PARA RÖPORTAJ/ ÖZBEY MEN İş dünyasında, hele hazır giyim sektöründe gurbetçi hikayeleri meşhurdur. Bu da onlardan biri. Almanya'nın Worms şehrinde doğdu. Futbol oynadığı dönemde Alman milli takımları yerine Türkiye milli takımlarında oynamayı seçip Kartalspor'a transfer oldu ve U16 Mili Takımında oynadı. İş hayatına tekstil firması Urba Dış Ticaret'te başladı. Ardından Karstadt/Quelle/Neckermann firmalarının irtibat ofisi olan Alka İstanbul'da çalıştı. 2005 yılında yine bir gurbetçi olan Aydın Hopa'nın kurduğu Blok Tekstil'e girdi. Bir süre sonra firma sahibinin rahatsızlığı üzerine bu şirkete ortak oldu ve şirketin ismi Blok Moda olarak değişti. Yıllık üretimi yaklaşık 1.5 milyon adet olan şirketi, Türkiye'nin en fazla ihracat yapan firmaları arasına soktu. İstanbul Hadımköy ve Edirne Havsa'da iki fabrikası bulunan Blok Moda'nın yıllık ihracatı 11 milyon dolar. Aynı zamanda Tekstil İhracatçıları ve Çalışanları Derneği (TİHCAD) Başkanı olan Blok Moda Kurucu Ortağı Ergin Aydın ile hedeflerini ve hazır giyim sektörünün geleceğini konuştuk…
-Hazır giyim sektörüne nasıl girdiniz?
1976 yılında Almanya'nın Worms şehrinde doğdum. Lise ikinci sınıfa kadar eğitim hayatımı Almanya'da gördüm. O dönem futbol oynuyordum, Alman milli takımları yerine ülkemin milli takımını tercih ettim ve ülkeme geri döndüm. 1998 yılında İstanbul'da Marmara Üniversitesi Alman Dili ve Edebiyatı Bölümü'nden mezun oldum. Tekstil kariyerime üniversite yıllarında okurken adım attım. Kariyerime, zamanın entegre firmalarından Urba Dış Ticaret' te başladım. 2005 yılında şu anda ortağı olduğum Blok Moda'da işe başladım. En başta satış, tasarım ve Ar-Ge departmanlarından sorumlu müdürdüm. Altı yıl sonra firma sahibinin rahatsızlıkları nedeniyle artık işine devam edememesi söz konusu oldu. Şirketin devamlılığı açısından kendisinin de önerisiyle şirkete ortak oldum. Avrupa ülkeleri başta olmak üzere tüm dünyaya hazır giyim ihracatı yapıyoruz. Kadın ve erkek hazır giyiminde dünyanın ünlü moda markalarına üretim yapıyoruz.
-Ürün gamınızda neler var? Yıllık kapasiteniz ne kadar?
Blok Moda, örme konusunda uzmanlaşmış ihracatçı bir firma. TİM'in ilk bin ihracatçı firması arasında yer alıyoruz. İstanbul Hadımköy ve Edirne Havsa'da üretim tesislerimiz bulunuyor. Fabrikalarımızda toplam 180 kişiyi istihdam ediyoruz. Avrupa ve Amerika'nın tanınmış perakende markaları, toptancı ve mağaza zincirleri için üretim yapıyoruz. Ana pazarlarımız İtalya, İngiltere ve Almanya. Kadın ve erkek tişört, bluz, sweatshirt, triko görünümlü örme ağırlıklı hazır giyim ürünleri üretiyoruz. Üretimimizin yüzde 60'ı kadın, yüzde 40'ı erkek hazır giyim ürünlerinden oluşuyor. Yıllık üretim kapasitemiz bir buçuk milyon adedi buluyor. Bu ürünlerin yüzde 95'ini yurtdışına ihraç ederken yüzde 5'ini iç pazardaki bazı markalara veriyoruz.
-Başka hangi pazarlara gireceksiniz?
Tekstil sektörü; son yıllarda tüm dünyada yaşanan pandemi, ekonomik krizler, resesyon gibi nedenlerden dolayı zor günlerden geçiyor. Hem ülkemizin hem de firmamızın ihracat hacmini artırmak için tüm gücümüzle çalışıyoruz. İhracatı artırmanın yolunun uzak pazarlara açılmaktan geçtiğinin farkındayız. Avrupa'ya halihazırda ihracatımız devam ediyor. Bir yandan da uzak pazarlara açılmak için çalışmalarımız sürüyor. Özellikle Amerika pazarına olan ihracatı artırmak için çalışıyoruz. Bu nedenle sektörden üretici markalarla iş birliği yaparak Arex Arı Dış Ticaret isminde dış ticaret firması kurduk. Bu firma Amerika'daki GBS Trend'in yerinde desteği ile ihracat çalışmaları yapmaya başlayacak. Los Angles'ta Fashion District'de 210 metrekare alana sahip bir mağaza açtık. Burada hazır giyimde dokuma, örme, triko, denim ihracatçısı olan firmalar çoraptan dış giyime birbirini tamamlayan bir koleksiyon şeklinde mağaza konseptiyle ürünlerini sergileyecekler. Los Angeles showroom'undaki koleksiyonlar sezonlara göre yenilenecek. Metaverse ortamında hazırlanan dijital numuneler ve defileler ABD'li alım heyetlerine izletilebilecek. Bu sayede alım heyetleri 7-24 dijital koleksiyonları inceleme ve dünya çapında yeni bir teknolojiyi uygulama imkanına sahip olacaklar. Hazırlıklarımız sürüyor. Çok yakında sanal mağaza tam anlamıyla faaliyete girecek.
-Rakiplerinizden sizi farklı kılan özellikler nelerdir?
Blok Moda'yı sektördeki rakiplerinden farklı kılan birçok özellik sayabilirim. Birincisi çok adetli üretim yerine katma değeri yüksek ürünleri üretmeyi tercih ediyoruz. Tüm sektörün peşinde koştuğu dünya çapında zincir mağazaları olan büyük markalar yerine 'nish' ama kalitesiyle öne çıkan markalara katma değeri yüksek üretim yapmayı tercih ediyoruz. İkinci olarak teknoloji ve dijitale yaptığı yatırım, Blok Moda'yı rakiplerinden çok farklı bir yere koydu. Blok Moda, karbon ayak izini de azaltmak için birkaç yıldır büyük çaba sarf ediyor. Karbon ayak izimizi ölçtürdük ve fabrikamızı yeşil mutabakat kriterlerine göre hazırlıyoruz. Çok yakın bir gelecekte karbon ayak izini azaltmamış firmalar için AB'ye ihracat yapmak neredeyse imkansız hale gelecek. Bu nedenle sürdürülebilirlik kriterleri birinci önceliğimiz. Ayrıca çağa ayak uydurmak ve yine öncü olmak adına, dünyanın önemli e-ticaret firmalarından biriyle hızlı ve sürdürebilirlik ilkelerine uygun bir sipariş döngüsü yakaladık, 10 günden önce test siparişlerini yüklüyor, sonra reaksiyona göre iyi satan mallardan hemen ilave sipariş üretiyoruz.
-Hazır giyim sektörünün durumunu nasıl görüyorsunuz?
Hazır giyim ve tekstil sektörü resesyonun ardından enflasyon duvarına çarptı. Artan işçilik maliyetleri, üreticiyi ayrıca zorladı. Yaşanan ekonomik tablo neticesinde fiyatlamada sorun yaşadık. 2023, bizler için zorlu bir yıl oldu. Bu yılı 20 milyar dolar ihracatla ancak kapatabiliriz. Geçen yılı yakalayacağımızı sanmıyorum. Maliyet hesaplarını fiyatlamalarda tutturamadığımız için 2024 yılının yaz koleksiyonlarını da ucuz işçilikle ve düşük maliyetle ön plana çıkan ülkelere kaptırdık. Genel seçimlere kadar olan sürede, özellikle artan maliyetlere göre dövizin aynı oranda artmaması sebebiyle ciddi derecede fiyat makasına takıldık ve müşterilerimizin Portekiz, Bulgaristan, Yunanistan gibi ülkelerden yüzde 10-15 daha iyi fiyatlar almaya başladılar. Çin, Bangladeş, Hindistan gibi ülkeleri zaten artık görmeyip, biz onlardan çok daha farklı bakış açısında ürünler tasarlayıp, katma değerli üretime konsantre olmalıyız. Emin olalım adet olarak gerilesek de ciro olarak kayıp yaşamayız, ki bu çok daha kıymetli. Genel olarak aldığımız istihbaratlara göre, söz konusu ülkelerde de sıkıntılar arttığından ve biz de yeniden daha rekabetçi fiyatlar verebildiğimizden, Şubat 2024 sonrası bir hareketlilik bekliyoruz. Maalesef burada yine kriter, asgari ücretin ne yönde artacağı ve onun karşılığında dövizin nerede seyredeceğidir.
-Üretim teknolojinizin özellikleri nelerdir?
Teknolojik gelişmeleri, kişisel merakım da olması sebebiyle yakından takip ediyorum. 2017 yılında Prosoft VR şirketine ortak oldum. Tekstil metaverse'leri yapmaya başladık. 2022 yılında bu ortaklıktan ayrılarak Metaverse'ün her alanında çalışmalar yapmak üzere, Meta X Create şirketini kurdum. Sanal bir dünya oluşturmak için yola çıkan Meta X Create projesi ile Bilişim Vadisi'ne kabul edildik. Moda ve teknoloji artık iç içe. Bu durum üretime de yansıdı. Artık teknolojinin nimetlerinden faydalanıyoruz. Pandemi döneminden beri Blok Moda'da numune üretimini yüzde 60 oranında azalttık. Yaptığımız dijital numunelerle ihracat yapıyoruz. Hatta bu sayede pandemide ihracatımızı yüzde 20 artırdık. Seyahatler yasaklandığında müşterilerimize gönderdiğimiz VR gözlüklerle ürünlerimizi gösterme imkanı bulduk. 3D tekstil tasarımlarımıza VR gözlüklerle müşteriye sunduk. Farklı ülkelerden online olarak sanal ortamda buluştuk. Ürünlerimizi gösterdik ve üretime devam ettik. Başta yabancı müşterilerimiz bu duruma alışmakta zorlansa da geldiğimiz noktada teknoloji sayesinde hem çok hızlı üretim yapabiliyoruz hem de numune çöplüğü oluşturmuyoruz. Tekstil sektörü her yıl arkasında dev bir numune çöplüğü bırakıyor. Biz artık dijital tasarımlarımız sayesinde daha az numune yapıyoruz ve dünyayı daha az kirletiyoruz. Şu anda İngiltere'nin önde gelen e-ticaret markalarından birine dijital numuneler yaparak ihracat yapıyoruz. Teknoloji sayesinde daha önce bir buçuk ay süren üretim sürecini neredeyse 15 güne indirdik. Talepler arttığı zaman gelen talepleri sektör paydaşlarımıza yönlendireceğiz. Daha çok yeni, 17 Kasım'da Amerika da, Meta'nın ana üssüne davet edildik.
-Hedefleriniz nelerdir? Yatırım plânınız var mı?
Biz yatırımı teknoloji tarafına yapıyoruz. Yeni bir fabrika veya yatırım yerine var olan üretimi dünyadaki teknolojik gelişmelere uygun hale getirmek için çalışıyoruz. Yatırımımızı teknolojiye yapıyoruz diyebiliriz. Teknolojiyle dönüşen firmalar, gelecek dönemin kazananı olacaklar.
Türkiye'yi uluslararası tekstil alanında da temsil ediyor
Tekstil İhracatçıları ve Çalışanları Derneği (TİCHAD), 1 Ekim 2020'de kuruldu. Ergin Aydın, o tarihten beri başkanlık koltuğunda. 2021'den bu yana da Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği'nde Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev yapıyor. Ayrıca Ekim 2020 itibarıyla Euratex'in teknoloji ve nitelikli çalışmalar başlıklı çalışma grubuna seçilerek ülkemizi uluslararası tekstil alanında temsil ediyor. Aydın, TİHCAD hakkında şu bilgileri veriyor:
"Üyelerimiz, ihracatçı kurumsal firmalar ve sektör çalışanlarından oluşuyor. Dernek olarak hibrit yapımızla sektörümüzü temsil eden diğer sivil toplum kuruluşlarından çok farklı bir noktadayız. Sektörümüzde, iş hayatında, dernek çalışmalarında kadınlara özel önem veriyoruz. Bu nedenle TİHCAD Yönetim Kurulu Üyeleri'nin çok önemli bir kısmı, kadın üyelerimizden oluşuyor. Henüz üç yıllık bir geçmişe sahip olan derneğimiz, kısa sürede sektörümüzün gelişmesi için önemli çalışmalara imza attı. Faaliyete geçtiğimiz günden beri tekstil sektöründe sürdürülebilir bir gelecek inşa etmek, ülkemiz ihracatına ivme kazandırmak, çalışanların mesleki anlamda gelişmesine katkı sağlamak için çalışıyoruz.
Geçen eylül ayında İzmir'de ilk irtibat ofisimizi açtık. İzmir merkezli Ege temsilciliğimizle bölgede gelinlik ve ev tekstili üreten firmalara yeni ihracat kapıları açmayı, çalışanların gelişimine katkı sağlayacak eğitim faaliyetleri düzenlemeyi planlıyoruz."
