PARA ARAŞTIRMA/ ÖZGE ÖZ Dünyanın enerji ihtiyacı gittikçe artıyor. Artan nüfus ve sanayileşme, sürdürülebilir yakıtların önemini daha da artırıyor. Bunun üzerine bir de Avrupa'da yaşanan enerji krizi eklenince, pelet aranılan yakıt oldu. Öyle ki Bulgarlar, Edirne'den pelet almaya başladı. Talepten memnun olan üretici firmalar, Avrupa'dan sipariş aldıklarını ancak kapasite yetersizliği nedeniyle talebi karşılayamadıklarını söylüyor. Peletin ton fiyatı ortalama 6 bin liradan başlıyor ve konutlarda, iş yerlerinde ve sanayi sektöründe kullanılabilir. Pelet, odunsu atıklardan üretilerek talaş haline getiriliyor. Belirli bir oranda nem içerecek şekilde kurutuluyor. Peletleme kalıplarında topaklanıyor ve soğutuluyor. Atık malzemeden üretildiği için de ekonomik. Ayrıca pelet soba ve soba kazanları, pelet kazanı, pelet kat kaloriferleri de var. Yakıtın satışı beraberinde bu ürünlerin de satışını artırıyor. Avrupa Pelet Konseyi'nin yaptığı açıklamaya göre, küresel pelet tüketimi 2018'de 35 milyon tondu. Avrupa, yılda tüketilen 27 milyon ton pelet ile dünyanın en büyük pelet tüketicisi konumunda. Aynı zamanda Avrupa ve Çin, dünyanın en büyük pelet üreticileri olarak başı çekiyor. ResearchAndMarkets.com isimli yabancı bir araştırma sitesinin paylaştığı verilere göre küresel pelet pazarının 2021-2026 döneminde yüzde 7.28'lik bir büyüme ile 2026 yılına kadar 15,63 milyar ABD dolarına ulaşması beklenirken, Avrupa'nın odun pelet talebinin 2021 ile 2026 arasında yüzde 30-40 artması bekleniyor.
TASARRUFLU VE ÇEVRECİ
Biomaksan Enerji, hem pelet hem de pelet makinası üreten bir şirket. Biomaksan Enerji Makinaları Satış Pazarlama ve İhracat Müdürü Uğur Can İmece, pelet ile ilgili bilgi verdi. "Enerji, çağımızın en büyük gerekliliği" diyen İmece, "Özellikle Avrupa'da problem var şu anda. Rusya'nın Avrupa'ya gönderdiği doğalgazı kesmesi ile yaşanan enerji krizi neticesinde, pelet alternatif yakıt olarak çok talep gördü" diyor. İmece, hem yurtiçi hem de yurtdışında büyük talep gören peletin hem evsel tüketimde hem sanayide geleceğinin çok parlak olacağını düşündüğünü söylüyor. İyi bir peleti anlamanın birtakım özellikleri de var. İmece, "Peletin en önemli özelliğinin ham kül oranının çok düşük olmasıdır. Çam talaşından imal edilen peletlerde ham kül oranı yüzde 2'nin altındadır. Yandığında çok az duman çıkması, barındırdığı nem oranının yüzde 10'un altında olması ve kalorifik değerinin 5 bin kcal olması iyi bir peletin özellikleridir" diyor. Özellikle son bir yılda satışlarında çok ciddi oranda artış olduğunu belirten İmece, Biomaksan'ın son dönemde artırdığı tesis sayısı ve 24 saat çalışma sistemi ile talebe cevap vermeye çalıştıklarını belirtiyor. Peletin tercih edilme nedenlerinden biri de diğer yakıtlara göre daha tasarruflu olması. Peletin ne kadar tasarruf sağladığıyla ilgili de bilgi veren İmece, diğer yakıtlara göre hem daha ekonomik hem de çok çevre dostu bir yakıt olduğunu söylüyor. İmece, "Odun, kömür gibi gibi yakıtlara göre çok daha az çevreye zarar vermekte. Ayrıca elektrik, doğalgaz gibi enerji kaynaklarına göre çok daha ekonomik kalmaktadır. Pelet kullanan evsel tüketiciler ve sanayiciler diğer yakıtlara oranla yarı yarıya tasarruf sağlarken çevreye de zarar vermezler" diyor.
"TALEBE YETİŞEMİYORUZ"
Yerli pelet üretici firmalardan olan Çamsan Pelet, Ankara'da yaklaşık altı yıldır üretim yapıyor. Bin 250 m2 kapalı 500 m2'de açık alan üzerinde yer alan fabrikanın, yıllık beş bin ton üretim kapasitesi var. Firmanın sahibi ise Ömer Ergün. Şu anda talebe yetişemediklerini söyleyen Ergün, "Enerji krizi nedeniyle özellikle yurtdışı taleplerimiz arttı. Ama kapasitemiz nedeniyle hazırlıksız yakalandık" diyor. Peletin normalde Avrupa'da daha çok kullanıldığını söyleyen Ergün, "Türkiye'de pelet kullanımı çok yaygın değildi. Bu sebeple talep artınca da firmalar yetişemedi" diyor. Genel anlamda son dönemlerde pelet talebinin arttığını söyleyen Ergün, bunun nedenlerini ise şöyle açıklıyor, "İnsanlar daha çok tercih etmeye başladı çünkü hava kirliliği yok. Buhar verir, duman vermez. Bu sebeple temiz bir yakıttır. Külü de yok, kalorisi yani ısı değeri yüksek. Isısı yüksek olduğunda da tasarruf sağlar." Talep artınca peletin sahtesinin de piyasa da yaygınlaştığını söyleyen Ergün, "Bu konuda tüketiciler dikkatli olmalı. İyi yanı peletin sahtesi kolayca anlaşılır. Çünkü sahtesi ucuz olur ve yakıldığında duman verir. Gerçek pelette duman olmaz. Buradan tüketiciler ayırt edilebilir" diyor. Ergün son olarak, peletin tonunu 6 bin liradan sattıklarını söylüyor.
SEKİZ ÜLKEYE İHRACAT
Pelkur, 2017'de Düzce'nin Kaynaşlı ilçesinde kurulan bir firma. 2018 yılında Samsun'un Kavak ilçesinde 5 bin metrekare alan üzerine üretim tesisini kurmuş. 2019'da kurduğu laboratuvar ile TSE sertifikası alan firma, 2020 yılında ihracata başlamış. Pelkur'un yıllık üretimi ise 30 bin ton. Pelkur Kalite Kontrol Sorumlusu ve Orman Endüstri Mühendisi Sivan Sunobar, peletin yüzde 100 doğal ve sürdürülebilir olduğunu söylüyor. Ayrıca yoğun şekilde sipariş aldıklarını da belirtiyor. Sunobar, "Avrupa ülkeleri, doğalgaza olan bağımlılığı azaltmak adına pelet yakıt kullanan vatandaşlarına destekte bulunuyor. Talepleri karşılamak adına biz de kapasitemizi büyütmek için ciddi yatırımlar yapıyoruz. Her geçen gün birçok ülkeden talep alıyoruz" diyor. Pelkur, zaten halihazırda; Bulgaristan, Yunanistan, Malta, Romanya, Fransa, Filistin, İsrail, Ukrayna'ya pelet ihracatı yapıyor. Ayrıca grup bünyesindeki İFYIL firması ile pelet sobasının üretimini de yapılıyor. Sinobar, "Pelet talebi göz önüne alındığında paralel olarak sobada da talep artışlarımız var" diyor. Diğer yakıtlara göre peletin daha çok tasarruf sağladığı biliniyor. Bu konuya da değinen Sinobar, bir ton peletin kömür ile karşılaştırıldığı durumda sıfır atık ve yüksek kalori sebebiyle kişilere yüzde 90'a kadar varan verimli bir ısınma imkanı sağladığını belirtiyor. Son olarak peletin avantajlarını da sıralayan Sinobar, "Pelet, çevreci biyo yakıttır. Bu sebeple aynı zamanda, temiz ve sürdürülebilir bir yakıt. Yine baca, gaz salınımının düşük olması nedeniyle de çevre kirliliği değerleri düşük olup, ozon dostudur. Kül oranı azdır. Ayrıca kömür sobalarında olduğu gibi bacadan duman çıkmaz. Bu nedenle kömür gibi zehirleme tehlikesi de yok. Üreticiler açısından nakliyesi ve depolanması çok kolay. Son olarak ise doğal malzemelerden elde edilir ve yerli kaynaklardan üretilir" diyor.
KAPASİTEMİZİ ARTIRACAĞIZ
Zonguldak'ta faaliyet gösteren Nok Pelet, dört yıldır yüzde 100 çam peleti üretiyor. Nok Grup Genel Müdürü Özgür Bölükbaşı, yıllık olarak yaklaşık 200 bin ton üretimleri olduğunu söylüyor. Bölükbaşı, "Gelen talepler doğrultusunda yeni bir pelet tesisi satın alarak üretim kapasitemizi artırmayı düşünüyoruz. Türkiye'nin en büyük A2 sertifikalı tek pelet şirketi olduğumuz için ciddi alıcılar şirketimizi tercih ediyorlar. Nok Grup olarak farklı sektörlerde de faaliyet gösteren bir şirketler grubu olduğumuz için hem üretim hem de operasyonel anlamda özellikle Avrupa'dan gelen müşterilere güven sağladığımızı düşünüyoruz. Bu yüzden bizi tercih ediyorlar" diyor. İç piyasa haricinde Avrupa ve Balkan ülkelerine ihracat yapan Nok Pelet, şu anda birçok ülkeden talep geldiğini söylüyor. Son zamanlarda pelete olan talep artmış durumda diyen Bölükbaşı, "Daha önce Rusya'dan pelet alan Avrupa ve Balkan ülkeleri şu anki malum şartlarda Rusya'dan alamamaya başladılar. Fiyatlar yüksek olsa bile Rusya krizinin ne zaman biteceği veya bitip bitmeyeceği belli olmadığı için birçok ülke arayışlarını hızlandırmaya başlamış durumda" diyor. Bu sebeple arayışlar Türkiye'ye kayabilir. Fiyatlarla ilgili bilgi veren Bölükbaşı, "Bir ay önce yüksek bulunan fiyatlar şu an için bazı ülkelere cazip geliyor ve sorgulamadan alım yapıyorlar. Bu gösteriyor ki fiyatların artacağı öngörülüyor. Ancak bir de kış mevsiminin yaklaştığı gerçeği var" diyor.
"EN İYİSİ ÇAM PELETİ"
Ümit Bayoğlu / Kaanb Pelet'in sahibi
Avrupa'da pelet çok kullanılıyordu biz de buraya getirelim yatırım yapalım dedik. Kaanb Ticaret olarak 2015'de biokütle yakıt üretim tesisi kurduk. Bu tesiste, geri dönüşüm sonucunda elde edilen bir yakıt türü olan pelet yakıtı imal ediyoruz. Pelet ile yaygın olarak kullanılan petrol ve kömür gibi fosil esaslı yakıtların yarattığı tehlikelerin önüne geçiyoruz. Böylece doğaya olan sorumluluğumuzu yerine getiriyoruz. Hem de dış ülkelere bağlı kaldığımız doğalgaz ve elektriğe alternatif olacak enerji ve ısı üretiyoruz. Ürünlerimizi, Bodrum Milas'daki satış mağazamızdan tüm Muğla bölgesine ulaştırıyoruz. Aydın'daki üretim tesisimizden de Aydın ve çevre bölgelere direkt satışımız mevcut. Peletin üç türü var. Birincisi, tarım ürünlerinden elde ediliyor. İkincisi, normal tomruk artığı. Üçüncüsü de çam peleti ki, en çok bu kullanılıyor özellikle Avrupa'da. Çünkü en kalitelisi çam peletidir. Külü, dumanı olmaz. O yüzden Muğla'da bir yer açtık, orada çam varlığı yoğun olduğu için. Son zamanlarda enerji gündeme çok geldi. Avrupa'da yaşanan kriz de peleti çok gündeme getirdi ve ön plana çıkarttı. Özellikle son bir senedir aşırı bir talep var. İç piyasada da devamlı müşterilerimiz oluyor ancak ihracata önem veriyoruz. Avrupa ağırlıklı ihracatımız var. Bulgaristan, Yunanistan ve Akdeniz'e kıyısı olan ülkelere genelde pelet satıyouz.
PELETİN AVANTAJLARI NEDİR?
