PARA ARAŞTIRMA/ MERVE YILMAZ GERGİN Son dönemlerdeki altın fiyatları ve döviz kurundaki dalgalanmalar, bijuteri sektöründe hareketlilik oluşturdu. Fiyatının yükselmesiyle birlikte tüketici, altın yerine daha uygun fiyatlı takıları tercih etmeye başladı. Yatırım maliyetinin düşük, kar marjının yüksek olması da bijuteri dükkanlarını, kuyumculara göre bir adım öne taşıdı. Genellikle Çin'den ithal edilen bu ürünlerin üretimi, henüz dışa bağımlılığımızı azaltacak yönde değil. Ancak bu bağımlılığı azaltmak için de sektör yöneticileri canla başla çalışıyor. Hatta aralarında yurt dışında şubeleşen ve bayilik veren firmalar bile var. Bu yılın öne çıkan ürünü küpelerdeki trend ise bir kulakta beşli kombin taşlı ve sade oval halkaların olması. Piyasada fiyatlar da çok değişken, 10 TL'ye de ürün var, 5 bin TL'ye de. Fiyatları değiştiren kriter ise gümüş üzeri altın kaplama olması. Bir bijuteri mağazası açmanın 250 ile 300 bin TL'leri bulduğu bu hareketli piyasayı sizler için araştırdık…
HEDEF YERLİ ÜRETİM
2000'den bu yana faaliyet gösterdiklerini söyleyen Takıştır Bijuteri Genel Müdürü Celal Uzunoğlu, 2003 yılından itibaren de franchise verdiklerini dile getiriyor. Bu işe kütük stantlar ile marketlerde başladıklarını söyleyen Uzunoğlu, sonrasında mağazalaştıklarını ve şimdilerde Türkiye ve yurt dışında 70'in üzerinde mağazalarının olduğunu ifade ediyor. İthalat yaptıklarını sözlerine ekleyen Uzunoğlu, imalat, toptan, perakende ve internet satışlarının mevcut olduğunu ve fiyatların 10 TL'den başlayıp 150 TL'ye kadar çıkabildiğini söylüyor. Bu işe ilk başlayanlardan biri olduklarını belirten Uzunoğlu, Trendyol, Hepsiburada, Amazon, Modanisa gibi e-ticaret sitelerinde yer aldıklarını da sözlerine ekliyor. Kolye, küpe ve bileklikte fason ürün yaptırdıklarını söyleyen Uzunoğlu, tekstil grubunda da üretimleri olduğunu belirtiyor. Dünyada bijuteri ve aksesuar ithalatının yapıldığı tek ülkenin Çin olduğunu söyleyen Uzunoğlu, kendilerinin de Çin'den ithalat yaptıklarını, pandemiden dolayı ithalatın düşüp, imalatın arttığını ve yine de ithalatta 1 milyon doların altına düşmediklerini söylüyor. Pandemide sakin bir dönem geçirmediklerinin de altını çizen Uzunoğlu, altın fiyatlarındaki artışla beraber altın görünümlü ürünlerin daha çok tercih edilir hale geldiğini söylüyor. Sektörün yaşadığı zorluklara değinen Uzunoğlu, "Dolardaki dalgalanmadan sonra ciddi bir kriz yaşanıyor. İthalat malların fiyatı uçtu, ürün fiyatları yüzde 100'ün üstünde arttı. Çin de fiyatlarını artırdı" diyor. Bayilik vermek için mücadele ettiklerini de söyleyen Uzunoğlu, "Derdimiz, sattığımız ürünlerin yüzde 80'inden fazlasını burada üretmek ve paranın ülkemizde kalmasını sağlamak" diyor.
"SEV, KORU, DÖNÜŞTÜR" MOTTOSU
2019 yılından bu yana Darcy&Bennet markası ile hizmet verdiklerini söyleyen Darcy&Bennet Vintage Kurucusu Pınar Gencal, vintage takı, aksesuar, çanta gibi ürünleri tüketiciyle buluşturduklarını belirtiyor. Vintage pazarında ilk üçte yer aldıklarını söyleyen Gencal, "Ürün alımlarında sadece tek bir kategoride sınırlı kalmayarak müşterilerimin beğeni ve isteklerine göre de yön çiziyorum. Takı, kemer, çanta, saç aksesuarından tutun antika ev objeleri de yine alım yaptığım ürünler arasında. Ama en çok alım yaptığım ürünler takı oluyor" diyor. Altın ve mücevher fiyatlarının bu kadar yüksek olmasının, özel gün ve davetlerde bu tarza benzeyen ürünlerin daha çok tercih edilmesine sebep olduğunu sözlerine ekleyen Gencal, "Bu ürünlerin alınması ayrı bir maliyet; kaybetmeden mevcudiyetlerini sağlamaksa ayrı bir külfet. Bu da görünüm olarak pahalı takıları andıran ama vintage olan markalı/markasız ürünlere rağbet edilmesine neden oldu. Geçen yıl özellikle elması andıran Çek kristali takılar, altın küpe, bileklik ve kolyeler çok satan ürünler arasındaydı" diyor. Gencal, satışları online olarak gerçekleştirdiklerini de hatırlatıyor. "Sev, koru, dönüştür" mottosuyla yola çıktıklarını söyleyen Gencal, konuşmasını şu sözlerle tamamlıyor: "Özellikle instagram üzerinden maruz kaldığımız korkunç bir tüketim çılgınlığı var. Ünlüsünden ünsüzüne hep bir 'Aşağıdan kaydırmalı link' verme, insanlarda ise bu linklerde toplanan ürünleri sanki define bulmuşçasına heyecanla alma telaşesi oluştu. Halbuki 'vintage/ikinci el' zaten mevcutta olanı korumak, onun sadece el değiştirmesini savunan gelecek odaklı bir akım aslında. Gereksiz yapılan bu fast-fashion alışverişini azaltarak, bilinçlenerek çevreye katkıda bulunabileceğimizi düşünüyorum. Vintage/ikinci el ürünleri tercih ederek doğaya verilen zararı ve bu tüketim çılgınlığını aza indirgeyebiliriz."
YÜZDE 90 İTHALATA DAYALI
1969 yılından itibaren imalat, ihracat ve ithalat olarak faaliyet gösteren Barinur Group, şu anda bijuteri ürünlerinin yaklaşık yüzde 90'ına yakın bir kısmını ithalatla, yurt içinde ise üretimini fason imalat olarak gerçekleştiriyor. İthalatın büyük kısmının Çin menşeili olduğunun bilgisini paylaşan Barinur Group yetkilileri, sektörün kur dalgalanmalarından etkilendiğini belirtiyor. Şirketten yapılan açıklamaya göre geçtiğimiz yıl genellikle gelin aksesuarları, altın ve pırlanta taklidi ürünlerin revaçtaydı. Bijuteri sektörü moda ile yakından bağlantılı. Yapılan açıklamada sektörün en büyük sorununun ise hammadde giriş maliyetleri olduğu, bunun sebebinin ithale dayalı ürünler, ithalatta gümrük ve vergi oranları olarak sıralanıyor.
ÖZELLİKLE DÜĞÜNLER İÇİN TERCİH EDİLİYOR
Aylin SAKOĞU / Ceylin Gold Kurucusu
"2017'den beri altın kaplama ürünlerde faaliyet gösteriyoruz ve sektörde birebir altın kalıpları ile çalışıyoruz. Firma olarak pazarda yüzde 70'lik bir paya sahibiz. Tüm dünya ülkelerine ürün gönderiyoruz. Ayrıca Bulgaristan Plovdiv'de de bayimiz var. Ürünlerin yüzde 70'i kendi imalatımız. Yıllık 20-30 çeşitte ve 50-70 bin adet civarında üretim gerçekleştiriyoruz. Bu ürünlerin kaplamaları ise birebir altın kaplama. En çok bilezik ve kolye üretimi gerçekleştiriyoruz. Altın fiyatlarının artışı ile en çok satan modellerimiz bilezik oldu. Düğünlerde çok kullanıldığı için bilezik satışlarımız arttı. Ürünlerimizi e-ticaret sitelerinde ve kendi web sayfamızda satıyoruz. Sektörümüzün yaşadığı zorluklara değinecek olursam altın ve dövizdeki artış, yaşadığımız en büyük sorun. Haliyle biz de kaplamada altın kullanıyoruz. Taş ve diğer malzemeleri döviz üzerinden satışı sağlanıyor. Bu yılki planlarımız arasında yurt dışına açılmak ve farklı ülkelerde bayilik verme planlarımız var."
GOLD RENGE TALEP YÜKSEK
Aysun İMRE / Aysun İmre Jewels Kurucusu
"Ürünlerimiz gümüş üzeri altın kaplamadır. Kişiye özel ürünler ve özel ürünler ve tasarım ürünler başta olmak üzere, yerli ve ithal ürünlerimiz de mevcut. Türkiye'nin yanı sıra Avrupa'ya da ağırlıklı ürün gönderiyoruz. Yıllık 200 kilogram üretim gerçekleştiriyoruz. Fiyatlarımız 100 TL'den başlayıp 5 bin TL'ye kadar çıkabiliyor. 2019 yılına kadar bireysel bazda direkt müşterilere ürün gönderdik, toptan alım talebinin çok artmasıyla 2019'dan itibaren birçok Avrupa ülkesine toptan satış yapıyoruz. En çok üretim yaptığımız ürün, küpe modelleri ve gurmet çeşitlerimiz; özellikle taşlı gurmet modeller en çok satışını ve üretimini yaptığımız modeller. Almanya başta olmak üzere Avusturya, İsviçre, Hollanda, Fransa, İsveç, Danimarka en çok satış yaptığımız ülkeler. Ayrıca İngiltere ve ABD pazarına da açılmaya başladık. Çok yakında Almanya'da şube açacağız. Avrupa bölgesine tüm işlemler Almanya üzerinden yürütülecek. Avrupa satışlarımız için özellikle gold renk çok tercih ediliyor, altın fiyatlarının artmasıyla Türkiye'de gold renge rağbet göstermeye başladı. Satışlarımızın neredeyse yüzde 90'ı gold renge dönmeye başladı. Ürün bazında piercing ve küpelerimiz en çok tercih edilen ürünler oluyor fakat altın fiyatlarının artmasıyla birlikte bileklik satışlarımızda artış gözlemliyoruz. Bu yıl yine tek küpe kombinasyonlarının trend olarak devam edeceğini düşünüyoruz. Biz küpelerimizi yüzde 95, tek olarak satıyoruz. Birçok işletme bu şekilde satmıyor, çift olarak satılıyor, ama bizden isteyen kişi tek ya da çift olarak satın alabiliyor. Bir kulakta beşli kombin taşlı ve sade oval halkalar revaçta. Piercing'lerde zincirli küpelerle kombin yapıyoruz, sade ama gösterişli kombinler. Özellikle pandemi döneminde Avrupa'da çok fazla rakibimiz türedi. Bizim çoğu ürünümüz kendi tasarımımız veya kendimize özel getirttiğimiz veya ithal ettiğimiz ürünler, rakiplerimiz kolay kolay aynı ürünlere ulaşamıyor taklidini yapsalar bile kalite olarak aynı standardı yakalayamıyorlar. Yurt dışına satışlarımızda gümrük ve vergilendirme, her geçen gün zorlaşıyor. Gümüş, altın kadar olmasa da değerli bir materyal, çelik ürünlerle kıyaslayanlar oluyor. Altının yerini zamanla gümüşün alacağını, o zaman değerinin daha iyi bilineceğini düşünüyorum."
"HER DÖNEMDE KAZANDIRAN BİR SEKTÖR"
Takıştır Bijuteri Genel Müdürü Celal Uzunoğlu bijuteri mağazası açma konusunda şunları söylüyor:
"Bir bijuteri mağazası açmak için ana caddede veya AVM'de 35-40 metrekareden büyük yer bulunması gerekiyor. Daha sonra dünyada uygulanan bijuteri standardına göre mobilya yapılması gerekiyor. Mobilyanın maliyetleri ise ortalama metrekaresine göre 60 bin ile 80 bin TL arasında değişiyor. Ortalama 40-50 metrekarelik bir mağazada 250 bin-300 bin TL'nin altında bijuteri mağazası açılması bu şartlarda zor. M.Ö de şu bugün de binlerce yıldır kadınların kullandığı aksesuarın -ki artık erkeklerde kullanıyor- bijuteri sektörüne her zaman kazandıracağı görüşündeyim. Kar marjı diğer sektörlere göre daha yüksek. Herkesin alım gücünü etkilemeyecek fiyatlar var. Bijuteri her dönemde kazandıran bir ürün."
