayrı bir holding kurarak Eren Holding'e yüzde 25 ortak olduk. Bir kardeş bir gün yolu ayırmak istediğinde ana yapı bozulmasın istedik. Eren Holding bugün sağlam bir yapıda yoluna devam ediyor. Dört ana hissedarı vardır. Çiçek adlarıyla ayrı ayrı kurduğumuz holdingler ana hissedar. Ayrıca Aile Anayasası gereği Aile üyeleri en fazla iki şirkette çalışabiliyor.
"İş hayatına Maliye Hesap Uzmanı olarak başladım"
Üniversite eğitimimi tamamladıktan sonra iş hayatına maliye hesap uzmanı olarak atıldım. Maliye Bakanlığı'nda 5-6 yıl hesap uzmanı olarak çalıştım. Sonra ABD'ye mastır yapmaya gittim. Döndüğümde istifa edip aile şirketine döndüm. O zaman Er-os ile tekstil işleri yapıyorduk. Şu an Maliye Hesap Uzmanları Vakfı Başkanı'yım. Yönetim Kurulumuzda benim gibi maliye hesap uzmanı kökenli iş insanları ve profesyonel yöneticiler var. Koç Holding CEO'su Levent Çakıroğlu, Yaşar Holding CEO'su Mehmet Aktaş, Alarko Holding Yönetim Kurulu Üyesi Ayhan Yavrucu gibi isimler yönetim kurulumuzda. Hesap uzmanlığının yeri bende ayrıdır. Vakıf da hesap uzmanlığı geçmişi olanlar arasında bir dayanışma için kuruldu.
"Teknoloji ve Fen Lisesi'nin ikincisini Hatay'da açacağız"
Sosyal sorumluluk gereği doğduğumuz topraklara, ülkemize katkı sunmak görevimiz. Bu çerçevede okullar yapıyoruz. Toplam 17 okul yaptık, Bitlis başta olmak üzere değişik illerde. Bitlis Eren Üniversitesi'ni de kurduk. Bugün 14 bin öğrenciye ulaştı. İki yıl önce Bitlis'te tamamen kendimizin yönettiği Bitlis Fen ve Teknoloji Lisesi kurduk. Bu lise biraz iddialı. Tamamı parasız yatılı bir okul. Laboratuvar, spor kompleksi ve teknoloji imkanları ile iddialı. Okulda İngilizce ve Çince eğitim veriliyor. İki yıl oldu açılalı. Yüksek puanla giriliyor. Tamamen kendimiz çalıştırıyoruz. Çinli, ABD'li öğretmenler öğretiyor yabancı dili. Öğrencilerin yarısı İngiltere'ye, yarısı Çin'e gidecek yaz tatillerinde. Aynı okulun ikincisini Hatay'da kurmak istiyoruz. Bu yıl temelini atarız. Bitlis'teki Fen ve Teknoloji Lisesi her yıl 60 kişi alıyor. Şu an 120 kişi. Bu yıl yeni geleceklerle 180 kişi olacak. Toplamda 300 öğrenciye ulaşılacak. 52 öğretmen var eğitim kadromuzda. Mayıs ayında Bülent Eczacıbaşı, Tuncay Özilhan, Oğuz Çarmıklı, Ergün Özen'i götürdüm yerinde gördüler. Çok beğendiler. Bizi getirmeseydin anlatarak buna inanamazdık dediler. İyi not aldı. Bizim bir özelliğimiz var. Yaptığımız hiçbir okulu bırakmıyoruz. Milli Eğitim Bakanlığı'na verdiğimiz okullarda da, üniversitede de bir musluk bozulsa biz tamir ettiriyoruz. İnşaat grubumuzda içinde mühendislerin de bulunduğu özel grup okullarımızın ihtiyaçlarını tespit edip, varsa sorunlarını çözüyor. "Okulu yaptık, hayrını görün" demiyoruz. Desteğimiz her zaman devam ediyor.
İSO 500'e damga vurdu
Eren Holding ve grup şirketleri İSO 500 listesinde üst sıralarda yer aldı. İstanbul Sanayi Odası tarafından her yıl açıklanan "Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu" listesinin 2024 yılı sonuçlarına göre Eren Holding bünyesindeki şirketlerden Eren Enerji, Modern Karton, Modern Ambalaj ile ilk 100'de, Medcem ile ilk 200 şirket arasında yer aldı. Zonguldak'ta faaliyet gösteren Eren Enerji Elektrik Üretim A.Ş., 33. sırada yer alırken, özel sektörde "Türkiye'nin En Büyük Elektrik Üreticisi" unvanını da korudu. Grubun kağıt ve ambalaj şirketlerinden, Modern Oluklu Mukavva Ambalaj San. ve Tic. A.Ş., gösterdiği istikrarlı büyüme ile 84. sıraya yükselirken, tamamen atık kâğıt kullanarak çevre dostu üretim gerçekleştiren Modern Karton San. ve Tic. A.Ş. ise 88. sırada yer aldı. Yüksek üretim kapasitesi ile grubun çimento sektöründeki temsilcisi Medcem Madencilik ve Yapı Malzemeleri San. ve Tic. A.Ş. geçen seneye göre 43 basamak birden yükselerek 195. şirket olma başarısını gösterdi.