PARA ARAŞTIRMA/ ÜRÜN DİRİER E-ticaretin yükselişi, mobilin krallığı ve Metaverse gibi yeni evrenlerin ortaya çıkması, dijital pazarlamada da dengeleri değiştirmeye başladı. Uzmanlara göre, amaç odaklı pazarlama, oyun içi pazarlama, podcastler, gitgide kısalan videolar, yapay zeka destekli reklam stratejileri, mikro influencer'lar, WhatsApp entegrasyonu üzerinden chatbot kullanımı, bütçe rekabeti, gerçekçilik, pazaryerlerinde sponsorlu ürün gösterimi, düşünce liderliği, artırılmış gerçeklik, büyük veri uygulamaları, içerik pazarlaması ve çerezsiz reklamcılık gibi konular, 2022'de sektörün en çok odaklanacağı başlıklar arasında yer alıyor. Dijital pazarlama uzmanları, değişen tüketici alışkanlıkları ve dijital pazarlama dinamiklerinin dönüşümü konusunda markaları ve reklamverenleri uyarıyor. İşte 2022'de dijital mecralarda yükselişe geçecek pazarlama trendleri.
SES RÖNESANSI YAŞANDI
Adjust Ortadoğu, Kuzey Afrika ve Türkiye Satış Müdürü Ozan Can Şişman'a göre, podcastler son iki yılda bir ses rönesansı yaşayarak ana akımın parçası haline geldi. Bu trendin devam edeceği öngörülüyor. Podcastlerin popülaritesi arttıkça, reklamcılığın yanı sıra influencer pazarlamasının da bu büyümeden payını alacağını ifade eden Şişman, "Özellikle Z kuşağı demografisindeki tüketicilerin yüzde 70'inin, en sevdikleri podcast sunucusunun önerdiği ürünleri satın alma olasılığı oldukça yüksek. Önümüzdeki birkaç yıl boyunca, podcastlerin ve özellikle de sunucularının genç dinleyicileri hedeflemede önemli bir rol oynayacağını tahmin ediyoruz" dedi. Pandemi kaynaklı tüketici davranışlarındaki değişimin, markaların mobil uygulamalarına daha çok yatırım yapmasına yol açtığını belirten Şişman, "Uygulama pazarlamacıları ve geliştiricileri, rekabetin giderek arttığı bu alanda kolay ve sorunsuz cihazlar-arası deneyimler yaratırken, aynı zamanda kullanıcıları teşvik ederek kullanıcı tutma oranlarını artırmaya odaklanmalı" diye konuştu. Oyun sektörünün de pazarlama ve reklam fikir önderlerinin yakından takip etmesi gereken bir alan olduğunu vurgulayan Şişman, "2020'de tüketici davranışındaki büyük değişimle birlikte, mobil oyunlardan daha çok kazanan bir alan olmadı. Özellikle hypercasual oyunlarda yüzde 43'lük bir yükselme var" diye konuştu.
OYUN PLATFORMLARI DOĞRU ANLAŞILMALI
Oyun endüstrisinde dijital pazarlamanın diğer tüm pazarlama stratejilerinden daha kilit bir rolü olduğuna dikkat çeken Gaming in Turkey Pazarlama Direktörü Bilge Karageyik, pazarlama trendlerinin değişmesini tüketicinin eğilimi, değişen ya da değişmeye yüz tutan davranış modellerinin belirlediğini ifade etti. Oyun endüstrisinin mobil cihazlara ve çevrim içi oyunlara yönelmesinden dolayı, dijital pazarlamanın öneminin arttığına vurgulayan Karageyik, "Son yıllarda dijital pazarlamanın gelişmesi ile birlikte en önemli şey veri oldu. Dolayısıyla oyuncunun hangi platformda ne kadar zaman geçirdiği, neyi ne kadar tükettiği ve tüketme eğiliminde olduğunu sosyal medya kanalları metrikleri ile ölçümleyebiliyoruz. Bu anlamda canlı yayın ve sosyal medya platformlarının oyuncunun ekosistemi haline gelmesi de büyük önem kazandı. Yalnızca oyuncular değil, markalar da bu sayede kitlelere, alternatif kanallar aracılığı ile erişim imkanına sahip oldular" dedi. Oyun sektöründe bulut teknolojilerinin 2022 yılında ve sonraki yıllarda daha büyük bir önem kazanacağının altını çizen Karageyik, "Güçlü donanıma sahip oyuncular uzaktaki bir sunucuya bağlanarak oyun oynayabiliyorlar. Bu gelişme bulut oyun platformlarının ortaya çıkmasına ve oyuncuların bu platformlarda kütüphane oluşturarak oyunlara anlık erişime sahip olmalarını sağlıyor. Yeni dönemde pazarlamacıların bu platformları doğru anlaması, oyuncu kitlelerinin hangi platformları neye göre tercih edeceğini belirlemesi gerekiyor" diye konuştu.
VİDEO YÖNTEMLERİ DEĞİŞİYOR
Digital Exchange CEO'su Emrah Pamuk, 2022'de yapay zekanın etkilerini dijital reklam sektöründe çok etkin olarak göreceğimizi ifade ederek, "Gerek marka web sitesi trafiğini raporlamak, gerek organik arama, gerekse kullanıcı satın alma geçmişine bağlı olarak bir sonraki alışverişinde neler satın alacağını bu teknolojiyi kullanarak tahmin edebileceğiz. Özellikle bu alanlara yoğunlaşan yükselmek isteyen firmalar, kullandıkları yapay zeka teknolojisini SEO stratejileri ile uyarlayarak başarıya ulaşabilecekler" dedi. Video reklamcılığının popülaritesinin artacağına da değinen Pamuk, "Instagram ve TikTok gibi sosyal medya mecralarında kullanılan video reklamcılığı kolay içerik üretimi ve ulaşımın fazla olması nedeniyle yükselişini 2022'de de sürdürecek. Aynı zamanda içerik üreticilerin sıklıkla kullandığı Reels gibi video içerikli projelerinin de popülaritesi gün geçtikçe artacak" diye konuştu. Video yönteminin değişime uğradığına vurgu yapan Pamuk, şunları aktardı: "2022'de sıkça kullanılacağına dair öngörüm olan iki özellik, kısa video ve ses yöntemi. 2021'de LinkedIn, Jump Rope adlı kısa formlu bir eğitim şirketi satın aldı. İçerik oluşturucular bundan sonra, LinkedIn'in beceri geliştirme eğitimini artırma ve LinkedIn öğrenme platformunu genişletme hedefiyle uyumlu olacak YouTube Shorts'a benzer bir tarzda kısa eğitim videoları oluşturmaya ve paylaşmaya başlayabilir. LinkedIn özelinde yeni bir ses özelliği geleceğine dair söylentiler de var."
ÖNE ÇIKACAK MECRA: METAVERSE
Related Digital CEO'su Mustafa Fuat Vardar'a göre, 2022'de sosyal medyadan gerçekleşecek satışlar, dikey pazaryerlerinde konumlanma, video içerikleri gibi konular önemini korumaya devam edecek. Metaverse gibi dijital evrenler, farklı demografik ve sosyoekonomik kitlelere ulaşmak açısından öne çıkacak mecralar olacak. Etkin bütçe yönetiminin 2022'nin en fazla öne çıkan konusu olacağına işaret eden Vardar, "Büyük mecralardaki bütçe rekabetinden sıyrılmanın alternatifleri olarak, farklı mecraların kullanılması ve yaratıcı içeriklerin yönetilmesi öne çıkacak. Ülke dışına online ticaret arttıkça, bu alanda dijital pazarlama yatırımları da dikkat çekecek" dedi. Kampanya planı olan markalara tavsiyelerde de bulunan Vardar, şunları paylaştı: "İzinli müşteri kazanımının artırılmasına dönük dijital pazarlama harcamaları ve teklif yönetimi, kayıtlı ve izinli müşteri veri tabanı ile makro ve mikro müşteri segmentasyonu çalışmaları, dijital pazarlama aksiyonlarının veri odaklı gerçekleştirilmesi, mevcut müşterilere dönük elde tutma çalışmaları ile yaşam boyu müşteri döngüsünü göz önünde bulunduran uçtan uca değer yönetimi projeleri 2022'de gündemde olacak."
2022 OYUN EKONOMİSİ METAVERSE ETRAFINDA ŞEKİLLENECEK
Adcolony EMEA&LATAM Pazarlama Müdürü Melisa Matlum'un aktardıklarına göre, Metaverse kavramını 2022'de daha sık duyacağız. Yavaş yavaş hayatımıza entegre etmeye başlayacağız. Birçok marka bu ucu bucağı olmayan evrene ilk adımlarını atarken, reklamcılık sektörü de Metaverse'ün etkisi altına alacağı sektörlerden biri olacak. Metaverse'ün reklamcılar ve ajanslar için ürünleri, hizmetleri ve markaları tanıtmak için bir dizi yeni fırsat sağlayacağına işaret eden Matlum, "Bu fırsatlardan en belirgini, tıpkı gerçek dünyada yaptığımız gibi, Metaverse'teki reklam alanlarından yararlanmak olacak. Öte yandan küresel mobil oyun pazarının 2023 yılında 200 milyar doları geçmesi bekleniyor. Metaverse evrenine doğru ilerlerken, yeni reklam stratejilerinin Oyun Ekonomisi ve Metaverse etrafında şekillendiğini göreceğiz" dedi. 2022 medya ve kampanya planı yapan markaların en dikkat etmesi gereken konunun ise, hedef kitlelerine kendilerini değerli hissettirmek olduğunu vurgulayan Matlum, "Reklam formatından hedeflemeye ve içeriğe kadar birçok konuda daha seçici davranmaları çok önemli. Dijitaldeki bu trendin en bilinir ve en çok tercih edilen örneklerinden biri ise rewarded videolar (ödüllü videolar). Araştırmalara göre izlemeyi tercih ettikleri video reklamlar sonunda bir kazanım elde eden kullanıcılar, bu deneyimi pozitif bir algıya dönüştürüyorlar" diye konuştu.
DİJİTAL REKLAM AJANSLARI EVRİLECEK
MooF Dijital Reklam Ajans Kurucusu Yasin Kaplan'a göre, değişen dinamikler doğrultusunda stratejileri değiştirmek ve bunları güncel tutmak kritik önem taşıyor. Son yıllarda yapay zeka destekli reklam stratejilerinin öne çıktığını ifade eden Kaplan, "2022 yılında da Google'ın geliştirmiş olduğu yeni kampanya modeli olan Maksimum Performans Kampanyası, Facebook ve Instagram tarafındaki akıllı reklam modelleri, diğer mecralardaki akıllı teklif stratejileri gibi başlıkların tamamı yapay zeka desteğiyle kullanıcı datasını öğrenerek, reklamların daha yüksek performans vermesini sağlayacak. Bu süreçte dijital reklam ajansları yok olmayacak, evrilecek" dedi. Mikro influencer kavramının 2022 yılında yayılacağını ifade eden Kaplan, "Makro influencerların yanı sıra spesifik ve belirli kategorilerde paylaşımlar yapan influencerların daha çok ön planda olacağını düşünüyorum. Çerezler 2022'nin en önemli pazarlama gündem maddelerinden bir tanesi. 2022 itibariyle datalar tarayıcılarla paylaşılmayacak. Bu veriler paylaşılmadığı için 2022 yılında reklam stratejilerini yönetmek de daha önemli hale gelecek. Google veya tarayıcılarda çerez olmadan nasıl hedefleme ve doğru veri ölçümleyeceğini tartışıyor olacak" diye konuştu. Online alışverişte artırılmış gerçeklik konusunun da 2022 dijital pazarlama trendleri arasında yer alacağına vurgu yapan Kaplan "3 boyutlu modellerle ürünlerin daha gerçekçi görünümlerine erişeceğiz. Bu da Metaverse dünyasına geçişte bir basamak olacak" dedi.
REKLAM VE MEDYA YATIRIMI 1'E 19 KAZANDIRIYOR
50'den fazla ülkede 800 üyesiyle mobil pazarlamanın gelişmesi için çalışan Mobil Pazarlama Derneği (MMA Türkiye), 7-9 Aralık tarihleri arasında 'Smarties Yaratıcılık ve İnovasyon Günleri'ni düzenledi. Etkinlikte açıklanan Medya Yatırım Raporu'na göre 2021'in ilk altı ayında mobil reklam yatırımları dijitalin yüzde 68'ine ulaşarak 5 milyar 368 milyon TL'ye çıktı. Aynı raporda 2020 yılında Türkiye'de 17 milyar 469 milyon TL olarak gerçekleşen reklam ve medya yatırımında, her 1 TL'lik reklam ve medya yatırımının milli gelire 19.4 TL olarak değer yarattığının altı çizildi. Türkiye'nin 2020 yılında dijital reklam ve medya yatırımlarında yaşadığı yüzde 34.8'lik büyümeyle Avrupa'da en fazla büyüyen ülke olduğuna dikkat çeken IAB TR Yönetim Kurulu Başkanı Ayşen Akalın, " Bu durum bizim açımızdan çok gurur verici, ama Türkiye global medya yatırımlarına baktığımız zaman, sıralamada 31. sıradaydı. Özellikle medya yatırımlarının gayri safi yurtiçi hasıladaki oranlarına baktığımızda maalesef benzer niteliklere sahip ülkeler arasında oldukça düşük bir noktadayız. Bunun yanı sıra kişi başına düşen reklam harcamalarında Türkiye kendisine benzer ülkeler arasında oldukça geride" dedi. Aynı raporda 2020 yılında Türkiye'de 17 milyar 469 milyon TL olarak gerçekleşen reklam ve medya yatırımında, her 1 TL'lik reklam ve medya yatırımının milli gelire 19.4 TL olarak değer yarattığının altı çizildi.
"WHATSAPP ÜZERİNDEN CHATBOT KULLANIMI YAYGINLAŞACAK"
Cenk ÇİĞDEMLİ / TOBB E-ticaret Meclis Üyesi, Ticimax E-ticaret Sistemleri Kurucusu
2021 trendlerinden biri canlı yayında satış trendiydi. Canlı yayından çok ciddi geri dönüşler alan şirketler oldu. Depo yazılımı kullanarak müşteri memnuniyeti artırma yoluna gidenler de oldu. 2022 için en önemli trendlerin başında ise market uygulamalarının yer alacağını söyleyebiliriz. Marketlere yönelik, lokasyon bazlı e-ticaret altyapısını yılbaşında hizmete sunacağız. Mahalle marketleri de artık online satışa başlayabilecek. Yeni yıl itibarıyla devreye alacağımız bir diğer yenilik ise görsel arama yazılımı. Artık müşteri siteye girdiğinde beğendiği bir ürünün fotoğrafını yükleyerek benzer ürünleri kolayca bulabilecek. Yine e-ticaret firmalarının WhatsApp entegrasyonu üzerinden chatbot kullanımı da 2022'nin trendleri arasında yer alacak.
"AMAÇ ODAKLI PAZARLAMA EN GÖZDE KONULARDAN"
İlker İNANÇ / Twentify CEO'su
2022'de markaların iletişimlerinde muhakkak dikkate alması gereken iki ana odak noktası var: Gerçeklik ve Amaç. Amaç Odaklı Pazarlama, pazarlama dünyasının en gözde konularından. Tüketicilerin sosyal konularda giderek daha ilgili ve bilgili olduğu bir dönemde, markalar da kendi kimliklerini yakın veya uzak diye bakmadan bazı sosyal konuları sahiplenmeye çalışıyor. Bir kozmetik markası, hayvanlar üzerinde deneylere karşı iletişim yaparken, bir bulaşık deterjanı markası da suyun önemini sahiplenerek, bu konuda farkındalık yaratıyor. Bir diğer önemli odak noktası ise; gerçeklik. Yaptığımız araştırmalar bize iletişim kampanyalarındaki gerçek hayatta karşılığı olmayan/yeteri kadar olmayan vaatlerin, hedef kitleyi temsil etmeyen oyuncuların, bir Hollywood filmi tadında geçen senaryoların ilgili hedef kitleyi tetikleyememesi bir yana markayla olan yakınlığını olumsuz etkilediğini gösteriyor. Ekonomik zorlukların ön plana çıktığı ülkemizde fonksiyonel faydanın duygusal faydadan rol çaldığı dönemlerden geçiyoruz. Bu da daha etkin pazarlamaya olan ihtiyacı artırıyor. Fiyat/performans oranını iyi anlatabilmek artık kritik. En bilinen çamaşır deterjanı markaları artık satın alınan paketle rakiplere göre kaç yıkama daha fazla yapılacağını anlatıyor.
"E-TİCARET ARTIK SADECE ONLINE SATIŞ ANLAMINA GELMİYOR"
Aylin SÖYLERKAYA / Ingage Pazaryeri ve E-ticaret Platformları Direktörü
Araştırmalara göre, bir pazaryerinin ilk sayfasında aradığı ürünü bulan kullanıcıların yüzde 70 gibi bir oranı ikinci sayfaya geçmiyor. Bunun anlamı, platformda satış yapan markalar arasında yoğun bir ilk sayfa rekabetinin olması. Dijital reklamcılık büyürken, markaların platform-içi reklamcılığa giderek daha fazla bütçe ayırmaya başladıklarını görüyoruz. ABD'de 2020 yılında dijital reklamcılık yüzde 52 büyürken, Google ve Facebook'un ardından üçüncü sırada yer alan Amazon'un ABD dijital reklam pazarındaki payı ilk defa yüzde 10'u geçerek reklam gelirleri 15,73 milyar dolara yükseldi. Türkiye'nin e-ticaret devleri Trendyol ve Hepsiburada da platform-içi arama sonuçlarında sponsorlu ürün gösterimi yapma olanağı sunuyor. Özellikle Hepsiburada'nın self servis reklam paneli üzerinden spesifik anahtar kelimeler için reklam verilebiliyor. Trendyol tarafında sponsorlu reklamlar için anahtar kelime belirlenemiyor, ancak belli bir bütçe ile ürünlerin daha görünür olması sağlanabiliyor. E-ticaret artık sadece online satış anlamına gelmiyor. Pazaryerleri, kullanıcıların ürünleri satın almasalar bile, keşfettikleri, araştırdıkları, diğer kullanıcıların yorumlarını inceledikleri platformlar haline geldi.
"EN ÇOK INSTAGRAM REKLAMLARI ETKİLİYOR"
Umut VURAL / Adgager CEO'su
Sosyal medya platformlarında yansıttığımız kimlikleri ve sosyal medya kullanım alışkanlıklarını ölçmek üzere yeni bir araştırma gerçekleştirdik. Sosyal medya ve Kimlik isimli araştırma, son üç yılda değişen bakış açılarımız ve alışkanlarımıza ışık tutuyor. Araştırma sonuçlarına göre her 10 kişiden üçü sosyal medyada gerçek kimliğini yansıtmıyor. Katılımcıların yüzde 90'ı, çevresindeki sosyal medya kullanıcılarının gerçek kimliğini tam olarak yansıtmadığını düşünüyor. Katılımcılara göre gerçek kimliğin en çok yansıtıldığı sosyal medya platformları WhatsApp (yüzde 35), Twitter (yüzde 25), LinkedIn (yüzde 12) iken listeyi sırasıyla Facebook, Instagram ve YouTube takip ediyor. Cinsiyet kırılımlarına baktığımızda ise, kadınlar WhatsApp ve Twitter'da erkeklerden daha çok, erkekler ise Instagram ve LinkedIn'de daha çok gerçek kimliğin yansıtıldığını iddia ediyor. Reklamlarından en çok etkilenilen platform yüzde 65 ile Instagram olurken, onu yüzde 17 ile YouTube takip ediyor. Kadınlar (yüzde 75) erkeklere (yüzde 50) oranla Instagram reklamlarından daha çok etkilendiğini ifade ederken, hiçbir reklamdan etkilenmiyorum diyenlerin oranı ise yüzde 5'te sabitleniyor.
"ÇEREZSİZ REKLAMCILIĞA HAZIRLIK"
Cem EROĞLU / Adform Türkiye Ülke Müdürü
Ocak 2023'e doğru büyük tarayıcıların hiçbirinde çerezler tutulmayacak. Kişi başına limitli reklam gösteriminden yeniden hedeflemeye kadar tüm süreçlerde reklam teknolojileri çerezi baz alıyor. Endüstride resmi olarak bu ihtiyaca karşılık tanıtılan ilk ürün Adform'dan geldi, ID Fusion. 2021 yılı boyunca Firefox ve Safari tarayıcılarında gerçekleştirilen reklam yüzdelerine bakıp, 2022 yılında bu gösterimlerde boşa harcanan hacmi ID çözümleri ile test edilmesi gerekiyor. Öte yandan mutluluğu 2021 yılında daha çok sanal dünyada yaşadık. Keza gelecek planlarında da buna yönelik aksiyon alan oyuncular mevcut. Böyle bir dünyada sabit içerikler ile tüketicinin dikkatini çekemeyiz. Dinamik reklam yönetimine odaklanıp, akıllı araçların, görsel ve içeriğin kime, ne zaman servis edilmesi gerektiğine karar vermesini sağlamak lazım.
DİJİTAL PAZARLAMADA 4 TREND
Multiligo İş Geliştirme Direktörü Barış Yaşbala, 2022'de dijital pazarlamada öne çıkacak 4 trendi paylaştı.
Hibrit etkinlikler:
Pandemiyle kısıtlanan fiziksel etkinliklerin sayısı her geçen gün artsa da artık trend her ikisinin karışımı olan hibrit etkinliklere kayıyor. 2022'de etkinlik planlarken, AR (Artırılmış Gerçeklik) ve VR (Sanal Gerçeklik) gibi teknolojiler kullanılmaya başlanacak.
Sohbet robotları ve sesli asistanlar:
Dijital asistanların popülaritesi hızla artıyor. Google Asistan ve Amazon'un Alexa'sı başı çekiyor. Araştırmalar, ses tabanlı alışveriş pazarının 2022 yılına kadar 40 milyar dolara ulaşacağını gösteriyor. Ayrıca tüketicilerin alışverişlerinin yüzde 18'ini sesli asistanlar aracılığıyla harcayacaklarını öngörüyor. Dolayısıyla, sadece görme engellilerin ürün satın alması daha kolay olmakla kalmayacak, aynı zamanda dijital pazarlamacılar için gerçekten heyecan verici yeni fırsatlar da olacak.
Pazarlama otomasyonu:
Otomasyon, pazarlamacıların strateji ve analitik gibi daha üst düzey görevlere odaklanmasını sağlayacak. Otomasyon, pazarlama kampanyaları, e-posta kampanyaları, müşterilere yönelik kişiselleştirilmiş mesaj ve öneriler, 2022'de daha sık göreceğimiz uygulamalar.
Büyük veri uygulamaları:
Kullanıcılar birbirinden çok farklı altyapı sistemlerine sahip olan platformlarda bulunuyor, bu da veri akışını zorlaştırıyor. 2022'de anlamlı çıktılar oluşturmak ve bunları pazarlama kampanyalarına dönüştürmek için, markalar daha fazla veri toplayıp işleyecek. Şirketlerdeki pazarlama ekipleri, güncellenen yasalara dikkat edip veri madenciliği ile fırsatlar yakalayabilir, ürün ve hizmetlerini geliştirebilirler.
2022'NİN 3 DİJİTAL TRENDİ
İletişim uzmanı Gamze Nurluoğlu, 2022'de dijital dünyada bizi bekleyen üç önemli trendi özetledi.
İçerik pazarlaması yükselişini sürdürmeye devam edecek:
2020'ye oranla 2021'de içerik pazarlamaları bütçelerinde artış olduğu gözlemleniyor ki içgörülere göre 2022'de de bu artış devam edecek. Makaleler, blog yazıları, video serileri, ses temelli içerikler ve daha birçok türü içinde barındıran içerik pazarlamasında en önemli noktalar ise; hikaye anlatmak, bağ kurmak ve etkileşime geçmek.
Artırılmış gerçeklik temelli pazarlama faaliyetleri yaygınlaşacak:
Metaverse evreninin gelişmesi, sanal ve gerçekliğin iç içe geçmesi ile birlikte artırılmış gerçeklik temelli pazarlama faaliyetleri önem kazanmaya başladı. Tüketicisinin deneyimini her geçen gün iyileştirmeye çalışan markalar, eminim ki bu alana hızla girecektir.
B2B şirketlerinin yeni rotası düşünce liderliği olacak:
Düşünce liderliği, özellikle B2B alanda markaların kendilerini pazarda yeniden konumlandırmalarını sağlarken satışların da artmasına katkıda bulunacak. Düşünce liderliği konusunda yapılan çalışmalara göre; karar vericilerin yüzde 60'ı, markanın henüz bilinmediği bir kategoriye girerken düşünce liderliğinin güvenilirlik oluşturduğunu söylüyor.
