PARA RÖPORTAJ/ ÜRÜN DİRİER Meta Venture Fund, NFT, blockchain ve web3 projelerini desteklemek üzere kurulmuş, New York merkezli bir kuluçka merkezi. Bu alanlarda proje geliştiren gençlerin sermayeye ulaşmasının önündeki engelleri kaldırmayı misyon edinen bir girişim sermayesi yatırım fonu olarak da konumlanıyor. Geçtiğimiz ay İstanbul'da NFT Summit'i düzenleyen Meta Venture Fund, Türkiye'nin bu dev pazardan pay alabilmesi için projeler geliştiriyor. Meta Venture Fund Kurucu Ortağı Tolga Yücel ile NFT dünyasını konuştuk.
Geçtiğimiz ay NFT Summit'i gerçekleştirmiştiniz. Dünyanın birçok yerinden girişimcileri bir araya getirdiniz. Nasıl geçti etkinlik? Bu etkinlikle ilgili bir hedefiniz var mıydı? Devamı gelecek mi?
Bizim hedefimiz, önümüzdeki 10 yıl içerisinde, 5 trilyon dolara, kimilerine göre de 10 trilyon dolara varacak ve halen yeni oluşmakta olan bir ekonomik hacimden, Türkiye'nin ve özellikle de İstanbul'un bir pay almasını sağlamak... İstanbul'un da bu konuda çalışan ve bilinen dünyadaki merkezlerden biri olmasını istiyoruz. Bu sebeple de İstanbul'un bir buluşma noktası kapsamında bir bilinirliğe kavuşması gerekiyordu. Uluslararası takvimlere giren, yabancı konuşmacıların kendi dilinde sunum yapabileceği ve en önemlisi Türkiye'deki topluluğun bir araya gelerek fikir alışverişinde bulunduğu, işbirlikleri oluşturduğu bir etkinlik fikri böyle doğdu. Amacına da ulaştı. 14 ayrı ülkeden 84 konuşmacı fikirlerini paylaştılar. 27 farklı ülkeden 947 katılımcı 2 gün boyunca aktif olarak etkinliği takip etti. Dünyanın farklı bölgelerinden 40'ın üzerinde dijital sanatçının eseri sergilendi. Artık büyüyerek devam etmesi için hazırlıklarımızı yapıyoruz.
NFT'lerin yakın geleceğini nerede görüyorsunuz? Nasıl kullanacağız onları? Şu an daha çok sanat eserleri için aktif kullanılıyor. Peki gelecekte nasıl olacak?
NFT'ler 2021 yılında gündemimize yüksek bedellere satılan sanat eserleri ile girdi. Aslında, geçmişi çok eskilere dayanan birden fazla inovasyonun birleşmesi ile oluşan bir teknolojinin eseri NFT... Özellikle dijital dünyada sahip olduğunuz bir varlığın değiş tokuşuna olanak sağlayan bir aracı... Tabii ki, en kıymetlisi şu anda dijital sanatçıların ürettikleri eserler... Ama geldiğimiz noktada biliyoruz ki, bu teknoloji ile her bilgiyi, değeri, bedeli akıllı kontratlar sayesinde blok zincirde alıp satabileceğiz ya da değiş tokuşunu yapabileceğiz. Bu da NFT'yi web3.0'ın görünen yüzü haline getiriyor. Metaverse'lerin gelişimine de bakarsak, NFT'ler bazen bir konser bileti, bazen bir alışveriş eşyası, bazen bir mobilya olarak karşımıza çıkacak. Çok farklı kullanım alanları olacak NFT'lerin.
Hali hazırda şu an dünyada sizi en çok etkileyen NFT projeleri neler?
Bu anlamda dünyaya yön veren iki büyük proje var. Birincisi Crypto Punks, ikincisi de Bored Ape Yacht Club... İkisinin de gelişimi beni çok etkiliyor.
Bu işlerden hiç anlamayanlar da para kazanabileceği düşüncesiyle NFT yatırımı yapmak istiyor. Bu konuda tavsiye ve uyarılarınız neler olur?
Twitter'ın kurucusu Jack Dorsey'in ilk tweet'inin 2,9 milyon dolara satıldıktan sonra, ikinci elde 14 bin dolara satıldığı düşünülürse, ilk dönemin trendi artık kalmadı. İnsanlar, bilip bilmeden sadece kazanç odaklı ve kulaktan dolma bilgilerle bir trendin peşine takılıp gidiyor. Uzun vadeden bahsedemiyoruz bile. Al/Sat üzerine kurulu bir dünyaları var. Bu da bazen projelerin büyüme evresinde kendilerini de vuruyor. Bir şeye yüklenen anlam, bir anda değerini yitirebiliyor. Benim gördüğüm, günümüz dünyasında tanınmış sanatçıların dışında, içinde koleksiyonerin sahip olacağı faydanın ne olduğu o projenin yatırım değerini yükseltiyor. Sunduğu gelir modeli, kazandırdığı prim, önerdiği avantajlar gibi...
Sizce en güvenilir NFT işlem platformları hangileri?
Şu an için OpenSea, Binance, Super Rare, Foundation dünyadaki en büyükler ve güvenlik konusunda sürekli olarak iyileştirmeler yapıyorlar. Aslında genel olarak platformların tamamında temel bir blok zincir süreci yürütülüyor. Ama en güzel yol, hangi platform olursa olsun, piyasa değerlerine bakıp, kendileri için seçtikleri uzmanlık alanlarındaki eserlerin genişliğine bakarak bir karara varmak.
Sahte NFT pazarı diye bir konu var şu an gündemde. Nasıl oluyor sahtesi? Ne gibi uyarılarda bulunabilirsiniz bize?
Ücretsiz oluşturulan NFT'lerde sahte olma oranı çok yüksek. Opensea platformdaki bu yolla oluşturulan NFT'lerin yüzde 80'inin sahte, başkalarının NFT'lerinden intihal edilerek oluşturulduğunu veya spam olduğunu açıkladı. Başkasının ürettiği bir sanat eserini sizinmiş gibi paylaşıyorsunuz. Bir de ünlü bir sanatçıya ait olduğu iddia edilen eserlerin satışı var. İngiltere'de bir bilgisayar korsanı, dünyaca ünlü sokak sanatçısı Banksy'nin resmi internet sitesi üzerinden bir NFT müzayedesi düzenledi. 244 bin sterline sanatçıya ait olmayan sahte bir eser sattı. Konvansiyonel sanatta neye dikkat edilirse, bu alanda da ona dikkat edilmeli; bu eser daha önce başkası tarafından yapılmış olabilir mi, bir sanatçının bu şekilde bir eseri var mı? O koleksiyondaki benzer eserlerin satış fiyatı ne kadar? Temel bazı soruları sormadan işlem yapmamak gerekiyor.
Sizce şu an kimler NFT işine girmeli? Mesela atıyorum benim gibi bir gazetecinin NFT'sinin olması mantıklı mı?
Ekosistemin veya topluluğun beklediği faydayı üretebileceklerin girmesinde fayda var. Sunduğunuz ürünün, o ürünün piyasasında bir karşılığı olması lazım. Kendi değerlerinizi, blok zincire taşımak istiyorlarsa bunda bir sorun yok, herkesin NFT'si olabilir. Kimi bir ses dosyasını, kimi bir metin dosyasını, kimi ise bir görüntü dosyasını hatta kendi verilerini NFT haline getirebilir. Bunun için bir bedel de belirleyebilir. Önemli olan, bu fikrin ve projenin bir alıcısı, bu ürünle ilgili bir talep var mı?
