PARA FİNANS/ BARIŞ ERGİN Türkiye'de hem bankalar hem de ödeme hizmetleri şirketleri, dünyanın en yeni teknolojilerini kullanıma sokuyor ve bazı alanlarda da dünyanın da ötesinde yeni ürünler gerçekleştiriyor. Ekonominin ve finansal sistemin istikrarı için geleceğinin tohumlarının atıldığı bu alan Orta Vadeli Program'da (OVP) da geniş yer buldu. OVP'de finansal aracılık işlemlerinin Türk lirasının cazibesinin artırılmasına yönelik politikalarla uyumlu şekilde gerçekleşmesi sağlanacağı belirtildi. OPV'nin "Finansal İstikrar" başlığı altında "Finansal sistemde tasarrufların artırılması, kaynak dağılımında etkinliğin sağlanması, sermaye piyasaları geliştirilerek finansmana erişimin kolaylaştırılması ve finansal okuryazarlığın yaygınlaştırılması suretiyle finansal istikrarın desteklenmesi amaçlanmaktadır" denildi.
DİJİTAL TL TESTLERİNE BAŞLANACAK
OVP'de Dijital Lira Araştırma Geliştirme Projesi'nin birinci ve ikinci faz pilot bulguları doğrultusunda, ödemeler için Dijital Türk Lirası'nın kullanım testlerine başlanacağı belirtildi. Ayrıca "Finansal sektörün boyutuna, karmaşıklığına ve gelişimine uygun denetleyici teknolojiler odaklı yeni denetim uygulama ve yöntemleri hayata geçirilecektir" denildi. OVP'de dikkat çeken bir diğer unsur da finansal teknoloji alanında uzun vadeli stratejinin açıklanacak olması. Ayrıca OVP'de şu ifadeler de var ki hem sektör hem de diğer paydaşlar merakla bekliyor: "Yurtiçi ve yurtdışı yatırımcılar ile girişimciler için Türkiye Fintek Rehberi hazırlanacaktır."
MİLLİ STRATEJİ BELGESİ DE GELİYOR
Orta Vadeli Program'da finansal teknoloji alanında uzun vadeli bir strateji planı açıklanmasının hedeflenenler arasında olduğunu belirten TÖDEB Yönetim Kurulu Başkanı Ufuk Bilgetekin, "Bu kapsamda, Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi tarafından "Milli Fintech Strateji Belgesi" hazırlanmasına yönelik çalışmalara devam ediliyor. Söz konusu strateji belgesi, fintech ekosisteminin ülkemizde gelişmesine yönelik yol haritası bağlamında. Aynı zamanda, ülke potansiyelinin ortaya konulması ve değerlendirilmesi için bu alanda yapılacak çalışmaların bütüncül ve kapsayıcı bir planlama ile ele alınması bakımından çok faydalı olacak. Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi, bu konudaki çalışmalarını üyelerimizin önerileri ve ihtiyaçlarını da dikkate alarak oldukça titizlikle yürütüyor. TÖDEB ile de toplantılar yapıldı" dedi. TCMB tarafından verilen son faaliyet izinleri ile 16 yeni kuruluşun daha sisteme dahil olduğunu belirten Bilgetekin, "Halihazırda, sektörümüz içindeki lisanslı ödeme kuruluşu sayısı 30'a, elektronik para kuruluşu sayısı ise 42'ye ulaştı. Son yılların fintech ekosistemine her geçen gün daha fazla oyuncu katıyoruz. Bu sayede, yeni finansal ürün ve hizmetlerle sektörde etkin rekabet korunarak, finansal hizmet kullanıcılarına çeşitlilik ve tercih yönünden farklı seçenekler sunulmaya devam edilecek" şeklinde konuştu.
SEKTÖR REGÜLASYONA UYUMLU BÜYÜYECEK
Açık bankacılık alanında da yeni adımların atıldığını belirten Bilgetekin, "Hesap bilgisi konsolidasyonu ve ödeme emri başlatma hizmetlerinden oluşan açık bankacılık hizmetinin, 6493 sayılı Kanun'da 2019 yılında yapılan değişiklik ile ödeme hizmetleri arasında yerini alması, bu alanda en kritik dönüm noktalarından biri oldu. Bu tarihe kadar üyelerimiz, bankalar ve diğer finansal teknoloji firmaları tarafından halihazırda sunulan bu hizmet, artık yalnızca TCMB'den lisans alma koşuluyla sunulabilecek. Bankalar dışında, üyelerimiz de dahil tüm kuruluşların bu lisansı alması zorunlu kılındı. TCMB'nin alt düzenlemeleri ile açık bankacılık hizmetinin usul ve esaslarının da belirlenmesiyle bu hizmeti veren kuruluşların öngörülen yükümlülüklere uyum sağlaması için son tarih de 1 Aralık 2022 olarak belirlendi. Bu düzenlemeleri sektörün regülasyonla uyumlu şekilde gelişimi için oldukça olumlu adımlar olarak değerlendiriyoruz" dedi.
YÜZDE 300 BÜYÜME YAKALANDI
Türkiye'de başta KOBİ'ler olmak üzere tahsilat kolaylığı sağlayan fintech'lerden biri olan Octet'in Türkiye Genel Müdürü Derya Ekemen Fidan, sektörün geçmiş yıllarda çok hızlı büyüdüğünü bu büyümenin hızında azalma olduğunu belirterek, "Ancak içinde bulunduğumuz 'Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşları' sektöründe yatırımlar tüm hızı ile devam ediyor. Merkez Bankası üç yeni Ödeme Kuruluşu'nun ve 13 yeni Elektronik Para Kuruluşu'nun faaliyetine izin verdi. Bu izinlerle birlikte sektörde faaliyet gösteren Ödeme Kuruluşu sayısı 30'a, Elektronik Para Kuruluşu sayısı ise 42'ye yükseldi. Octet olarak ise bizim de büyümemiz devam ediyor. İlk altı ayda, geçen yılın ilk altı ayına göre hem ciroda hem de gelirde yaklaşık yüzde 300 oranında büyüme gerçekleştirdik. Yıl sonu itibarıyla da benzer bir büyüme gerçekleştireceğimizi öngörüyoruz" dedi.
Dijital TL'nin kullanım alanında ve transferde mümkün olduğunca çok özgür kullanım olanağı verilirse, temel ödeme aracı haline gelebilme potansiyeline sahip olduğunu da belirten Derya Ekemen Fidan, "Özellikle şirketler arasındaki karmaşık ödeme ilişkilerine çözümler üretebilmemiz için ek bir araç olarak kullanılabileceği kanısındayız. Böyle bir durumda türev ürünler üretmeyi kolaylaştıracak teknolojiyi sağlayacağı için sektöre özel çözümler üretilebileceği kesindir" şeklinde konuştu.
"Türkiye fintech üssü olma özelliklerine sahip"
Derya EKEMEN FİDAN / Octet Türkiye Genel Müdürü
Ülkemiz, hem finansal enstrümanları kullanma yetisi hem yaratıcılık hem de kaynak açısından fintech üssü olabilecek özelliklere sahip. Dolayısıyla en önemli konulardan birinin, fintech sektöründe çalışabilecek insan kaynağını Türkiye'de çalışma yönünde motive edici kararlar alınması ve uygulanması olduğunu düşünüyoruz. Aynı şekilde şirketlerin de teşviklerle desteklenmesi, olası yatırımları artıracaktır. Yabancı yatırımcının da ilgisinin artırılması için yapılabilecek yatırımın enflasyona ve kur artışına karşı korunabilmesi için garantilerin sunulması da strateji belgesinde olmasını arzu edeceğimiz bir konudur. İhracatı destekleyen ülke, sektör ve ürün çalışmaları ve araştırmaları, fintech sektörünün ihracat odağını artıracaktır. Bu bağlamda, ülkeler arasında yapılacak ikili anlaşmalar da sektördeki oyuncuların ihracat kabiliyetini de destekleyecektir.
"Şirket sayısı 520'ye ulaştı"
Ufuk BİLGETEKİN / Türkiye Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşları Birliği (TÖDEB) Yönetim Kurulu Başkanı
Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi tarafından 2021 yılı sonu yayınlanan durum raporuna göre, Türkiye'deki fintech şirketlerinin sayısı 520'ye ulaştı. Aynı zamanda Türkiye girişim ekosisteminde her sene kurulan girişimlerin ortalama yüzde 9'u, fintech dikeyinden çıkıyor. Bu verilerden de görülebileceği gibi ülkemizde son yılların en cazip ve dinamik sektörlerinden birinin fintech sektörü olduğunu, büyüme eğiliminin ise her geçen gün artarak devam ettiğini rahatlıkla söyleyebilmek mümkün. Yatırımcıların ilgi odağında bulunan fintek sektörü oyuncuları arasında yalnızca üyelerimiz lisansa ve kamusal denetime tabi olduğundan, TÖDEB üyelerinin sektörün temelini oluşturduğunun ve yatırımcılara güven duygusunu aşıladığının altını çizmek gerekli. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'ndan (TCMB) alınan yeni lisanslar ile aramıza 16 yeni üye daha katıldı, yeni üyelerimizin de sektörümüzün finansal ürün ve hizmet çeşitliliğine katkı sağlayacağı dikkate alındığında, finansal hizmetleri toplumun tüm kesimlerine eriştirme gayretiyle inovatif çözümler ve kolaylaştırıcı yöntemlerle öne çıkan sektörümüzün hem yerli hem de yabancı yatırımcıların ilgi odağı olmayı sürdüreceğine inanıyoruz.
Girişimlerde rekor kırıldı, fintech üçüncü sırada
KPMG "Türkiye'nin Girişim Ekosistemi Yatırımları" raporuna göre, küresel çapta ekonomik faaliyetlerde ve girişim ekosistemi yatırımlarında görülen yavaşlamaya rağmen 2022 yılının 2. çeyreği, Türkiye'nin girişim dünyası için başarılı bir dönem oldu. Bu çeyrekte 82 işlem ile bir çeyrekte tüm zamanların en yüksek işlem sayısına ulaşıldı. Bunun temel nedeni, tohum yatırımlarının işlem adeti olarak bir önceki çeyreğe kıyasla neredeyse iki katı bir artış göstererek 61 işleme ulaşması oldu. Rapora göre, en fazla işlem sayısı 10 işlem ile SaaS (hizmet olarak yazılım) sektöründe gerçekleşirken bunu sırasıyla dokuz işlem ile fintech ve yedi işlem ile e-ticaret sağlayıcısı sektörleri takip etti. Toplam işlem hacmi açısından ise e-ticaret sağlayıcısı 45.3 milyon dolar ile en yüksek işlem hacmine sahip olurken bunu 40 milyon dolar ile ulaşım sektörü ve 10 milyon dolar ile SaaS dikeyleri izledi. İşlem hacmi olarak en büyük 10 işlem, toplam işlem hacminin yüzde 76'sını oluşturdu. Son olarak, tohum yatırımları 139 milyon dolarlık işlem hacminin yüzde 38'ini oluşturarak en yüksek paya sahip olurken satın alma işlemleri, yaklaşık yüzde 37'lik bir pay elde etti.
2022 yılında düşüş yaşandı
İstanbul'u küresel ölçekte bir uluslararası finans merkezi haline getirmek için uzun zamandır çalışmalar yürütülüyor. İstanbul, GFCI'ye göre 2009 yılında 75 merkez arasından 72'nci sırada yer alıyordu. Eylül 2014'teki raporda ise 83 merkez arasında 42'nci sıraya kadar yükseldi. Ancak Eylül 2018'de yayınlanan son raporda, İstanbul'un yeri geriledi ve 100 merkez arasında ancak 68'inci sırada yer bulabildi. FinTech açısından bakıldığında ise Startup Genome'un küresel start-up ekosistemlerini karşılaştıran 2021 raporuna göre İstanbul, Gelişmekte Olan 100 Ekosistem arasında 15'inci sırada ancak 2022 yılı raporunda ilk 40 kent arasında yok.
