ZEYNEP CANDAN AKTAŞ Geçen yıl mayıs ayında yapılan kanun değişikliğiyle 18 yaş altındaki gençlerin ve çocukların da bireysel emeklilik sistemine (BES) girmesinin yolu açılmıştı. Aradan geçen dokuz ayda, 303 bin genç ve çocuk sisteme dahil edilerek 550 milyon lira katkı payı girişi sağlandı. 18 yaş altındaki genç ve çocukların 56 yaşına kadar sistemde kalabilecek olmalarıyla ülkemizde ilk defa bu kadar uzun vadeli bir yatırım uygulamaya girdi. Genç ve çocukların dahil olduğu emeklilik planlarına da yüzde 30 devlet katkısı veriliyorken, sistemden emekli olabilmek, yani devlet katkılarının tamamını alabilmek için sistemde 56 yaşına kadar kalmak gerekiyor.
Halkımızın en büyük hassasiyeti çocukları. Herkes az da olsa, çocukları için birikim yapmak istiyor. Son dönemde bu yönde sorular yoğunlaşınca, bir çalışma yapmak farz oldu. Gelin, bu hafta emeklilik şirketlerinin, 18 yaş altındaki genç ve çocuklar için hazırladığı, emeklilik planları neler, bu planların özellikleri ve BES şirketlerinin sağladığı özel avantajları inceleyelim:
ÖZEL BES PLANLARI HAZIRLADILAR
BES şirketlerinin pek çoğu, 18 yaş altındaki katılımcılara özel emeklilik planı hazırlamış. Tabloda da görüleceği gibi, 18 yaş altındakiler için sunulan emeklilik planlarının pek çoğunda başlangıç katkı payı gerekmiyor. Emeklilik şirketleri bu planlara asistans hizmetleri ve ek faydalar da sunuyor.
Anadolu Hayat Emeklilik: 'Çocuğum İçin BES' planı ile asgari 180 liralık katkı payı karşılığında, genç ve çocuklar, bireysel emeklilik sistemine dahil ediliyor. Giriş aidatı alınmayan bu planda katkı paylarından aylık brüt asgari ücretin yüzde 6.5'inin 12'de biri kadar, her ay yönetim gider kesintisi yapılıyor. Ara verme kesintisi olarak da ilk üç aydan sonraki, ara verilen her ay için, aylık brüt asgari ücretin yüzde 6,5'inin 12'de biri birikimlerden alınıyor. 'Çocuğum için BES' planı katkı payı ödeme teminatı sunarak; ödeyenin anne-baba olması halinde, anne veya babanın vefatı veya tam ve daimi maluliyeti durumunda, çocuk adına yapılan katkı payı ödemelerini 10 yıla kadar güvence altına alıyor.
Axa Hayat ve Emeklilik: 18 yaş altındaki genç ve çocuklara 'Birikime İlk Adım' adıyla sunulan emeklilik planında en düşük katkı payı 150 lira. Peşin giriş aidatı alınmayan bu planda katkı payından her ay yüzde 2 oranında kesinti yapılıyor. Her sözleşme yılı sonunda kesinti toplamı aylık brüt asgari ücretin yüzde 8.5'inden az ise aradaki fark, birikimden indirilerek tahsil ediliyor.
Bereket Emeklilik: 'Genç Tasarruf Planı'nda en az 100 lira katkı payı yatırmak gerekiyor. Giriş aidatı, yönetim gider kesintisi ve ara verme kesintisi uygulanmayan planda, sadece ilk beş yıl tamamlanmadan yapılan çıkışlarda, kesinti yapılması söz konusu.
Fiba Emeklilik: 'Gelecek Net BES Planı'nda en az 100 lira aylık katkı payı ödeniyor. Giriş aidatı ve yönetim gider kesintisi bulunmayan planda; ara verme halinde, katkı payı ödenmeyen dördüncü ayda bir defada aylık brüt asgari ücretin yüzde 8.5'i birikimden indiriliyor.
Garanti Emeklilik: 'Çocuklara BES' planında en düşük aylık katkı payı 185 lira olarak belirlenmiş. Giriş aidatı uygulanmayan emeklilik planında, ilk beş yıl boyunca her yıl, aylık brüt asgari ücretin yüzde 8.5'i kadar yönetim gider kesintisi katılımcının birikiminden indiriliyor.
Katılım Emeklilik: 'Erken BES Planı' kapsamında giriş aidatı ve yönetim gider kesintisi yapılmıyor. Ancak sözleşmenin ilk beş yıl tamamlanmadan sonlandırılması halinde çıkışa ertelenmiş giderler kesiliyor. 'Erken BES Planı' ile genç ve çocuklara yaş gruplarına özel asistans hizmetleri sunuluyor.
Metlife Emeklilik: Genç ve çocuklara yönelik sunulan 'İlk BES'im' planında aylık katkı payı 150 lira. Giriş aidatı olmayan planda ilk yıl yönetim gider kesintisi yapılmıyor. İkinci yıldan başlayarak beşinci yıl bitene kadar aylık brüt asgari ücretin yüzde 8.5'i oranında gider kesintisi, yıllık olarak birikimlerden indiriliyor. 'İlk BES'im' planı kapsamında katkı payı koruma güvencesiyle ödeyenin anne veya baba olması durumunda, anne veya babanın vefatı halinde, çocuk adına 18 yaşına gelene kadar, planda tanımlı asgari katkı payı ödemelerini MetLife karşılıyor.
Türkiye Hayat Emeklilik: Türkiye Hayat Emeklilik başlangıç katkı payı içeren ve içermeyen iki emeklilik planı sunuyor, 18 yaş altı genç ve çocuklara. 10 bin lira başlangıç katkı payı içeren plana en az 200 lira aylık katkı payı yatırmak gerekiyor. İlk beş yıl sistemden ayrılmadıkça gider kesintisi yapılmıyor. Ancak ara verme halinde, aylık brüt asgari ücretin yüzde 3'ünün 12'de biri, dördüncü aydan itibaren, aylık olarak birikimden indiriliyor. Başlangıç katkısı içermeyen plana, aylık 200 lira katkı payı ödeniyor. Giriş aidatı olmayan planda, aylık brüt asgari ücretin yüzde 4.25'nin 12'de biri, her ay yönetim gider kesintisi olarak birikimden indiriliyor.
ÇIKIŞA ERTELENMİŞ GİDERLER
Bütün bu BES planlarının kesintileri konusunda ortak bir noktası var: Beş yılı tamamlamadan sözleşmesini başka şirkete aktaran veya sözleşmesini sonlandıran katılımcılardan çıkışa ertelenmiş kesintiler yapılıyor. Yönetmeliğe göre; ilk beş yıl tamamlanmadan sonlandırılan sözleşmelerden, toplamda, aylık brüt asgari ücretin yüzde 8.5'inin beş katına kadar kesinti yapılabiliyor. Hesaplanan bu kesinti tutarından, çıkış tarihine kadar yapılan giriş aidatı, yönetim gider kesintisi ve ara verme kesintilerinin tamamı indirilerek, eksik kalan kısım birikimlerden alınıyor. Sözleşme kapsamında hiç kesinti yapılmamışsa, sözleşmede tanımlı çıkışa ertelenmiş giderler birikimden bir defada tahsil ediliyor.
