PARA ANKARA/ HÜLYA GENÇ SERTKAYA Tarım ve Orman Bakanlığı, açtığı çağrılarıyla hibe destek veriyor. Bakanlık, 2024 yılında 3.5 milyar liralık bütçe ayırdığı Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı (KKYDP) kapsamında tarımsal ürünlerin işlenmesinden paketlenmesine, hayvansal ve bitkisel orijinli gübre işlenmesi paketlemesinden yenilenebilir enerjiye kadar çeşitli yatırım konularında hibe destek sağlıyor. Program kapsamında hibeye esas proje tutarı altyapı yatırımlarında 100 bin lira ile 3 milyon lira, ekonomik yatırımlarda ise 3 milyon 1 lira ile 14 milyon lira arasında değişiyor. Hibe destek oranı yüzde 50 olarak uygulanıyor. Kadın, genç, tarımsal amaçlı örgütler ve aile işletmelerine ilave puan verilen program çerçevesinde, tarıma dayalı ihtisas organize sanayi bölgelerinde yatırım yapanlara ve kırsalda ikamet eden yatırımcılara öncelik tanınıyor. 3 Ocak'ta başlayan başvuru süreci 19 Şubat'ta sona eriyor. Tarım ve Orman Bakanlığı, kırsal kalkınma destekleri kapsamında bireysel sulama sistemlerini de destekliyor. Bu yıl bireysel sulama sistemlerinin desteklenmesi kapsamında 1.6 milyar liralık bütçe ayrılırken, hibe destek oranı yüzde 50, hibeye esas mal alım tutarı ise 3 milyon lira olarak uygulanıyor. Hibe destek için Bakanlık tarafından oluşturulan güncel kayıt sistemlerine kayıtlı olan üreticiler, gerçek ve tüzel kişiler, sulama kooperatifleri tarımsal kalkınma kooperatifleri, tarım kredi kooperatifleri ve sulama birlikleri başvuru yapabiliyor. Destek için 9 Ocak'ta başlayan başvuru süreci 22 Şubat'ta sona eriyor. Bakanlık, ayrıca Ar-Ge Destek Programı 19. Proje çağrısını da açtı. Özel sektör, Sivil Toplum Kuruluşları (STK), üniversiteler ve TÜBİTAK Ar-Ge birimlerinin başvuruda bulunabileceği çağrı kapsamında tarım alanında belirlenen 58 öncelikli Ar-Ge konusunda proje sunulabilecek. Başvuran kurum türüne göre değişmek üzere Bakanlık destek üst limitleri 300 bin lira ile 3 milyon lira, destek oranları ise yüzde 70 ve yüzde 100 arasında değişecek. Başvuru süreci 29 Mart'ta sona erecek. Ayrıntılar haberimizde…
KIRSALDA GELİR DÜZEYİ YÜKSELTİLECEK
Kırsal Kalkınma Destekleri Kapsamında Tarıma Dayalı Yatırımların Desteklenmesi Hakkında Tebliğ 29 Aralık 2023'te Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girdi. Tebliğle doğal kaynaklar ve çevrenin korunması dikkate alınarak kırsal alanda gelir düzeyinin yükseltilmesi, tarımsal üretim ve tarıma dayalı sanayi entegrasyonunun sağlanması için aile işletmeciliği faaliyetleri ile küçük ve orta ölçekli işletmelerin desteklenmesi, tarımsal pazarlama altyapısının geliştirilmesi ve kırsalda alternatif gelir kaynaklarının oluşturulması amaçlanıyor. KOBİ düzeyinde olmak üzere; kadın, genç girişimciler ile üretici örgütlerine öncelik verilecek programa gerçek, tüzel kişiler başvurabiliyor.
DESTEKLENECEK YATIRIM KONULARI
KKYDP kapsamında "tarıma dayalı ekonomik" ve "kırsal ekonomik altyapı" faaliyetlerine yönelik yatırımlar destekleniyor. Tarıma dayalı ekonomik yatırım konularında küçük ve orta ölçekli işletmeler için tarımsal ürünlerin işlenmesi, paketlenmesi ve depolanmasına yönelik yatırımlar destek kapsamında bulunuyor. Bu başlık altında tıbbi ve aromatik bitkilere, bitkisel ve hayvansal ürünlere, çelik silo, soğuk hava deposuna yönelik yatırımlar yer alıyor. Tarımsal üretime yönelik sabit yatırımlar da destek kapsamında bulunuyor. Bu çerçevede kapalı ortamda bitkisel üretime yönelik yatırımlar, büyükbaş, küçükbaş, kanatlı hayvan yetiştiriciliğine ve kesimhanelerine yönelik yatırımlar, kültür mantarı üretimine yönelik yatırımlar destekleniyor. Bu tebliğ kapsamında yenilenebilir enerji kaynakları kullanımına yönelik yatırımlar, su ürünleri yetiştiriciliğine yönelik yatırımlara da destek veriliyor. Hayvansal ve bitkisel orijinli gübre işlenmesi, paketlenmesi ve depolanmasına yönelik yatırımlar da hibe desteği kapsamında değerlendiriliyor.
YENİLENEBİLİR ENERJİ YATIRIMLARINA HİBE
Kırsal ekonomik altyapı yatırım konularında küçük ölçekli işletmeler için aile işletmeciliği faaliyetlerinin geliştirilmesine yönelik altyapı yatırımları hibe desteği kapsamında değerlendiriliyor. Bu başlık altında bitkisel ve hayvansal ürünlerin işlenmesi, paketlenmesi, depolanması, tarımsal ürünlerin depolanması, tarımsal sabit yatırımlar, kültür mantarı, yenilenebilir enerji tesisleri yatırımları yer alıyor. Ayrıca arıcılık ve arı ürünlerine yönelik yatırımlar, bilişim sistemleri ve eğitimi yatırımları, el sanatları ve katma değerli ürünlere yönelik yatırımlar, ipek böceği yetiştiriciliğine yönelik yatırımlar, su ürünleri yetiştiriciliğine yönelik yatırımlar, tarımsal amaçlı örgütler için makine parkı yatırımları, tıbbi ve aromatik bitki yetiştiriciliğine yönelik yatırımlar hibe desteği kapsamında yer alıyor.
HİBEYE ESAS PROJE ÜST TUTARI 14 MİLYON LİRA
Tarıma dayalı ekonomik yatırım konularında hibeye esas proje tutarı; yeni tesis niteliğindeki başvurularda 14 milyon lira, kısmen yapılmış yatırımların tamamlanması niteliğindeki başvurularda 12 milyon lira, kapasite artırımı, teknoloji yenileme ve/veya modernizasyon niteliğindeki başvurularda 10 milyon lira üst limitini geçemeyecek. Hibeye esas proje tutarı alt limiti 3 milyon 1 lira olacak. Bu limitin altındaki başvurular kabul edilmeyecek. Bu Tebliğde belirtilen kırsal ekonomik altyapı yatırım konularında hibeye esas proje tutarı 3 milyon lira üst limitini aşamayacak. Hibeye esas proje tutarı alt limiti 100 bin lira olacak. Bu limitin altındaki başvurular kabul edilmeyecek. Başvuruların kabul edilmesi halinde; hibeye esas proje tutarının yüzde 50'sine hibe yoluyla destek verilecek. Proje bütçesi KDV hariç hazırlanacak. Yatırımcılar hibeye esas proje tutarının yüzde 50'si oranındaki katkı payını, ayni katkıyı ve toplam tutara ait Katma Değer Vergisi'nin KDV'nin tamamını kendi öz kaynaklarından temin etmekle yükümlü olacak. Başvurular www.tarimorman.gov.tr internet adresinden yapılacak.
SULAMA SİSTEMLERİ YATIRIMLARINA DESTEK
Tarım ve Orman Bakanlığı, kırsal kalkınma destekleri kapsamında bireysel sulama sistemlerine hibe destek veriyor. Destekleme uygulamaları, Bireysel Sulama Sistemlerinin Desteklenmesi Programı 2021/7 numaralı Tebliğ ve her yıl çıkarılan uygulama rehberi doğrultusunda yürütülüyor. İlgili tebliğ 6 Ocak 2024'te tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Kırsal alanda üreticilerin gelir düzeyinin yükseltilmesi için bireysel sulama sistemlerinin desteklenmesine ilişkin usul ve esasların belirlendiği tebliğ ile hibeye esas mal alım tutarı KDV hariç 1 milyon liradan 3 milyon liraya çıkarıldı. Tebliğ kapsamında kabul edilen başvurularda, hibe sözleşmesinde belirlenen hibeye esas mal alım tutarının KDV hariç yüzde 50'sine hibe yoluyla destek verilecek. Hibe başvuru formunda belirtilen hibeye esas mal alım tutarının, başvuru değerlendirme aşamasında tespit edilen referans fiyatlar içinde kalan kısmı, hibe sözleşmesinde hibeye esas mal alım tutarı olarak belirlenecek. Hibeye esas mal alım tutarı 3 milyon lirayı geçemeyecek. Mal alım bedellerinin, bu miktarı aşması durumunda, aşan kısım yatırımcı tarafından ayni katkı olarak karşılanacak. Başvurular il müdürlüklerine yapılacak.
AR-GE PROJELERİ DESTEKLENECEK
Tarım ve Orman Bakanlığı Ar-Ge Destek Programı çerçevesinde 19. çağrısına çıktı. 24 Ocak'ta başlayan başvuru süreci 29 Mart'ta sona erecek. Ar-Ge Destek Programı 19. Proje çağrısı kapsamında özel sektör, üniversiteler, TÜBİTAK Ar-Ge birimleri, sivil toplum, meslek ve çiftçi kuruluşları başvuru yapabilecek. Çağrı kapsamında bahçe bitkileri, bitki sağlığı, hayvancılık su ürünleri, hayvan sağlığı, gıda ve yem, tarla bitkileri, tarım ekonomisi, tarımsal mekanizasyon, toprak, gübre ve su kaynakları ana başlıklarında belirlenen 58 öncelikli Ar-Ge konusunda proje sunulabilecek. Destek üst limitleri ve destek oranları başvuran kurum türüne göre değişiklik gösterecek. Buna göre; Bakanlık desteği üst limiti üniversiteler ve TÜBİTAK Ar-Ge birimleri ile sivil toplum, meslek ve çiftçi kuruluşlarına 300 bin lira, özel sektör kuruluşlarına 3 milyon lira olacak. Ar-Ge projelerinde Bakanlık destek oranı, üniversiteler ve TÜBİTAK Ar-Ge birimleri için yüzde 100'e çıkarken, sivil toplum, meslek ve çiftçi kuruluşları ile özel sektör kuruluşları için en fazla yüzde 70 olacak.
PROJE ORTAKLIĞI ZORUNLU OLACAK
19. Proje Çağrısı kapsamında yapılacak proje başvurularında proje ortaklığı bulunması zorunlu olacak. Özel sektör, sivil toplum ve meslek kuruluşlarının yürütücü kurum olarak destek programına başvuruda bulunabilmeleri için TAGEM'e bağlı en az bir enstitü ile ortaklık yapacak. Üniversitelerin ve TÜBİTAK Ar-Ge birimlerinin yürütücü kurum olarak başvurabilmeleri için destek programına başvurmaya haiz en az bir özel sektör kuruluşu ile ortaklık yapmaları zorunlu olacak. Bu ortaklık şartları sağlandıktan sonra diğer kurum/kuruluşlar da projede ortak olarak yer alabilecek.
Tarım ekonomisi başlığı altında yer alan öncelikli konu kapsamındaki projeler için yapılacak başvurularda ise proje ortağı zorunluluğu bulunmuyor. Bu arada başvurular Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü'ne yapılıyor.
28 MİLYON LİRALIK BÜTÇE
Tarım ve Orman Bakanlığı; Ar-Ge Destek Programı'nı tarımsal Ar-Ge alanında özel sektörün Ar-Ge altyapısını geliştirmek, kamu-özel sektör iş birliğini artırmak, var olan altyapıyı daha etkin kullanmak, Ar-Ge sonucu elde edilen katma değeri yüksek ürünlerin/sonuçların ticarete ve uygulamaya aktarılmasını sağlamak amacıyla 2007 yılından itibaren uyguluyor. Bu kapsamda 2007-2023 yılları arasında 125 milyon lira tarımsal destekleme ödemesi yapıldı. Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı'nın açıklamalarına göre Ar-Ge Destek Programı'nın 2023 yılı bütçesi 24 milyon lira düzeyindeyken, 2024 yılı bütçesinin 28 milyon lira olması planlandı.
KKYDP'NİN 2024 YILI BÜTÇESİ 3.5 MİLYAR LİRA
Tarım ve Orman Bakanlığı, Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı (KKYDP) kapsamında 2024 yılı bütçesini 3.5 milyar lira olarak belirledi.
Bakanlıktan edinilen bilgiye göre bu bütçenin 1.6 milyar lirası bireysel sulama sistemleri yatırımları, 1.92 milyar lirası bitkisel ürünlere yönelik yatırımlar için kullanılacak. Bu yıl tahmini olarak hayvansal yetiştiriciliğe yönelik yatırımlara 950 milyon lira, yenilenebilir üretime yönelik yatırımlara 375 milyon lira, su ürünlerine yönelik yatırımlara 114 milyon lira, tarımsal ürünlerin depolanmasına yönelik yatırımlara 60 milyon lira, hayvan kesimhanelerine yönelik yatırımlara 25 milyon lira, ipek böcekçiliği ve arıcılık yatırımlarına 30 milyon lira, gübre tesislerine yönelik yatırımlara 10 milyon lira, bilişim sistemleri ve eğitimleri yatırımlarına 4 milyon lira, hayvansal ürünlere yönelik yatırımlara 8 milyon lira, el sanatlarına yönelik yatırımlara 1.5 milyon lira, makine parkı yatırımlarına 1.5 milyon lira kaynak ayrıldı.
Tarım ve Orman Bakanlığı, 2023 yılında KKYDP kapsamında 1.25 milyar lira destek karşılığı 14 bin 405 projeyi destekledi. Bireysel sulama sistemlerin desteklenmesi kapsamında ise 609 milyon TL destek karşılığı 6 bin 522 projeye destek verdi.
AKILLI SULAMA SİSTEMLERİ DESTEKLENECEK
Bireysel sulama sistemlerinin desteklenmesi kapsamında modern basınçlı sulama sistemlerinde desteklenen yatırım konuları şöyle:
*Tarla içi damla sulama sistemi kurulması
*Tarla içi yağmurlama sulama sistemi kurulması
*Tarla içi mikro yağmurlama sulama sistemi kurulması
*Tarla içi yüzey altı damla sulama sistemi kurulması
*Lineer veya Center Pivot sulama sistemi kurulması
*Tamburlu sulama sistemi kurulması
*Güneş enerjili sulama sistemi kurulması
*Tarımsal sulama amaçlı güneş enerji sistemleri
*Akıllı sulama sistemleri
Mehmet Ali ÜNAL / Türk Ziraat Yüksek Mühendisleri Birliği Genel Başkanı
"Orta ölçekte işletmelerin kurulması desteklenmeli"
2006 yılından bugüne kadar uygulanan Kırsal Kalkınma Yatırımlarını Destekleme Programları ile çok sayıda yatırımcıya destek verilerek ülke genelinde tarım işletmeleri ve tarımsal sanayi tesislerinin kurulması sağlandı. Destek şartlarını yenileyerek orta büyüklükte işletmelerin kurulması teşvik edilmeli. İşletmelerin belli bir büyüklüğe erişmesi hem markalaşmayı hem de ihracat yeteneği kazanmasını kolaylaştırabilir. KKYDP'den destek alan fakat atıl duruma düşmüş işletmeler tespit edilerek uygun olanlar yeni destek programları ile ülke ekonomisine kazandırılmalı.
Nihat ÇELİK / Türkiye Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Merkez Birliği Genel Başkanı
"Aile işletmeleri daha fazla desteklenmeli"
Kırsal kalkınma ve buna dayalı olarak aile işletmelerinin desteklenmesi ülke tarımı açısından son derece önemli. Çünkü özellikle kırsalda faaliyet gösteren aile işletmeleri tarımın neredeyse bütün kollarında üretim yapıyor. Yani aile işletmesi bitkisel üretimin yanı sıra hayvansal üretimi de beraberinde yapar. Aile işletmelerinin yaşatılması hem ekonomik hem de sosyal açıdan son derece önemli. Dünyanın hemen her ülkesinde var olan bir sorun ise genç nüfusun tarımdan kopma noktasına gelmesi. Genç neslin ata yadigarı mesleğimizi yapması, kırsaldan kente göçün önlenmesi ve tarımsal faaliyetin kuşaktan kuşağa aktarılması için yaşam şartları iyileştirilmeli, aile işletmeleri daha fazla desteklenmeli, pozitif ayrımcılık yapılmalı. Bu yönüyle baktığımızda aile işletmelerine ayrılan destekleme bütçesinin artırılarak devam etmesi bu işletmelere olumlu yönde yansıyacak.
