PARA ARAŞTIRMA/ HÜLYA GENÇ SERTKAYA Türkiye'nin üretim ve ihracat üssü Bursa, ortak akılla kurguladığı kümelenmeleri ve Uluslararası Rekabetçiliği Geliştirme (UR-GE) projeleriyle gücüne güç katıyor. "Daha güçlü bir Bursa ve Türkiye" vizyonuyla çalışmalarını yürüten Bursa Ticaret ve Sanayi Odası'nın (BTSO) çatısı altında faaliyet gösteren altı kümelenme; üyelerine iş birliği, güç birliği, paylaşma ve ihracata odaklanma fırsatı sunuyor.
Kümelenme; aynı ya da benzer iş kolunda faaliyet gösteren, coğrafi olarak birbirine yakın, birbirleriyle işbirliği ve rekabet halinde olan üretici firmalar ve onları destekleyici firma ve kurumların bir araya geldiği bir çalışma modeli olarak tanımlanıyor.
BTSO tarafından Ticaret Bakanlığı desteğiyle bu zamana kadar yürütülen 32 UR-GE ve Hizmet Sektörü Rekabet Gücünün Artırılması Projesi Desteği (HİSER) projesiyle Bursalı firmalar için küresel arenada yeni iş ağları kuruluyor. Söz konusu projelerle iç pazar odaklı çalışan firmaların potansiyelleri harekete geçirilerek, firmaların yeni pazarlara açılıp küresel pazarın birer parçası haline gelmesi sağlanıyor. UR-GE projeleri çerçevesinde hedef pazarlara yönelik yurt dışı pazarlama organizasyonları düzenlenirken, BTSO üyeleri Almanya, ABD, Malezya, Çin, Japonya, Fransa, Güney Afrika, Kenya, İran, Fas ve Rusya gibi önemli pazarlarda düzenlenen ikili iş görüşmelerine katılma fırsatı buluyor. Bursalı firmalar geliştirdikleri tasarım ve teknolojik kabiliyetleriyle üretim ve ihracatlarını artırıyor. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre Bursa, 2021 yılında yaklaşık 15 milyar dolar ihracat gerçekleştirmiş bulunuyor. TİM verilerine göre, Bursa'nın ihracatı pandemi nedeniyle 2020 yılında 12.9 milyar dolar düzeyinde gerçekleşmişti.
BEŞ YILDA 50 ALIM HEYETİ ORGANİZASYONU
Bursa'da 50 bine yakın firmanın çatı kuruluşu olan BTSO, Bursa'nın ihracat potansiyelini artırmak ve Bursalı firmaların uluslararası arenada rekabet edilebilir hale getirmek adına çalışmalarını sürdürüyor. Binden fazla firmayı kapsayan 32 UR-GE projesiyle gerek yurt dışında gerekse de yurt içinde çok sayıda etkinliğe imza atan BTSO, üyelerinin dünya çapında iş yapabilme becerilerini geliştirmelerine imkan sağlıyor. BTSO, UR-GE projeleri kapsamında eğitim, danışmanlık, yurt dışı pazarlama ve alım heyetleri gibi etkinliklerde Ticaret Bakanlığı ile birlikte üyelerine öncülük ediyor ve önemli destekler sağlıyor. Bursa'nın ihracatına ve rekabet gücüne ivme kazandırıyor. Aynı zamanda farklı sektörlerde düzenlediği 50 alım heyeti organizasyonuyla yurt dışından önemli üretici ve ithalatçı firma yetkililerini Bursa'ya getirerek proje katılımcısı firmalarla aynı masada buluşturan BTSO, Bursa'nın söz konusu sektörlerdeki potansiyelini tüm dünyaya göstermesini sağlıyor. BTSO, 32 UR-GE projesi ve HİSER projeleri kapsamında firmalara 100'e yakın eğitim ve danışmanlık faaliyetleri düzenlemiş bulunuyor. PARA Dergisi'ne açıklamalarda bulunan BTSO Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Burkay, BTSO'nun alım heyetleri kapsamında şimdiye dek 12 binin üzerinde yabancı alıcıyı Bursa'ya getirdiğini, önemli iş birliklerinin yolunu açtığını söyledi.
BURSA'DAN DÜNYAYA UZANIYOR…
2014'ten bugüne BTSO tarafından yürütülen 32 UR-GE ve HİSER projesinin yanı sıra kümelenme modelleri de sektörlerin büyümesine önemli katkı sağlıyor. Şu anda BTSO çatısı altında Uzay, Havacılık ve Savunma Kümelenmesi (BASDEC), Raylı Sistemler Kümelenmesi (BURAY), Yenilenebilir Enerji Kümelenmesi, Kimya Plastik Kümelenmesi (BURCHEM), Otomotiv Elektroniği ve Akıllı Hareketlilik Kümelenmesi ile Sürdürülebilir Ev Tekstili Kümelenmesi (SETEK) bulunuyor. Kümelenmelerde, Bursa ve yakın çevresinde ilgili sektörlerine ilişkin faaliyet gösteren veya tedarik zincirinde yer alan tüm firmalar yer alabiliyor. BTSO, 110 üyeli Raylı Sistemler Kümelenmesi'ni (BURAY) 2013'te, 36 üyeli Otomotiv Elektroniği ve Akıllı Hareketlilik Kümelenmesi'ni 2017 yılında faaliyete geçirdi. Bursa'dan dünyaya uzanan kümelenme olarak ifade edilen BURAY, Bursa'nın Türkiye ve yakın coğrafyanın teknoloji ve üretim üssü haline getirilmesini hedefliyor. BTSO'nun raylı sistemler sektörü özelindeki çalışmaları ile kümelenme, UR-GE, AR-GE faaliyetleriyle bu alanda rekabet gücünü artırdı. Örneğin ilk milli tramvay ve metro aracı Bursa'da üretildi. Ardından milli markalar da arttı. Polonya'ya yapılan ilk tramvay ihracatı Bursa'dan gerçekleştirildi.
ORTAK ÇALIŞARAK MÜMKÜN
Başta otomotiv sanayi olmak üzere tekstil ve makine imalat konularında Bursa'nın yüksek potansiyeline, yakın gelecekte uzay savunma ve havacılık sektörlerini de dahil etmek amacıyla yola çıkan BASDEC'in 139 üyesi bulunuyor. Kümelenmeyle sivil uzay-havacılık ve savunma sanayinin ihtiyaç duyduğu her türlü sistemin BASDEC üyesi firmaların kaynaklarıyla ortak çalışarak mümkün olan en yüksek yerlilik oranında üretilmesi hedefleniyor. BASDEC, bir araya gelerek ortak özgün sistem ve alt sistem markası oluşturmayı, üyelerin uzay havacılık ve savunma sektöründe pazar paylarını artırmayı, üyelerin uzay havacılık ve savunma sektöründe faaliyet göstermesi için gerekli gelişimleri sağlamayı, ana üreticilerin gelecek üretim planlarına yönelik olarak kümelenme firmalarının alt yapı ve gelişim planlamasını yapmayı amaçlıyor. Ev tekstili sektöründe tasarım ve yenilikçilik konusunda öncü, pazarı yönlendiren rekabet gücüne sahip. "ev tekstili üretim merkezine" dönüşmek vizyonuyla kurulan Sürdürülebilir Ev Tekstili Kümelenmesi'nin 48 üyesi bulunuyor. 120'nin üzerinde ülkeye ihracat yapıyor. Yenilenebilir enerji sektöründe yerli çözümler sunmak ve bu çerçevede sanayide dönüşüm sürecine katkı sağlama amacıyla kurulan Yenilenebilir Enerji Kümelenmesi'nin 79 üyesi bulunuyor. 2014'te Rüzgar Türbinleri Üretim Kümelenmesi olarak başlatılan kümelenme çalışması, 2015 yılından itibaren diğer branşları da kapsayacak şekilde Yenilenebilir Enerji Kümelenmesi olarak devam ediyor. BTSO Kimya Plastik Kümelenmesi'nin ise 128 üyesi bulunuyor.
"İHRACATA ODAKLANDIK"
Başkan Burkay, Bursa iş dünyası olarak Türkiye'nin ihracata dayalı kalkınma hedeflerine Ur-Ge projeleriyle birlikte Küresel Fuar Acentesi, Bursa Dış Ticaret Merkezi, Türk Ticaret Merkezleri, Ticari Safari ve kentte düzenledikleri nitelikli fuar organizasyonlarıyla destek verdiklerini vurgulayarak, Oda olarak firmaların ihracatta yolunu açacak stratejiler belirlediklerini ifade etti. Küreselleşme ile birlikte dış ticaretin öneminin arttığını vurgulayan Burkay, "Bu kapsamda firmalarımızın ihracat kaynaklı gelirlerini artırmak ve uluslararası rekabet ortamında ihtiyaç duydukları yeteneklerini geliştirmek hedefiyle Ticaret Bakanlığımızın destekleriyle UR-GE projeleri yürütüyoruz. Ayrıca Odamız çatısı altında hayata geçen altı ayrı kümelenme platformu da sektör temsilcilerin tek çatı altında toplanmasına önemli katkı sağlıyor" dedi.
ÜÇ BİNE YAKIN YENİ İHRACATÇI
BTSO Başkanı İbrahim Burkay, UR-GE projeleri sayesinde firmaların ihracat için gerekli kabiliyetlere kavuştuğunu ve dünyadaki rakipleriyle rekabet ettiğini vurgulayarak, firmalara ihracatın kapılarını aralayan UR-GE projeleriyle yeni ihracat rekorları kırıldığını kaydetti. Bursa'nın yıllık ihracatında UR-GE ve kümelenme üyesi firmaların önemli katkısı olduğunu dile getiren Burkay, "UR-GE projelerimizde, etkin proje yönetimimiz sayesinde yüzde 400'lere ulaşan önemli ihracat artışları elde ettik. Son sekiz yılda kentimiz Odamızın da projeleri katkısıyla üç bine yakın yeni ihracatçı kazandı. Bursa, ürünleri artık dünyanın 190'a yakın ülkesine satabilen bir kent. Önümüzdeki dönemde daha büyük hedeflerimiz var. Bu doğrultuda sektörlerimizdeki sinerjiyi birlik ve beraberliği daha güçlü tutmayı, ihracatta yeni başarı hikayelerine imza atmayı hedefliyoruz" ifadelerini kullandı.
"STRATEJİK SEKTÖRLERE ÖNEM VERİYORUZ"
Bursa'nın sanayi alanında büyük avantaj taşıdığını ifade eden BTSO Başkanı Burkay, üyelerinin dünya liginde her zaman en üst sıralarda olması için çalıştıklarını, projeler ürettiklerini kaydetti. Burkay, "Kentimizin dinamik sektörleri olan otomotiv, tekstil ve makine alanında, şimdiye kadar ihracatta önemli aşamalar kat ettik. 2021 yılında Bursamızın otomotiv endüstrisi ihracatı, küresel ölçekteki çip krizine rağmen, 6.7 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti. Otomotiv Yan Sanayi UR-GE Projesi'nde yer alan, altı bin çalışanıyla 50'yi aşkın ülkeye ihracat yapan 45 firmamızın da uluslararası rekabetçiliğini geliştirerek çok daha yüksek rakamlara ulaşacağımıza inanıyorum. Bursa iş dünyası olarak sektörlerimizin potansiyelini stratejik sektörlerde ortaya çıkmasını istiyoruz. Ülke ekonomisinin lokomotif şehri Bursamız ilk yerli tramvayı üreterek sektördeki potansiyelini gösterdi ve raylı sistemlerde bir aktör haline geldi. Yürütmüş olduğumuz UR-GE projeleri, kümelenme faaliyetleri ile kompozit, savunma ve havacılık, raylı sistemler gibi farklı sektörlerimizin de ihracattaki başarımıza katkı sağlamalarını hedefliyoruz" dedi.
104 FİRMANIN 74'Ü İLK KEZ DOĞRUDAN İHRACAT YAPTI
BTSO Başkanı İbrahim Burkay, kümelenme ve UR-GE projelerine yönelik bazı somut çıktıkları paylaştı. Bebe ve çocuk konfeksiyonu sektörü özelinde bugüne kadar gerçekleşen dört UR-GE projesinde yer alan 104 firmanın 74'ü, ilk kez doğrudan ihracat yapma başarısı gösterdi. Sektör ihracatı her yıl ortalama yüzde 30 artarken, UR-GE üyesi firmalar üç yılda ihracatlarını yüzde 150 artırmayı başardı. Örneğin Bebe Çocuk Konfeksiyon Kümelenmesi üyesi Hacer Karavaş firması, alım heyetindeki Sırbistan firmasıyla iş birliği gerçekleştirerek Sırbistan'da bayilik açtı. Bebekevi firması, kümelenmenin Sırbistan Yurtdışı Pazarlama Faaliyetinde irtibat kurduğu Forma isimli firma ile çalışmaya başladı ve ülkedeki ticaret hacmini artırdı.
DÜNYANIN EN HAFİF MAYIN DEDEKTÖRÜ
BURAY çalışmalarına katılımı sonrasında Yeşilova Holding, sektöre ürün tedarik etmeye başladı ve bu alanda yatırım yaparak Canray Ulaşım firmasını kurdu. BASDEC, TÜBİTAK'tan teknoloji transferi ile dünyanın en hafif mayın dedektörünün üretimine Bursa'da başladı. Şimdi de mayın dedektörünün ihracatı için çalışılıyor.
Bursa Tekstil UR-GE Projesi (BURTEX) "Bursa Textile Show" fuarına alım heyeti faaliyeti kapsamında getirilen Brezilyalı Lulitex firması ile Masg Tekstil iş birliğine başladı. Masg Tekstil, 2020'de Lulitex ile yaptığı ticaret sonucunda Güney Amerika pazarına ilk ihracatını gerçekleştirdi.
T.E.E.D. Makina Elektrik Otomasyon Tekstil firması BTSO Makina UR-GE Projesi (MMC) kapsamında Meksika'ya yapılan Sektörel Ticaret Heyeti esnasında görüştüğü mimarlık firması ile tekstil makinaları üzerine ortaklık bağlantısı gerçekleştirdi. Baykal Makina A.Ş. 2021 Kasım'da yapılan Master Machinery Cluster B2B görüşmelerinde Polonyalı bir şirketle anlaşarak tek seferde yüklü miktarda ihracat gerçekleştirdi.
ÇEKME KARAVANLAR İHRAÇ EDİLİYOR…
Bursa Kimya UR-GE çalışmaları kapsamında sürdürülebilir büyüme hedefiyle global marka olma yolunda çalışmalarını hızlandıran Sözal Kimya Sanayi, hedef ülke olarak tespit edilen Özbekistan'a 2021'de şube açarak ihracata başladı.
Karoseri Ur-Ge Projesi çerçevesinde ABD'ye gerçekleştirilen yurt dışı pazarlama faaliyetinde karavan üreticilerini ziyaret etme imkanı bulan Uğur Karoser ve İles Otomotiv firmaları, ABD'de çok çeşitli karavan tiplerini görme fırsatı yakaladı. Bu ziyaretin ardından pandeminin de etkisiyle iki firma, çekme karavan ve motor home karavan üretimine başladı. Uğur Karoser firması, ilk etapta ürettikleri çekme karavanları ABD'ye, İsrail'e ve Avustralya'ya ihraç etmeyi başardı.
Gıda UR-GE Projesi üyesi Şener Gıda, BTSO tarafından Bursa'da düzenlenen "Bursa Food Point" Alım heyeti etkinliğine katılan Suudi Arabistan'ın en büyük şirketi Biggest grubu ile gıda ürünleri ticaretinde iş birliğine başladı.
