Haftanın kulisleri…
İDRİZ ÇOKAL/ Büyümede şimdi sıra Petimo'da… Yerel marketler yine hareketli… Efsanenin dönüşüne az kaldı… Getir Araç'ın, TikTak'a satışına onay çıktı…
Büyümede şimdi sıra Petimo'da…
Temelleri 1954 yılında atılan Migros Ticaret A.Ş. Migros, son yıllarda hızlı büyümesi ile dikkat çekiyor. Türkiye'nin 81 iline yayılan mağaza sayısı, yurt dışı operasyonlarıyla birlikte 3 bin 500'ü geçti. Açtığı yeni marketlerle Türkiye'deki hane halkının yüzde 90'ına hizmet veriyor. Anadolu Grubu'na geçtikten sonra da yeni mağazalar açmaya devam ediyor. 2024 sonu itibariyle 293.8 milyar lira ciro elde etti. Geçen yıl açılan 356 yeni fiziki mağaza ile şirketin mağaza portföyü 3 bin 621'e ulaştı.
Migros bir taraftan fiziki mağazalar açarken, diğer yandan da yan markalar çıkarmaya devam ediyor. Macrocenter'den sonra kişisel bakım ürünleri zinciri Mion da hızlı bir şekilde büyümesini sürdürüyor. Bu zincirin şube sayısı 150'yi açmış durumda. Migros bünyesinde ayrıca Migros Sanal Market, Migros Hemen, Anadolu Lezzetleri, Migros Toptan, Money, Uzman Kasap, Migros Yemek, Moneypay, Mimeda, Migen Enerji Paket Taxi, Gurmepack gibi markalar bulunuyor.
Migros, reyonlarını ve isimlerini mağazalaştırmaya devam ediyor. Bu yıl içinde tazediekt.com'u da fiziki mağaza haline getirmişti. Taze Direkt Macrocenter ilk mağazasını Kadıköy Göztepe'de açmıştı. Buradaki süreç devam ediyor. Yeni mağaza açılış planları yapıldığını duyuyoruz. Migros yönetimi şimdi de evcil hayvanlara dönük markası Petimo için çalışmalar yapıyor. Petimo'nun ilk mağazasını da yine Kadıköy Göztepe'de açtı. Sessiz sedasız açılan mağaza üç ayı geride bıraktı. Öğrendiğimize göre mağazanın performansı oldukça iyi gidiyormuş. Petimo için de şubeleşme süreci başlamış. Yeni mağazalar için çalışmalar yürütülüyormuş. Büyükşehirlerde uygun lokasyonlarda yeni Petimo mağazalar açılacakmış. "Patili dostlarımıza iyi gelecek" sloganıyla faaliyet gösteren Petimo mağazasında, mama, bakım, temizlik ve aksesuar ürünleri satılıyor. Haftanın yedi günü açık olan Petimo'da kedi, köpek ve kuş cinsleri için kuru ve yaş mamadan taşıma çantasına, oyuncaklardan yataklara ve elektronik akıllı pet ürünlerine kadar binin üzerinde ürün çeşidi bulunuyor.
Yerel marketler yine hareketli
Türkiye'de son 20 yılda en hızlı büyüyen sektörlerin başında kuşkusuz marketler geliyor. 2000 öncesinde bir elin parmaklarını geçmeyen market zincirleri, 2001 yılından sonra hızlı bir büyüme sürecine girdi. Hem yerellerde hem ulusal hem de uluslararası markaların kıyasıya rekabet ettiği bir arena haline geldi. Zincirler bir taraftan birbiriyle rekabet ederken, bir taraftan da şube sayılarını ve cirolarını katladılar.
Rekabetin yoğun yaşandığı sektörde çok hareketli günler de yaşandı geçmiş yıllarda. Adeta kartlar yeniden karıldı. Bu alanda büyük satın almalar yaşandı. 2011 yılında Yıldız Holding Migros'un içinde faaliyet gösteren ŞOK'u aldı. Bin şube ile satın alınan ŞOK Marketler bugün 11 bin şubeyi geçti. ŞOK, sonraki yıl hızlı büyüme gösteren Onurex'i satın alarak stratejik bir adım attı. Bir sonraki hareketlilik ise Migros cephesinde yaşandı. 2015 yılı başında İngiliz BC Partners Migros'u Anadolu Endüstri Holding'e sattı. Migros bugün 3500 mağazaya kadar ulaştı. Bu büyümesinin bir kısmını yerel market zincirlerini satın alarak gerçekleştirdi. Bugünlerde Sabancı'nın Carrefoursa'daki hisselerini satacağı konuşuluyor. Carrefoursa da geçmişte büyümesini hem ulusal hem yerel zincirler alarak sağlamıştı. Bu süreçte Kiler ve İsmar gibi zincirler satın alınmıştı. Onur, Happy Center, Çağrı, Mopaş gibi yerel zincirler de satın almalar yaparak büyümesini sürdürdü.
Market sektörü bir süredir sakindi. Standart büyüme yatırımları yapıyorlar. Ama Anadolu'da hareketlilik var. Şimdi size Anadolu'dan birkaç küçük kulis bilgisi aktaracağız. Kayseri'nin en büyük zincir marketlerinden biri olan Şehzade Marketler zinciri, aynı ildeki Gross 38'i satın almış. Mersin'de Almanların sahibi olduğu bir AVM ise satılıkmış. Alman işletmeci Türkiye'den çıkacakmış. Bursa'da ise Nilpark AVM satılığa çıkmış. Perakendede Anadolu hareketliliği var diyebiliriz…
Efsanenin dönüşüne az kaldı
Bursa Osmangazi merkezli Matlı Şirketler Grubu son dönemlerin öne çıkan şirketlerinden biri. Kurucu Ömer Matlı'nın Bursa'nın Karacabey ilçesinde 1965 yılında soğan ticaretiyle başlattığı ticaret hayatı bugün oğlu Özer Matlı'nın kaptanlığında gıda sektörünün dev oyuncularından biri olarak devam ediyor. Yem sektöründeki geçmişi ile tanınan Matlı Şirketler Grubu, peş peşe satın almalarla adını duyurdu. Önce iflas halindeki Yörsan'ı satın alarak tesisi işler hale getirdi. Sonrasında yine Türkiye'nin yakından bildiği Keskinoğlu Tavukçuluk'u Ziraat Bankası'nın açtığı ihaleden aldı. Bu satın almalar sonrasında tüm Türkiye'nin yakından tanıdığı bir şirket haline geldi. Bugün; yem, süt ve süt ürünleri, yumurta, hayvancılık, enerji sektörlerinde faaliyet gösteriyor. Yörsan, Keskinoğlu, Burdan ve ProYem markaları ile piyasanın liderliğine oynuyor. 2022 yılında 14 milyar 645 milyon lira olan grubun cirosu, 2023 yılında 25 milyar liraya ulaştı. Türkiye'nin protein devi olma yolunda ilerleyen Matlı Şirketler Grubu'nun 2024 yılı cirosu 50 milyar lirayı aştı.
İzmir-İstanbul arasında yolculuk yapanlar bilir. Otoban açılmadan önce kullanılan devlet karayolu üzerindeki Susurluk Yörsan Dinlenme Tesisleri'nde durmayan yoktur. En azından bir tost ve ayran için mola verilir. Yörsan zora girince burası da kapanmıştı. Keskinoğlu ve Yörsan'ın yeni sahibi Matlı Şirketler Grubu şimdi aynı konsepti İstanbul-İzmir Otoyolu üzerine kurmaya başladı. Yörsan efsanesi Manisa Saruhanlı'da otoban üzerindeki yeni Oksijen'de yer alacak. Burası sadece Keskinoğlu ve Yörsan ürünlerinin satıldığı büyük bir market olacak. Starbucks'un kek, sandviç gibi ürünlerin tedariğini yapan Heg Gıda da Matlı Grubu'na dahil olmuş. Özer Bey bu tesiste bir cafe açacakmış. Burada kahve kek, tatlı, atıştırmalıklar, cheescake, kremalı pastalar, pizzalar, hazır yemekler, geleneksel tuzlu tatlı atıştırmalıklar olacakmış. Cafenin performansına göre burasının da ulusal bir kahve zincirine dönme planı varmış.
Henüz inşaatı devam eden tesiste Total Enerji, Kasım ayı itibariyle hizmet vermeye başlayacakmış. Burada İstanbul – İzmir otoyolu üzerindeki en büyük elektrikli araç şarj istasyonu da olacakmış. 45 şarj istasyonu birdan kurulakmış.
Diğer tesisler ise yılın sonunda ya da 2026'nın ilk aylarında açılacakmış. İstanbul-İzmir otobanı kullanıcılarına duyurulur…
Getir Araç'ın, TikTak'a satışına onay çıktı
Türkiye'de son yıllarda çok önemli girişim hikayeleri yazılıyor. Dünya çapında yatırım alan girişim örneklerine sahne oluyor. Bunlardan biri de Nazım Salur tarafından kurulan Getir. Ünü ülke sınırlarını, okyanusları aştı. Avrupa ve ABD'de hizmet vermeye başlamıştı. Ancak geçen yıl mayıs ayında sürpriz bir karar paylaşıldı. Getir yönetimi, yurt dışı faaliyetlerini sonlandırdı ve yurt içine odaklanma kararı aldı. Getir'in toplam gelirinin yüzde 93'ünün yurt içinden olduğunu da belirtelim. Getir'in büyüklüğünü rakamlarla anlatalım. Türkiye'de halen 16 binden fazla kişiye iş sağlıyor. Yıllık cirosu 2 milyar doların üzerinde. Getir yurt dışı operasyonlarını durdurdu durdurmasına ama halen Türkiye'nin dev şirketlerinden biri konumunda.
Nazım Salur'un Birleşik Arap Emirlikleri merkezli Mubadala ile ortaklığı devretmesi ile sonuçlandı. Getir'in kurucuları ile ilgili süreçlere olabildiğince sayfalarımızda yer vermeye çalıştık. En son haberimizde, Getir Araç Dijital Ulaşım Çözümleri Ticaret AŞ, Getir Teknolojik Hizmetler AŞ, Getiriş Danışmanlık ve Ticaret AŞ ve Getgo Teknoloji AŞ'nin dolaylı olarak Mubadala Investment Company PJSC tarafından devralınmasını yazmıştık. Rekabet Kurulu'nun aldığı bu karar ile Nazım Salur'un Getir ile hiçbir bağı kalmadı. Salur'da Bitaksi ve n11.com kaldı.
Şimdi bu süreçte yeni bir gelişme daha yaşandı. n11.com'un sahibi N11 Elektronik Ticaret ve Bilişim Hizmetleri de DMSF Holding'e satıldı. Bu satış sonrası Tuncay Salur'un elinde Bitaksi kaldı.
Getir tarafında hareketlilik bitmiyor. Getir'in çoğunluk hissesini elinde bulunduran Mubadala, Getir Araç'ı araç kiralama şirketi TikTak'a satmak için bir süredir masadaydı. Tarafların anlaşmaya yakın olduğu da kamuoyuna yansımıştı. Rekabet Kurulu'nun onayında olan satın alma işlemi bu kurulun onayından da çıkmış. Böylece devirler için bir engel kalmadı…